Sự trỗi dậy mạnh mẽ của DeepSeek phơi bày rủi ro lớn nhất mà Nvidia đang đối mặt: Nhu cầu khổng lồ đối với các con chip tiên tiến của hãng có thể suy giảm.
Thành công của Nvidia với vai trò là “nhà cung cấp vũ khí” cho cuộc bùng nổ trí tuệ nhân tạo (AI) đã khiến hãng trở thành mục tiêu của nhiều đối thủ cạnh tranh, bao gồm cả các nhà sản xuất chip khác và khách hàng đang phát triển chip AI riêng nhằm cắt giảm chi phí.
Tuy nhiên, rất ít người trong giới công nghệ coi một mô hình AI linh hoạt từ Trung Quốc là mối đe dọa đối với hoạt động kinh doanh của Nvidia, dù tác động cuối cùng vẫn chưa rõ ràng.
Nvidia có lẽ là bên hưởng lợi lớn nhất từ cơn sốt AI, với lợi nhuận vượt 63 tỷ USD chỉ trong bốn quý vừa qua. Cổ phiếu của hãng đã tăng gấp tám lần kể từ cuối năm 2022.
Sự phấn khích xung quanh DeepSeek xuất hiện vào cuối tuần qua đã khiến cổ phiếu Nvidia lao dốc khoảng 17% trong phiên giao dịch ngày thứ hai. Tuy nhiên, cổ phiếu đã ổn định trở lại vào thứ ba, đóng cửa với mức tăng 8,9% lên 128,99 USD/1 cổ phiếu.
Về phần mình, Nvidia đã nhìn nhận sự tác động của DeepSeek theo hướng tích cực. Trong một tuyên bố hôm thứ hai, công ty cho rằng sự tiến bộ của DeepSeek là minh chứng rõ ràng cho những cách vận hành mới của các mô hình AI. Nvidia cũng nhấn mạnh rằng quá trình phục vụ các mô hình AI cho người dùng - gọi là “suy luận” (inference) - vẫn đòi hỏi số lượng lớn chip của hãng.
Mối lo ngại đối với nhà đầu tư là cách tiếp cận hiệu quả hơn của DeepSeek có thể làm đảo lộn hiện trạng, nơi mà các mô hình AI tiên tiến nhất luôn cần số lượng chip AI khổng lồ của Nvidia để đào tạo. Cho đến nay, sự phát triển AI đã dẫn đến nhu cầu không ngừng và tình trạng thiếu hụt nguồn cung đối với các dòng chip cao cấp nhất của Nvidia, trong bối cảnh các ông lớn công nghệ đổ hàng tỷ USD vào trung tâm dữ liệu AI.
Một số khách hàng lớn nhất của Nvidia, bao gồm Amazon, Google và Microsoft, cũng đang tự phát triển các thiết kế chip nội bộ để hỗ trợ nền tảng AI của họ. Trong khi đó, các đối thủ như Intel và Advanced Micro Devices (AMD) đang thúc đẩy các dòng chip AI chuyên biệt để thách thức vị thế của Nvidia.
Giờ đây, DeepSeek, một startup Trung Quốc, đã công bố một mô hình AI chi phí thấp có thể sánh ngang với một số mô hình tiên tiến nhất thế giới, nhưng được cho là chỉ sử dụng một lượng nhỏ chip Nvidia để huấn luyện. Sự tiến bộ này đã gây chấn động Phố Wall và cả Washington, nơi DeepSeek bị xem là mối đe dọa đối với vị thế dẫn đầu về công nghệ của Mỹ so với Trung Quốc.
DeepSeek có thể khiến Nvidia đối mặt với sự giám sát chặt chẽ hơn về việc bán chip AI của mình cho Trung Quốc. Trong những năm gần đây, Mỹ đã siết chặt các quy định về xuất khẩu chip sang Trung Quốc nhằm hạn chế sự phát triển các công cụ AI tiên tiến của đối thủ.
Đáp lại, Nvidia đã sản xuất các dòng chip yếu hơn dành riêng cho thị trường Trung Quốc để đáp ứng các hạn chế của Washington, và DeepSeek cho biết họ đã sử dụng một số chip này để phát triển mô hình AI mới nhất mang tên "R1".
Trong một báo cáo công bố hôm thứ 3, các nhà phân tích của Morgan Stanley ước tính rằng Nvidia đã bán hơn 10 tỷ USD chip AI dành riêng cho Trung Quốc trong 12 tháng qua. Họ cũng cho rằng sự xuất hiện của DeepSeek có thể dẫn đến việc thắt chặt hơn nữa các quy định kiểm soát xuất khẩu.
Tuy nhiên, theo họ, các biện pháp kiểm soát trước đây vẫn không thể ngăn Trung Quốc phát triển các mô hình AI, và các hạn chế mới có thể càng thúc đẩy sự phát triển của ngành chip tại Trung Quốc.
Một số giám đốc điều hành trong ngành chip tin rằng sự tiến bộ của DeepSeek có thể mang lại lợi ích cho Nvidia hơn là gây hại, khi ngành công nghiệp AI áp dụng phương pháp tiếp cận hiệu quả hơn. Jonathan Ross, CEO của startup chip AI Groq cho rằng khi chi phí vận hành mô hình AI – quá trình gọi là "suy luận" (inference) – giảm xuống, năng lực của AI nói chung sẽ được nâng cao.
“Nếu chi phí suy luận quá cao, mọi người sẽ không sử dụng AI nhiều”, ông nói. Nhưng khi tần suất sử dụng tăng lên, các nhà phát triển sẽ đầu tư nhiều hơn vào việc huấn luyện các mô hình tốt hơn. “Và điều đó tạo ra một vòng tuần hoàn tích cực giữa huấn luyện và suy luận”.
Những người trong ngành công nghệ cũng nhắc đến nghịch lý Jevons – một khái niệm trong kinh tế học cho rằng những tiến bộ công nghệ giúp sử dụng tài nguyên hiệu quả hơn thường dẫn đến nhu cầu tiêu thụ tài nguyên đó tăng lên.
“Có một nhu cầu tiềm ẩn đối với năng lực AI trên nhiều lĩnh vực, nhưng chi phí suy luận mà các phòng nghiên cứu AI hàng đầu đang tính phí khiến nhiều tác vụ không đáng để triển khai”, Akash Bajwa, một chuyên gia tại quỹ đầu tư mạo hiểm Earlybird Venture Capital ở London cho biết. Ông nhận định mức giá thấp hơn từ DeepSeek có thể giúp khai thác những nhu cầu này.
Các nhà phân tích cho rằng cách hoạt động của mô hình DeepSeek có thể vẫn duy trì nhu cầu lớn đối với chip Nvidia. Mô hình R1 của công ty này sử dụng các kỹ thuật đặc biệt đòi hỏi sức mạnh tính toán đáng kể khi tạo ra các câu trả lời nhiều bước cho truy vấn của người dùng.
Tuy nhiên, vẫn có sự hoài nghi về những tuyên bố của DeepSeek. Một số lãnh đạo ngành AI tại Mỹ cho rằng các nhà nghiên cứu Trung Quốc có thể đã tích trữ chip Nvidia tiên tiến trước khi lệnh hạn chế của Mỹ có hiệu lực, hoặc sử dụng các phương án thay thế như tiếp cận sức mạnh tính toán sử dụng chip Nvidia từ các quốc gia ngoài Mỹ và Trung Quốc. Chính quyền ông Biden, trong những ngày cuối cùng trước khi chuyển giao quyền lực, đã triển khai các quy định mới nhằm khắc phục những điểm mù này.
Trong khi đó, ngành AI đã bắt đầu chuyển trọng tâm từ việc huấn luyện các mô hình lớn sang triển khai chúng để sử dụng thực tế. Nvidia cho biết vào năm ngoái rằng hơn 40% doanh thu trung tâm dữ liệu của hãng đến từ suy luận (inference). Việc vận hành một mô hình AI phổ biến mượt mà cho hàng triệu người dùng trên toàn cầu - điều mà DeepSeek đang gặp khó khăn khi ứng dụng của họ bất ngờ bùng nổ - đòi hỏi một lượng lớn sức mạnh tính toán.
“Tôi hiểu sự lo ngại rằng điều này có thể làm giảm nhu cầu hoặc khiến khách hàng cân nhắc lại việc mua chip trong ngắn hạn”, Stacy Rasgon, nhà phân tích bán dẫn tại Bernstein Research nhận định. “Nhưng ngay cả như vậy, trong ngắn hạn, chi tiêu vẫn đang tăng lên”.
Sự xuất hiện của DeepSeek như một mối đe dọa đối với AI xảy ra chỉ vài ngày sau khi Mark Zuckerberg, CEO của Meta Platforms tuyên bố công ty của anh sẽ chi tới 65 tỷ USD cho AI và một trung tâm dữ liệu lớn mới trong năm nay - tăng tới 70% so với trước đó. Trước đó, Microsoft cũng đã thông báo kế hoạch đầu tư 80 tỷ USD vào trung tâm dữ liệu AI trong năm tài chính kết thúc vào tháng 6.
Microsoft sẽ công bố thu nhập vào thứ Tư cùng với Tesla, một trong những công ty cũng đầu tư mạnh vào AI.
Ngoài ra, tuần trước, các lãnh đạo công nghệ đã cam kết đầu tư tới 500 tỷ USD vào cơ sở hạ tầng AI tại Mỹ. Sáng kiến này được công bố tại Nhà Trắng sau khi Tổng thống Trump bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai.
Theo: WSJ
