'AI có chủ quyền' - Một khẩu hiệu marketing cho kỷ nguyên mới
Tại các sự kiện cấp cao từ London đến Dubai, CEO Jensen Huang xuất hiện như một nhà truyền giáo công nghệ. Thông điệp của ông rất thuyết phục: "Mọi quốc gia cần sở hữu khả năng tự sản xuất trí tuệ của mình". Lời kêu gọi này đánh trúng vào lòng tự tôn dân tộc và nhu cầu cạnh tranh địa chính trị, khiến các chính phủ hồ hởi đón nhận.
Kết quả là hàng loạt dự án "AI có chủ quyền" trị giá hàng tỷ đô la đã được công bố trên khắp thế giới, với điểm chung là đều có sự tham gia của Nvidia.
Tuy nhiên, đằng sau lời kêu gọi về sự tự chủ quốc gia là một thực tế mang tính thương mại. Để xây dựng nền tảng "AI chủ quyền", các quốc gia phải bắt đầu bằng việc mua chip của Nvidia, sử dụng các trung tâm dữ liệu do Nvidia thiết kế và vận hành trên hệ sinh thái phần mềm do Nvidia kiểm soát. "Tự chủ" ở đây, nếu có, chỉ diễn ra ở tầng ứng dụng, còn lớp hạ tầng công nghệ lõi vẫn nằm trong tay một công ty Mỹ.
Chiến lược này đã thay đổi đối tượng khách hàng của Nvidia từ các tập đoàn công nghệ lớn như Microsoft, Google sang một nhóm khách hàng tiềm năng hơn: các quốc gia. Chính phủ, với ngân sách lớn và động lực không chỉ vì lợi nhuận, đã trở thành những khách hàng lý tưởng.
Nghịch lý của sự phụ thuộc và thành công thương mại
Theo Financial Times, thành công của chiến lược này đến từ việc khai thác hai nỗi sợ lớn của các quốc gia: nỗi sợ bị bỏ lại phía sau trong cuộc cách mạng AI và nỗi sợ phụ thuộc vào các gã khổng lồ công nghệ Mỹ khác như Amazon hay Google, vốn đang thống trị mảng dịch vụ đám mây.
Nvidia cung cấp một giải pháp toàn diện được gọi là "Nhà máy AI" (AI Factory), bao gồm cả phần cứng và phần mềm, cho phép các quốc gia giữ dữ liệu và các mô hình AI trong biên giới của mình. Điều này tạo ra một nghịch lý: các nước giảm được sự phụ thuộc vào dịch vụ đám mây của Big Tech Mỹ, nhưng lại gia tăng sự phụ thuộc vào phần cứng và nền tảng phần mềm của Nvidia.
Về bản chất, các quốc gia được khuyến khích trở thành "nhà sản xuất AI" (AI maker) nhưng trên thực tế phải trở thành "khách hàng AI" (AI taker) của Nvidia.
Khả năng tự chủ hoàn toàn, từ thiết kế chip đến sản xuất và phát triển mô hình như Trung Quốc, đòi hỏi nguồn lực khổng lồ mà phần lớn các quốc gia không thể theo đuổi. Với đa số, "AI có chủ quyền" đang là một thuật ngữ tiếp thị hiệu quả, mang về cho Nvidia doanh thu dự kiến hơn 20 tỷ đô la vào năm 2025 từ các sáng kiến này. Thay vì chống lại mong muốn tự chủ của các quốc gia, Jensen Huang đã biến nó thành một cơ hội thương mại, định vị Nvidia là cánh cửa duy nhất dẫn đến "chủ quyền AI".
