Vừa qua, y học thế giới ghi nhận bước đột phá khi lần đầu tiên ghép thành công giác mạc in 3D từ tế bào người nuôi cấy, giúp một bệnh nhân bị mù do bệnh giác mạc lấy lại được thị lực, mở ra chương mới cho y học tái tạo và hy vọng cho hàng triệu người mù trên toàn cầu. Công nghệ này sử dụng kỹ thuật in sinh học 3D để tạo ra giác mạc nhân tạo, mô phỏng cấu trúc tự nhiên, có độ tinh khiết cao, giúp quá trình hồi phục tốt hơn và giảm nguy cơ biến chứng so với phương pháp truyền thống, giải quyết vấn đề khan hiếm giác mạc hiến tặng.
Theo thông tin trên daibieunhandan.vn, cứ 70 người cần ghép giác mạc thì chỉ có một giác mạc hiến tặng. Giờ đây, một bước đột phá trong công nghệ in sinh học 3D đang thắp lên hy vọng cho hàng triệu người mù trên toàn thế giới.
Lần đầu tiên trong lịch sử y học, một giác mạc được in 3D từ các tế bào mắt người nuôi cấy trong phòng thí nghiệm đã được cấy ghép thành công cho bệnh nhân, giúp phục hồi thị lực. Ảnh: Unsplash/Nguồn daibieunhandan.vn
Một cột mốc mang tính lịch sử vừa được thiết lập trong lĩnh vực nhãn khoa, khi các bác sĩ lần đầu tiên cấy ghép thành công giác mạc in 3D nuôi cấy từ tế bào người cho bệnh nhân. Ca phẫu thuật, do công ty công nghệ sinh học Precise Bio (Mỹ) phát triển và phối hợp thực hiện tại Israel, đã giúp một bệnh nhân mù phục hồi thị lực.
Theo Precise Bio, đây là ca cấy ghép giác mạc đầu tiên trên người sử dụng hoàn toàn mô được tạo ra trong phòng thí nghiệm từ các tế bào giác mạc người nuôi cấy, thay vì phụ thuộc vào mô hiến tặng trực tiếp như phương pháp truyền thống. Công ty mô tả thủ thuật này là “lần đầu tiên trên thế giới”, đánh dấu bước tiến quan trọng trong nỗ lực giải quyết tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng nguồn giác mạc hiến tặng.
Precise Bio cho biết, với công nghệ chế tạo sinh học bằng robot, một giác mạc hiến tặng duy nhất có thể được “nhân lên” thành hàng trăm mảnh ghép nuôi cấy trong phòng thí nghiệm. Điều này, nếu được chứng minh an toàn và hiệu quả trên quy mô lớn, có thể làm thay đổi căn bản cách thức cung ứng giác mạc cho điều trị lâm sàng.
Ca ghép được thực hiện vào ngày 29/10/2025 tại Israel, trên một mắt của bệnh nhân bị suy giảm thị lực nghiêm trọng. Giáo sư Michael Mimouni, Trưởng Khoa Giác mạc của Viện Nhãn khoa Rambam - người trực tiếp tiến hành phẫu thuật - mô tả đây là một trải nghiệm đặc biệt trong sự nghiệp y khoa của mình.
Implant có tên PB-001 được thiết kế nhằm tái tạo đầy đủ các đặc tính quan trọng của giác mạc tự nhiên, bao gồm độ trong suốt, độ trong quang học và các tính chất cơ sinh học. Trước khi được thử nghiệm trên người, sản phẩm đã trải qua các nghiên cứu tiền lâm sàng trên mô hình động vật và cho thấy khả năng tích hợp tốt với mô của cơ thể.
Hiện PB-001 đang được đánh giá trong một thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 1, thiết kế một nhánh, tại Israel. Nghiên cứu dự kiến tuyển từ 10 đến 15 bệnh nhân gặp tình trạng tích tụ dịch trong giác mạc do rối loạn chức năng các lớp tế bào bên trong - một nguyên nhân phổ biến dẫn đến mờ giác mạc và suy giảm thị lực.
Precise Bio cho biết các kết quả ban đầu của nghiên cứu, tập trung vào hiệu quả điều trị sau sáu tháng, dự kiến sẽ được công bố vào nửa cuối năm 2026. Song song với đó, sản phẩm cũng được thiết kế để tương thích hoàn toàn với trang thiết bị và quy trình phẫu thuật hiện hành, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc triển khai rộng rãi trong tương lai.
Ca ghép giác mạc in 3D đầu tiên trên người đã mở ra một chương mới cho y học tái tạo. Ảnh: Viện Nhãn khoa Rambam/ Nguồn daibieunhandan.vn
Theo phunumoi.net.vn/Jerusalem Post, giác mạc in 3D được tạo ra bằng quy trình kết hợp vật liệu sinh học với tế bào người, mô phỏng cấu trúc và chức năng của giác mạc tự nhiên. Công nghệ cũng tích hợp hệ thống kiểm soát chất lượng tiên tiến, cho phép dự đoán kết quả phẫu thuật chính xác hơn. Nhờ độ tinh khiết cao và mật độ tế bào lớn, giác mạc sinh học hỗ trợ quá trình hồi phục tốt hơn so với mô tổng hợp hoặc giác mạc hiến tặng truyền thống.
Giáo sư David Tzadok, Trưởng khoa Mắt tại Trung tâm Y tế Shaare Zedek ở Jerusalem và là cố vấn y khoa của Precise Bio, đánh giá giác mạc in đã mô phỏng được các đặc tính quan trọng của mô người, bao gồm độ trong suốt và cơ học sinh học, từ đó giúp nâng cao hiệu quả lâu dài và giảm nguy cơ biến chứng.
Giáo sư Michael Mimouni, trưởng đơn vị ghép giác mạc tại Bệnh viện Rambam cho biết, ca phẫu thuật diễn ra thuận lợi và thị lực của bệnh nhân đã bắt đầu cải thiện ngay sau đó. Hiện đội ngũ y bác sĩ vẫn đang theo dõi sát sao quá trình hồi phục của bệnh nhân để đánh giá thêm về hiệu quả dài hạn của loại giác mạc in sinh học tiên tiến này.
