Ngày 3/8, chính phủ Ấn Độ chính thức xác nhận nước này đã ghi nhận 41 đợt bùng phát cúm gia cầm trong năm 2025, chủ yếu tại 10 bang trên cả nước.
Cúm gia cầm ở gà. (Ảnh minh họa Indiatoday)
Theo thông tin được Bộ trưởng Quốc vụ phụ trách Thủy sản, Chăn nuôi và Sản phẩm từ sữa - ông SP Singh Baghel công bố tại Quốc hội, các bang bị ảnh hưởng bao gồm: Maharashtra, Chhattisgarh, Jharkhand, Andhra Pradesh, Madhya Pradesh, Telangana, Karnataka, Bihar, Uttar Pradesh và Odisha.
Cúm gia cầm, hay còn gọi là cúm A/H5N1 hoặc các biến thể cúm gia cầm khác, từ lâu đã là mối đe dọa với y tế toàn cầu vì khả năng lây từ gia cầm sang người. Mặc dù không phổ biến như cúm mùa nhưng khi virus lây sang người, nó có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng, thậm chí tử vong.
Bác sĩ Ankur Gupta - chuyên gia Nội khoa tại Bệnh viện Fortis Escorts (New Delhi) - cho biết: "Triệu chứng cúm gia cầm ở người có thể khác nhau nhưng thường bao gồm sốt, ho, đau họng, đau nhức cơ và khó thở. Trong các trường hợp nặng, người bệnh có thể bị viêm phổi, hội chứng suy hô hấp cấp (ARDS), thậm chí suy hô hấp dẫn đến tử vong".
Virus cúm gia cầm thường không lây trực tiếp từ người sang người, nhưng có thể lây sang người thông qua tiếp xúc gần với gia cầm nhiễm bệnh - bao gồm chạm vào gà, vịt bị bệnh, tiếp xúc với phân, lông hoặc khi giết mổ, sơ chế gia cầm.
Ảnh minh hoạ/Nguồn internet
Về điều trị, bác sĩ Rahul Agarwal, chuyên khoa Nội tại Bệnh viện CARE (Hyderabad), cho biết thuốc kháng virus như oseltamivir (Tamiflu) là lựa chọn hàng đầu tại Ấn Độ. Những loại thuốc này giúp làm giảm mức độ nghiêm trọng và rút ngắn thời gian bệnh nếu được dùng sớm.
Tuy nhiên, hiệu quả của thuốc còn phụ thuộc vào chủng virus cụ thể, cũng như thể trạng tổng thể của bệnh nhân và các bệnh lý nền đi kèm.
Việc cúm gia cầm bùng phát trở lại tại một quốc gia đông dân như Ấn Độ đang khiến giới chuyên gia lo ngại về khả năng biến đổi gen của virus, có thể dẫn đến sự xuất hiện của biến thể có khả năng lây từ người sang người - điều từng khiến thế giới ám ảnh trong các đại dịch trước đây.
Trước đó, hồi tháng 3/2025, nhà chức trách ở bang Bihar, miền đông Ấn Độ, đã ban bố cảnh báo về nguy cơ bùng phát dịch cúm gia cầm (H5N1) ở một số quận trong bang: quận Patna, Bhagalpur, Nawada và Jehanabad.
Các đội đặc biệt bao gồm các nhân viên thú y và chăn nuôi đã tiến hành tiêu hủy gà tại một số trang trại gia cầm sau khi dịch bệnh bùng phát. Các mẫu bệnh phẩm thu thập được đã được gửi đến Viện Quốc gia về Dịch bệnh động vật an ninh cao (NIHSAD) có trụ sở tại Bhopal cho kết quả xét nghiệm dương tính với virus cúm gia cầm.
Các báo cáo cho biết, những khu vực đã được khử trùng để ngăn chặn sự lây lan của dịch bệnh. Bên cạnh đó, các biện pháp kiểm soát và ngăn chặn đang được tiến hành tại các quận bị ảnh hưởng.
Do tính chất năng động và tiến hóa của virus cúm, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) nhấn mạnh tầm quan trọng sống còn của các hệ thống giám sát toàn cầu mạnh mẽ nhằm phát hiện và theo dõi những thay đổi về virus học, dịch tễ học và lâm sàng liên quan đến các chủng cúm mới nổi hoặc đang lưu hành, có ảnh hưởng đến sức khỏe con người hoặc động vật. Việc chia sẻ kịp thời các mẫu virus phân lập vẫn là điều cần thiết để cung cấp thông tin cho các đánh giá rủi ro toàn diện.
Trong trường hợp con người tiếp xúc với các đợt bùng phát virus cúm A ở gia cầm, chim hoang dã hoặc các loài động vật khác—hoặc khi một trường hợp ở người được xác nhận hoặc nghi ngờ—cần phải tiến hành giám sát tăng cường ngay lập tức đối với các quần thể có khả năng tiếp xúc.
Do virus cúm gia cầm đang lây lan rộng rãi trong gia cầm, chim hoang dã và một số loài động vật có vú, người dân được khuyến cáo tránh tiếp xúc trực tiếp với động vật bị bệnh hoặc đã chết. Bất kỳ trường hợp nghi ngờ chim hoặc động vật có vú nào đã chết, cũng như bất kỳ yêu cầu tiêu hủy nào, cần được báo cáo cho cơ quan thú y hoặc cơ quan quản lý động vật hoang dã địa phương để đảm bảo xử lý và xét nghiệm an toàn.
Tất cả các sản phẩm gia cầm, bao gồm trứng và thịt, cần được nấu chín kỹ và xử lý theo đúng quy trình an toàn thực phẩm. Việc tiêu thụ sữa thô không được khuyến khích do những nguy cơ tiềm ẩn đối với sức khỏe. WHO khuyến cáo nên sử dụng sữa tiệt trùng và nếu không có sữa tiệt trùng, hãy đun nóng sữa thô cho đến khi sôi để đảm bảo an toàn hơn khi sử dụng.
Những cá nhân làm việc trong môi trường sản xuất và chế biến gia cầm nên thực hiện các biện pháp phòng ngừa sức khỏe bổ sung vì họ có nguy cơ cao mắc bệnh cúm gia cầm và các bệnh truyền nhiễm từ động vật khác do tiếp xúc gần với gia cầm và môi trường có khả năng bị ô nhiễm.
Những người làm việc trong trang trại tiếp xúc trực tiếp hoặc gần với động vật hoặc vật liệu bị nhiễm hoặc bị ô nhiễm vi-rút cúm gia cầm A(H5) phải đeo thiết bị bảo hộ cá nhân (PPE) phù hợp để giảm thiểu nguy cơ phơi nhiễm...
WHO khuyến cáo du khách đến các khu vực đang có dịch cúm động vật nên tránh tiếp xúc với chợ, trang trại, lò mổ động vật sống hoặc bất kỳ môi trường nào có nguy cơ bị ô nhiễm từ phân động vật. Việc tuân thủ nghiêm ngặt các biện pháp vệ sinh tay và chế biến thực phẩm an toàn được khuyến cáo mạnh mẽ. Nếu người nhiễm bệnh đi du lịch quốc tế, việc phát hiện có thể diễn ra trong quá trình di chuyển hoặc khi nhập cảnh thông qua sàng lọc sức khỏe định kỳ. Tuy nhiên, khả năng lây lan trong cộng đồng được cho là không cao, vì loại vi-rút này vẫn chưa có khả năng lây truyền dễ dàng giữa người với người.
