Cụ thể, trong tài liệu công bố ngày thứ Tư (23/7), Nhà Trắng cho biết Tokyo cam kết sẽ mua 100 máy bay Boeing, đồng thời tăng 75% lượng gạo nhập khẩu và mua thêm 8 tỷ USD nông sản cùng hàng hóa khác từ Mỹ, bao gồm ngô, đậu nành, phân bón, bioethanol và nhiên liệu bền vững dùng trong lĩnh vực hàng không.
Nhật Bản cũng cam kết mua thêm “hàng tỷ USD” thiết bị quân sự do Mỹ sản xuất mỗi năm - một hành động được Nhà Trắng mô tả là sẽ giúp tăng cường mối quan hệ hợp tác và an ninh tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Ngoài ra, quốc gia châu Á đồng ý nhập khẩu thêm các mặt hàng năng lượng của Mỹ.
Tokyo cũng sẽ dỡ bỏ rào cản phi thuế quan đối với ô tô và xe tải Mỹ, cho phép các nhà sản xuất ô tô Mỹ tiếp cận thuận lợi hơn với thị trường tiêu dùng Nhật Bản.
“Các tiêu chuẩn về ô tô của Mỹ sẽ lần đầu tiên được phía Nhật Bản chấp nhận”, tài liệu của Nhà Trắng nêu rõ.
Cùng với đó, Nhật Bản sẽ đầu tư 550 tỷ USD để hỗ trợ tái thiết và mở rộng các ngành công nghiệp cốt lõi của Mỹ, như năng lượng bán dẫn, khoáng sản quan trọng, dược phẩm cũng như đóng tàu.
Về phía Mỹ, Washington sẽ giảm thuế quan với hàng hóa nhập khẩu từ Nhật Bản sẽ là mức “thuế quan cơ sở 15%”, thay vì mức thuế đối ứng 25% như thông báo của Tổng thống Mỹ Donald Trump hồi đầu tháng này.
Trong một loạt bài đăng trên mạng xã hội vào ngày 23/7 (theo giờ Mỹ), ông Trump cho biết ông sẽ giảm thuế quan nếu việc này giúp doanh nghiệp Mỹ tiếp cận tốt hơn vào các thị trường nước ngoài.
“Tôi sẽ luôn từ bỏ vài phần thuế quan nếu như việc này có thể khiến các nền kinh tế lớn mở cửa thị trường của họ cho Mỹ”, vị Tổng thống viết trên mạng xã hội Truth Social. "Đây là một sức mạnh tuyệt vời nữa của thuế quan. Nếu không có thuế quan, các thị trường đó sẽ không mở cửa. Luôn là như vậy, thuế quan với hàng Mỹ sẽ là 0%”.
Khi tuyên bố thỏa thuận, ông Trump cho biết Nhật Bản sẽ “lần đầu tiên trong lịch sử” mở cửa chào đón hàng hóa Mỹ - như ô tô, xe thể thao đa dụng, xe tải và thậm chí cả nông sản, gạo - dù trước đây họ luôn nói “không”.
Hiện chưa rõ việc được tiếp cận thị trường Nhật Bản như vậy sẽ mang lại lợi ích ra sao với các doanh nghiệp Mỹ, bởi nước này vốn đã miễn thuế quan với xe hơi.
Tối hôm thứ Hai, đặc phái viên thương mại Nhật Bản Ryosei Akazawa cho biết Tokyo sẽ dỡ bỏ các yêu cầu kiểm tra an toàn bổ sung đối với các nhà sản xuất ô tô uy tín của Mỹ. Về gạo, ông Akazawa nhấn mạnh rằng Nhật Bản sẽ tiếp tục duy trì hạn ngạch miễn thuế quan là 770.000 tấn, nhưng tăng tỷ trọng cho gạo Mỹ trong hạn ngạch. Tokyo hiện áp thuế 341 yên (tương đương 2,33 USD) mỗi kg gạo nhập khẩu vượt quá hạn ngạch này.
Trước đó, trong quá trình đàm phán, Chính phủ Nhật cũng đề xuất mua thêm nông sản Mỹ như đậu nành và ngô.
Nằm trong thỏa thuận, thuế quan của Mỹ với ô tô Nhật Bản sẽ giảm từ mức 27,5% hiện tại xuống còn 15% và không giới hạn số lượng nhập khẩu được hưởng mức thuế quan mới.
“Sự nhượng bộ về thuế quan của ông Trump gây bất ngờ lớn”, ông David Boling, giám đốc phụ trách thương mại Nhật Bản và châu Áu tại công ty tư vấn rủi ro chính Eurasia Group, nhận xét. “Các nhà sản xuất ô tô lớn như Hàn Quốc và Đức sẽ muốn có một thỏa thuận tương tự như vậy”.
“Tôi chắc rằng các quan chức Hàn Quốc sẽ nghiên cứu kỹ lưỡng thỏa thuận Mỹ - Nhật”, ông Boling nói thêm.
Tuy nhiên, vị chuyên gia cho rằng ông Trump có thể không đồng ý với yêu cầu của phía Hàn Quốc với lý do Nhật Bản là một ngoại lệ vì khoảng 3,3 triệu ô tô của các hãng xe Mỹ được sản xuất tại nước này. Bên cạnh đó, Tokyo cũng cam kết đầu tư 550 tỷ USD vào Mỹ - một con số ít nước nào làm được.
Theo các nhà phân tích, thỏa thuận Mỹ - Nhật sẽ khiến một số quốc gia khác, như Philippines, phải suy nghĩ lại về các điều khoản thương mại mà họ đã nhất trí với chính quyền ông Trump.
“Tôi ước rằng chúng tôi đã đàm phán cứng rắn hơn”, ông Richard Heydarian, nhà khoa học chính trị kiêm giảng viên cấp cao người Philippines tại Trung tâm châu Á của Đại học Philippines, chia sẻ với tờ báo Nikkei Asia.
Trước đó, ông Trump và Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr. nhất trí với một thảo thuận thương mại với mức thuế quan của Mỹ áp đặt với hàng hóa Philippines giảm nhẹ từ 20% còn 19%.
