Bệnh viêm gan B là một bệnh truyền nhiễm, do virus HBV gây ra. Căn bệnh trở thành nỗi lo ngại cho tất cả mọi người vì nó có khả năng lây truyền từ người sang người với tốc độ cao hơn virus HIV từ 50 đến 100 lần.
Theo thông tin từ Tổ chức Y tế Thế giới, virus HBV tồn tại ở trong môi trường ít nhất 7 ngày. Đối với người chưa được tiêm vắc xin ngừa viêm gan B, trong trường hợp bị virus HBV xâm nhập vào cơ thể, thời gian ủ bệnh viêm gan B là 30 – 180 ngày. Trong khoảng 30 – 60 ngày sau nhiễm, virus sẽ có thể được phát hiện trong cơ thể người bệnh thông qua các xét nghiệm như HBsAg.
Ảnh minh họa/Internet
Viêm gan B có khả năng cao phát triển thành bệnh mạn tính, đặc biệt là với trẻ nhỏ hoặc trẻ sơ sinh bị nhiễm viêm gan B từ mẹ.
Để giảm thiểu tối đa nguy cơ nhiễm viêm gan B, bạn cần nắm rõ viêm gan B lây qua đường nào, bằng cách nào để có biện pháp phòng ngừa tối ưu.
Thực tế, viêm gan B có ba con đường lây truyền chính gồm đường máu, đường tình dục và từ mẹ sang con. Đây là những phương thức đã được khoa học chứng minh và được khuyến cáo rộng rãi trong các chương trình phòng chống bệnh.
Đường từ mẹ sang con
Truyền nhiễm từ mẹ sang con là một trong những con đường lây truyền phổ biến nhất của virus viêm gan B, thường xảy ra trong quá trình sinh nở hoặc những tháng đầu tiên sau sinh. Việc lây nhiễm không xảy ra qua nhau thai. Mức độ lây truyền phụ thuộc vào nồng độ virus viêm gan B (HBV DNA) và tình trạng HBeAg của người mẹ trong ba tháng cuối thai kỳ. Nếu người mẹ có nồng độ HBV cao và HBeAg (+), nguy cơ lây cho con sẽ cao hơn.
Trong trường hợp người mẹ có HBeAg (+), có đến 95% khả năng truyền nhiễm sang trẻ sơ sinh nếu không điều trị dự phòng miễn dịch. Đối với trường hợp người mẹ có kết quả HBeAg (-), tỷ lệ lây nhiễm là 32%. Tỷ lệ lây nhiễm có thể tăng từ 0% lên đến 50% tùy thuộc vào HBV DNA của mẹ...
Virus viêm gan B tồn tại trong sữa mẹ ở nồng độ rất thấp nên việc lây nhiễm chủ yếu do tiếp xúc với vết thương hở khi trẻ bú mẹ gây ra trầy xước.
Đường máu
Máu của người bị nhiễm HBV thường có hàm lượng virus cao, do đó, nếu da hoặc niêm mạc của chúng ta có vết xước mà tiếp xúc với máu này, nguy cơ nhiễm bệnh là rất lớn. HBV cũng có mặt trong các loại dịch khác như dịch âm đạo, tinh dịch, sữa, nước bọt, mồ hôi, nước tiểu, phân và dịch mật, tuy nhiên nồng độ virus thường rất thấp. Nhưng nếu da hoặc niêm mạc bị tổn thương tiếp xúc với những dịch này, vẫn có khả năng lây nhiễm HBV, mặc dù nguy cơ thấp hơn so với tiếp xúc với máu.
Đường tình dục
Việc quan hệ tình dục không an toàn, như sử dụng chung dụng cụ tình dục mà không được rửa sạch hoặc không sử dụng bao cao su với người nhiễm viêm gan siêu vi B có nguy cơ bị nhiễm HBV.
Virus này có mặt trong các dịch tiết của người bệnh và có thể xâm nhập vào cơ thể qua những vết xước nhỏ, sau đó di chuyển vào máu, dẫn đến nhiễm HBV. Lây nhiễm qua đường tình dục là một trong những con đường phổ biến ở những người đàn ông chưa được tiêm chủng, có quan hệ tình dục với đồng giới có nhiều bạn tình, hoặc tiếp xúc với gái mại dâm.
Ảnh minh hoạ/Internet
Ngoài ra, việc lây truyền virus cũng có thể diễn ra khi tái sử dụng kim tiêm và ống tiêm khi thực hiện các hoạt động chăm sóc sức khoẻ hoặc giữa những người sử dụng ma túy qua đường tiêm.
Nhiễm virus viêm gan B có thể xảy ra trong các hoạt động y tế, phẫu thuật và nha khoa, cũng như qua các hoạt động như xăm hình hoặc sử dụng dao cạo và các dụng cụ tương tự đã bị nhiễm bệnh qua máu...
Dùng chung đồ dùng cá nhân (dao cạo râu, bàn chải đánh răng, dụng cụ cắt móng,..) có chứa máu, dịch tiết của người bị viêm gan B khiến bạn có thể bị lây nhiễm virus từ người đó.
Cách phòng tránh viêm gan B
Người dân có thể chủ động phòng ngừa hiệu quả viêm gan B bằng cách đến bệnh viện kiểm tra xét nghiệm HBsAg, AntiHBs và tiêm vắc xin nếu chưa có kháng thể bảo vệ. Mọi người đều nên thực hiện 2 xét nghiệm này, đặc biệt là những người có người thân (cha mẹ, anh chị em ruột, vợ chồng, người cùng nhà…) mắc bệnh viêm gan B.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến nghị tiêm liều đầu tiên của vắc xin viêm gan B ngay trong 24 giờ đầu tiên sau khi sinh, với các liều tiếp theo ở các tháng thứ 2, 3 và 4.
Vắc xin này hiệu quả trong việc tạo ra kháng thể bảo vệ, với tỷ lệ thành công hơn 95% ở trẻ sơ sinh, trẻ em và thanh niên. Vắc xin này cung cấp hiệu quả bảo vệ cao, có thể kéo dài ít nhất 20 năm và thậm chí có thể là suốt đời.
Ngoài ra, bạn cũng có thể làm theo những cách giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh viêm gan B được khuyến khích từ Hepatitis Foundation gồm: Mang găng tay và rửa tay bằng xà phòng sau khi tiếp xúc với máu, dịch tiết cơ thể; Sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục; Nếu bị chảy máu, bạn cần lau sạch vết máu bằng cồn hoặc dung dịch sát khuẩn; Bảo vệ vết thương cẩn thận; Tránh dùng chung các vật dụng sắc nhọn như dao cạo râu, bấm móng tay, bàn chải đánh răng và bông tai hoặc nhẫn đeo trên người; Khi đi tiêm phòng, xăm, phẫu thuật,,… cần đảm bảo kim mới và được vô trùng.
