Từ ngày 7 đến 8/9/2024, cơn bão Yagi đã đổ bộ vào Việt Nam, gây ra mưa lớn và lũ lụt ở 26 tỉnh và thành phố thuộc miền Bắc Việt Nam và Thanh Hóa. Theo thống kê từ FiinGroup, các khu vực này đóng góp 25,81% GDP, 24,57% tổng số doanh nghiệp, 21,02% doanh nghiệp FDI và đóng góp 17,27% giá trị xuất khẩu của Việt Nam.
Tính đến ngày 28/9, các cơ quan chức năng ước tính thiệt hại do cơn bão Yagi gây ra đã vượt quá 81,50 nghìn tỷ đồng, dẫn đến giảm 0,15% tổng tăng trưởng GDP cho năm 2024. Trong đó, ngành nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản giảm 0,33%, ngành công nghiệp và xây dựng giảm 0,05%, và dịch vụ giảm 0,22%.
NGÂN HÀNG VÀ BẢO HIỂM CŨNG BỊ ẢNH HƯỞNG
Ngành nông nghiệp là lĩnh vực bị ảnh hưởng nghiêm trọng nhất, chịu thiệt hại hơn 30,80 nghìn tỷ đồng, chiếm 38% tổng thiệt hại kinh tế. Tác động rộng rãi của Yagi cũng đã làm gián đoạn các ngành công nghiệp quan trọng ở các khu vực bị ảnh hưởng.
Ngành logistics cũng bị ảnh hưởng đặc biệt nghiêm trọng, với 15,4% các công ty gặp phải gián đoạn và 53,6% đối mặt với sự chậm trễ trong hoạt động. Những gián đoạn này dự kiến sẽ dẫn đến tình trạng thiếu hụt hàng hóa thiết yếu, làm tăng giá thực phẩm và vật liệu xây dựng, từ đó sẽ đẩy chi phí sản xuất lên cao và gia tăng áp lực lạm phát.
Phân tích của FiinGroup cho thấy, ngoài các ngành bị ảnh hưởng trực tiếp bởi cơn bão Yagi, ngành Ngân hàng và Bảo hiểm cũng bị ảnh hưởng gián tiếp.
Đối với ngành ngân hàng, cơn bão Yagi đã gây ra những tác động nặng nề đến doanh nghiệp và người dân, dẫn đến khó khăn trong việc trả nợ và vay vốn. Các ngân hàng như CTG, VCB và Agribank có thể bị ảnh hưởng nhiều hơn so với các ngân hàng khác. Tổng dư nợ bị ảnh hưởng bởi bão ước tính khoảng 100 nghìn tỷ đồng, với 85.000 khách hàng, đặc biệt là ở Quảng Ninh và Hải Phòng, nơi có 11.700 khách hàng nợ 23,1 nghìn tỷ đồng. Theo thống kê từ FiinGroup, các tỉnh bị ảnh hưởng nghiêm trọng có tổng dư nợ ngắn hạn khoảng 3.952 nghìn tỷ đồng, chiếm 37,49% tổng nợ ngắn hạn của cả nước.
Cơn bão Yagi đã làm gián đoạn hoạt động kinh doanh ở những tỉnh này, gây ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng tín dụng, dẫn đến khó khăn trong việc trả nợ và thách thức trong việc bảo đảm các khoản vay mới. Để ứng phó, nhiều ngân hàng đã giảm lãi suất từ 0,5-2% cho các cá nhân và doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi bão nhằm giúp khách hàng phục hồi và ổn định hoạt động kinh doanh.
Ngoài chương trình giảm lãi suất, nhiều khả năng Ngân hàng Nhà nước sẽ thực hiện thêm các biện pháp hỗ trợ, chẳng hạn như gia hạn thời gian vay, hoãn trả lãi, và tái cấu trúc các khoản vay. Tác động ước tính của những chương trình hỗ trợ này đối với thu nhập lãi và lợi nhuận của ngân hàng sẽ tương đối nhỏ. Mặc dù ngành ngân hàng sẽ chịu ảnh hưởng trực tiếp đến biên lợi nhuận, nhưng dự kiến sẽ chỉ kéo dài 1-2 quý với mức giảm nhẹ khoảng 1%, điều này sẽ không có tác động đáng kể đến toàn bộ thị trường.
Đối với ngành bảo hiểm, cơn bão Yagi đã đặt ra những thách thức lớn cho ngành bảo hiểm Việt Nam. Ước tính số tiền bảo hiểm yêu cầu bồi thường cho thiệt hại về người và tài sản do cơn bão gây ra đã lên đến hàng nghìn tỷ đồng và vẫn tiếp tục tăng.
Thống kê sơ bộ tính đến ngày 17 tháng 9 năm 2024 cho thấy đã có 329 người chết và mất tích; khoảng 1.929 người bị thương; hơn 234.700 ngôi nhà, 1.500 trường học và nhiều công trình hạ tầng bị sập hoặc hư hại; 726 sự cố đê điều; hơn 307.400 hecta lúa, cây trồng và cây ăn trái bị ngập và hư hại; 3.722 lồng nuôi thủy sản bị hư hại hoặc cuốn trôi; gần 3 triệu gia súc và gia cầm chết; và gần 310.000 cây đô thị bị gãy. Đây là những con số sơ bộ, vì mức độ thiệt hại toàn diện do cơn bão Yagi và những hậu quả của nó vẫn chưa được đánh giá đầy đủ và toàn diện.
Rủi ro lớn nhất đối với các công ty bảo hiểm có thể chủ yếu đến từ phân khúc bảo hiểm phi nhân thọ, vì bị ảnh hưởng nặng nề bởi thiên tai và biến đổi khí hậu, ngày càng gia tăng cả về tần suất và mức độ nghiêm trọng. Đặc biệt, đợt tấn công gần đây của cơn bão Yagi sẽ làm tăng đáng kể chi phí yêu cầu bồi thường bảo hiểm cho các công ty, dẫn đến những tác động tiêu cực gián tiếp đối với các công ty tái bảo hiểm (đặc biệt là Tổng Công ty Tái bảo hiểm Quốc gia Việt Nam (Vinare) – công ty tái bảo hiểm lớn nhất trong nước) thông qua các đối tác của họ.
NHIỀU NHÓM NGÀNH CÓ CƠ HỘI SAU BÃO
Mặc dù vậy, sẽ có những ngành hưởng lợi như Vật liệu xây dựng, Hư hại cơ sở hạ tầng sẽ làm tăng nhu cầu về vật liệu, dẫn đến sự tăng trưởng cho các công ty trong lĩnh vực này thông qua các dự án tái thiết của chính phủ và địa phương.
Bán lẻ: Các siêu thị và nhà bán lẻ điện tử sẽ thấy nhu cầu tăng cao đối với hàng hóa thiết yếu, thiết bị gia dụng và sản phẩm sửa chữa.
Ngành phân bón: Nhu cầu khôi phục sản xuất nông nghiệp sẽ làm tăng nhu cầu về phân bón, thúc đẩy sự phát triển cho các công ty trong ngành này.
Dịch vụ công: Các dịch vụ tiện ích như điện, nước và vệ sinh sẽ thấy doanh thu tăng trưởng khi họ hỗ trợ trong các nỗ lực phục hồi.
Logistics và vận tải: Các công ty phục hồi nhanh sẽ hưởng lợi từ nhu cầu vận chuyển hàng hóa khẩn cấp, với các doanh nghiệp như Gemadept và Viettel Post dự kiến sẽ thấy doanh thu tăng.
Với ngân hàng, mặc dù bị ảnh hưởng song theo FiinGroup, nhu cầu tín dụng sẽ tăng lên khi nền kinh tế phục hồi, mang lại lợi ích cho các ngân hàng từ việc tăng cường đầu tư và khôi phục sản xuất.
Với bảo hiểm, thiệt hại lớn về tài sản và sinh mạng sau cơn bão Yagi, nhu cầu bảo hiểm dự kiến sẽ tăng lên khi các doanh nghiệp và cá nhân tìm cách bảo vệ tài sản của họ trước các rủi ro trong tương lai.
Mặc dù quá trình phục hồi có thể chậm do tác động của thiên tai và các yếu tố quốc tế, đầu tư và các chương trình, chính sách hỗ trợ của Chính phủ vẫn là động lực chính cho tăng trưởng kinh tế.
