300.000 ca tử vong do đề kháng kháng sinh, triển khai nâng cao nhận thức

Mỗi năm 1,3 triệu ca tử vong trên toàn thế giới do đề kháng kháng sinh

Theo ước tính của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), từ năm 2020 – 2023, Việt Nam có gần 300.000 ca tử vong do đề kháng kháng sinh (AMR), cho thấy tính cấp thiết của hành động phòng chống đề kháng kháng sinh ở cả cấp độ quốc gia lẫn cộng đồng.

WHO đã xác định AMR là một trong 10 mối đe dọa y tế xã hội lớn nhất toàn cầu. AMR có thể đảo ngược hàng thập kỷ tiến bộ y học, khiến những bệnh nhiễm trùng thông thường trở thành những mầm mống nguy hiểm đến tính mạng.

"Chúng tôi ước tính, hàng năm, AMR gây ra ít nhất 1,3 triệu ca tử vong trên toàn thế giới, đồng thời tạo ra gánh nặng chi phí rất lớn cho hệ thống y tế và nền kinh tế.

Đối với tôi, vấn đề này cũng mang tính cá nhân. Suốt vài tuần qua, một trong hai đứa con gái song sinh năm tuổi của tôi đã phải chống chọi với một tình trạng nhiễm khuẩn kháng thuốc nghiêm trọng, và đây không phải là lần đầu tiên.

Vì vậy, tôi thấu hiểu nỗi lo sợ, căng thẳng và áp lực mà các gia đình phải trải qua khi có người thân mắc bệnh nhiễm trùng, tưởng như đơn giản nhưng lại vô cùng khó điều trị", TS Angela Pratt, Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam nhấn mạnh trong phát biểu tại lễ ký kết thỏa thuận hợp tác giữa Tổng hội Y học Việt Nam và Sandoz Việt Nam, ngày 18/11 ở Hà Nội để triển khai Chiến dịch “Nâng cao nhận thức về đề kháng kháng sinh”.

Tổng hội Y học Việt Nam ký kết thỏa thuận hợp tác cùng Sandoz để triển khai Chiến dịch nâng cao nhận thức về Đề kháng kháng sinh.

PGS.TS. Nguyễn Thị Xuyên, Chủ tịch Tổng hội Y học Việt Nam (VMA) cho biết, AMR hiện nay không còn là câu chuyện của riêng ngành y, mà là vấn nạn toàn cầu ảnh hưởng đến sức khỏe người bệnh, đe dọa nền y tế hiện đại và sự phát triển chung của xã hội.

"Theo WHO, nếu không có những hành động mạnh mẽ, đến năm 2050, đề kháng kháng sinh có thể trở thành nguyên nhân gây tử vong hàng đầu, vượt qua cả căn bệnh ung thư", PGS.TS Nguyễn Thị Xuyên nói.

Hợp tác đa ngành vì một Việt Nam khỏe mạnh

PGS.TS. Nguyễn Thị Xuyên cho biết, tại Việt Nam, từ năm 2013 đến nay, Bộ Y tế, WHO và các cơ quan liên quan đã phối hợp triển khai nhiều hoạt động thiết thực để thực hiện kế hoạch này. Việt Nam đã được Tổ chức Y tế thế giới đánh giá cao về những nỗ lực và đóng góp cho công cuộc phòng, chống kháng thuốc chung trên toàn thế giới.

Tuy nhiên, tình trạng lạm dụng và sử dụng kháng sinh không hợp lý vẫn diễn ra khá phổ biến, từ việc tự mua thuốc khi chưa có chỉ định, đến thói quen dùng thuốc không đủ liều, hoặc chia sẻ thuốc cho người khác. Tất cả những hành vi này, dù nhỏ, đang góp phần làm cho thuốc kháng sinh mất dần hiệu lực.

Vì vậy, Chủ tịch Tổng hội Y học Việt Nam cho rằng AMR là vấn nạn lớn của thời đại, đòi hỏi phải có hành động tập thể nhằm ứng phó và phòng ngừa.

Đại diện các tổ chức tham dự lễ ký kết

TS Angela Pratt chia sẻ, một trong những ưu tiên then chốt sắp tới là tăng cường hợp tác đa ngành, bởi AMR không phải là vấn đề mà một tổ chức hay một nhóm cá nhân riêng lẻ có thể một mình giải quyết. Trong lĩnh vực y học duy trì cam kết sản xuất bền vững, tăng cường quản lý sử dụng kháng sinh, chia sẻ dữ liệu, hợp tác để đảm bảo chất lượng và khả năng tiếp cận nguồn thuốc thiết yếu ổn định.

Ngài Thomas Gass, Đại sứ Thụy Sỹ tại Việt Nam nhấn mạnh, kháng kháng sinh là mối đe dọa về an ninh, là thách thức đối với kinh tế và phát triển. Thụy Sỹ cam kết đóng vai trò trực tiếp và bền vững trong cuộc chiến toàn cầu chống AMR thông qua các sáng kiến như Hiệp hội Nghiên cứu và Phát triển Kháng sinh Toàn cầu (GARDP), Trung tâm R&D AMR Toàn cầu, Ban Thư ký chung Bốn bên về AMR (WHO, FAO, WOAH, UNEP) và Quỹ tín thác đa đối tác về AMR.

Bên cạnh đó, Thụy Sỹ cũng đóng góp thông qua khu vực tư nhân, bao gồm các doanh nghiệp trong lĩnh vực dược đang giữ vai trò quan trọng và tạo ra tác động thiết thực trên phạm vi toàn cầu.

Chiến dịch năm nay được thực hiện với sự hợp tác của VMA, sẽ tiếp tục đẩy mạnh và phát huy hiệu quả của những nỗ lực trước đó thông qua nhiều hoạt động giáo dục mở rộng, các sự kiện nơi công cộng và sự tham dự mạnh mẽ hơn từ cộng đồng. Sáng kiến này nhằm đưa nhận thức về kháng sinh và phòng chống AMR trở nên dễ tiếp cận, dễ hiểu và dễ hành động hơn cho các gia đình người Việt Nam.

Hợp tác đánh dấu tầm quan trọng của trách nhiệm tập thể trong phòng chống kháng kháng sinh từ các nhà hoạch định chính sách và chuyên gia y tế đến người dân

Theo PGS.TS Nguyễn Thị Xuyên, sự hợp tác giữa 2 bên không chỉ dừng lại ở việc ký kết thỏa thuận hợp tác hôm nay, mà còn là cam kết đồng hành lâu dài và bền vững – cùng nhau vận dụng, hiện thực hóa kiến thức khoa học để thay đổi thói quen sử dụng thuốc trong cộng đồng;

Nâng cao nhận thức về tiến triển kháng thuốc và ngăn chặn, kiểm soát sự lây lan của các vi sinh vật kháng thuốc, bệnh truyền nhiễm, đồng thời đảm bảo sự sẵn có, liên tục các thuốc kháng vi sinh vật; sử dụng thuốc kháng vi sinh vật hợp lý để điều trị hiệu quả các bệnh truyền nhiễm ở người và động vật, góp phần bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe con người, bảo vệ môi trường và giảm thiểu tình trạng đề kháng kháng sinh tại Việt Nam.

Theo ông Charaf Eddine Kadri, Tổng Giám đốc Sandoz Việt Nam, cùng với Tổng hội Y học Việt Nam và các đối tác trong ngành Y tế công, chúng ta có thể tạo ra tác động tích cực và lâu dài, không chỉ cho hôm nay, mà còn cho các thế hệ mai sau của Việt Nam.

"Hoạt động ký kết thỏa thuận hợp tác này một lần nữa khẳng định nỗ lực và cam kết của chúng tôi trong việc thúc đẩy sử dụng kháng sinh một cách có trách nhiệm và chăm sóc Y tế bền vững tại Việt Nam", ông nói.

Theo Thỏa thuận Hợp tác này, Sandoz Việt Nam sẽ tài trợ kinh phí và hỗ trợ tổ chức, thực hiện chương trình tuân thủ các yêu cầu và quy định của luật, dẫn dắt việc triển khai và sử dụng các kênh thông tin nội bộ và bên ngoài để chuyển tải thông điệp chiến dịch.