Doanh nghiệp ngành công nghệ Việt Nam tăng tốc trong thách thức

Báo Tin tức 3 Giờ trước

Phân hóa rõ nét trong chu kỳ tăng trưởng mới

Các báo cáo tài chính quý III/2025 cho thấy bức tranh trái chiều của ngành công nghệ Việt Nam, đó là tăng trưởng doanh thu mạnh nhưng biên lợi nhuận co hẹp. Dù cùng hưởng lợi từ nhu cầu chuyển đổi số, nhưng mỗi doanh nghiệp lại chọn một con đường khác nhau để bước vào kỷ nguyên AI.

Cụ thể, FPT tiếp tục là “đầu tàu ổn định” của ngành, với doanh thu hợp nhất khoảng 17.200 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế hơn 2.400 tỷ đồng, tăng trên 16%. Lợi thế của tập đoàn nằm ở sự cân bằng giữa xuất khẩu phần mềm, dịch vụ AI B2B và chuỗi bán lẻ FPT Retail - nơi Long Châu đang tạo ra biên lợi nhuận cao. FPT đại diện cho mô hình đa ngành, bền vững, nơi dòng tiền ổn định nuôi dưỡng đầu tư công nghệ dài hạn.

Ngược lại, VNG đang trong giai đoạn tái cấu trúc sau nhiều năm thua lỗ, với dấu hiệu tích cực khi đạt lợi nhuận dương ba quý liên tiếp. Doanh thu quý III/2025 gần 2.900 tỷ đồng, tăng 12% so với cùng kỳ, trong đó lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh sau điều chỉnh (AOP) đạt 263 tỷ đồng, tăng 30%. Dù con số này khiêm tốn so với quy mô của FPT nhưng nó cho thấy hiệu quả của việc thắt chặt chi phí và ưu tiên lĩnh vực sinh lời. Mảng game vẫn là trụ cột, trong khi mảng doanh nghiệp số (Digital Business) và AI bắt đầu mang lại tăng trưởng ấn tượng, tăng 57% so với cùng kỳ, một nỗ lực đáng chú ý trong chiến lược chuyển dịch từ “người chơi nội địa” sang “người tham gia khu vực”.

Trong khi đó, CMC thể hiện rõ định hướng doanh nghiệp hạ tầng AI khi đầu tư hơn 250 triệu USD vào trung tâm dữ liệu quy mô lớn tại TP Hồ Chí Minh. Doanh thu quý đầu năm tài chính 2025 đạt 2.210 tỷ đồng, tăng 23%, cho thấy biên lợi nhuận cao đến từ dịch vụ cloud và giải pháp B2B. Đây là mô hình đang thu hút sự quan tâm của các quỹ đầu tư dài hạn, bởi dòng tiền ổn định và tính bền vững trong chu kỳ AI.

Viettel Global - đại diện cho hướng mở rộng ra quốc tế, ghi nhận lợi nhuận sau thuế kỷ lục với 4.160 tỷ đồng, tăng 569% so với cùng kỳ. Kết quả này là minh chứng cho đòn bẩy vận hành tại các thị trường mới nổi, khi chi phí cố định được hấp thụ, doanh thu từ dịch vụ số và fintech ở châu Phi, Đông Nam Á lập tức chuyển hóa thành lợi nhuận. Mô hình “Go Global” của Viettel đang trở thành bài học điển hình về hiệu quả đầu tư ra nước ngoài của doanh nghiệp công nghệ Việt.

Các công ty chứng khoán cho rằng, diễn biến này phản ánh đúng quy luật tái cơ cấu trong chu kỳ công nghệ mới. Theo SSI Research, ngành công nghệ thông tin và viễn thông Việt Nam “đang bước sang giai đoạn ổn định hơn sau chu kỳ tăng trưởng mạnh 2024”, khi nhiều doanh nghiệp bắt đầu thu được lợi ích thực từ đầu tư vào AI và hạ tầng dữ liệu.

Định vị chiến lược và kỳ vọng trung hạn

Nếu giai đoạn 2020 - 2023 là thời kỳ đầu tư dàn trải thì từ 2024 - 2026 đang chứng kiến sự tái cơ cấu và chọn lọc chiến lược trong ngành công nghệ Việt Nam. Các doanh nghiệp buộc phải trả lời câu hỏi: “AI và toàn cầu hóa sẽ thực sự mang lại giá trị tài chính hay chỉ là câu chuyện xu hướng?”.

Các tổ chức phân tích đều có chung quan điểm thận trọng nhưng tích cực. VNDirect dự báo lợi nhuận của nhóm doanh nghiệp công nghệ năm 2025 có thể tăng khoảng 15% so với 2024, nhờ nhu cầu xuất khẩu phần mềm, điện toán đám mây và AI ứng dụng trong doanh nghiệp. Trong khi đó, KBSV đánh giá đây là “nhóm cổ phiếu chiến lược” trong trung hạn, hưởng lợi từ xu hướng mở rộng đầu tư hạ tầng dữ liệu và chuyển đổi số của khu vực công lẫn tư nhân.

Ở nhóm hạ tầng, CMC và FPT được xem là “người hưởng lợi trực tiếp” từ nhu cầu dữ liệu tăng cao. Việc đạt chứng nhận an toàn thông tin cấp độ 4 và tiêu chuẩn quốc tế Tier III giúp CMC mở rộng hợp đồng chính phủ, ngân hàng - lĩnh vực có yêu cầu bảo mật khắt khe nhất. FPT với nguồn tiền mặt dồi dào gần 37.000 tỷ đồng có đủ năng lực đầu tư M&A quốc tế, mở rộng hệ sinh thái cloud và AI. Hai mô hình này cho thấy hướng đi “lấy hạ tầng nuôi tăng trưởng” đang trở thành nền tảng mới cho ngành công nghệ Việt Nam.

Với nhóm nền tảng người dùng, VNG là ví dụ tiêu biểu cho chiến lược tái tạo giá trị trên thị trường nội địa. Việc vận hành mô hình ngôn ngữ tiếng Việt GreenMind trên nền tảng NVIDIA, cùng tính năng Trợ lý công dân số trên Zalo, cho thấy định hướng “AI có chủ quyền” phù hợp với xu thế chính sách trong nước. Tuy nhiên, thách thức lớn nhất vẫn là chuyển đổi các sản phẩm AI thành doanh thu thực, tránh lặp lại chu kỳ đầu tư dài và lợi nhuận mỏng như trước đây.

Nhóm đầu tư quốc tế, dẫn đầu là Viettel Global đang mở ra một mặt trận tăng trưởng mới, đó là dịch vụ số xuyên biên giới. Việc phát triển ví điện tử tại châu Phi và Đông Nam Á giúp doanh nghiệp Việt lần đầu tiên khai thác quy mô người dùng toàn cầu bằng nền tảng công nghệ nội địa, điều trước đây chỉ thấy ở các tập đoàn quốc tế.

Theo Công ty chứng khoán BSC, dù định giá cổ phiếu công nghệ đã tăng nhanh trong năm qua, nhưng dòng vốn đầu tư vào hạ tầng AI, cloud và dữ liệu trung tâm vẫn được dự báo duy trì mạnh trong năm 2026. Báo cáo nhấn mạnh, “tăng trưởng bền vững chỉ đến với những doanh nghiệp chuyển hóa được công nghệ thành hiệu quả tài chính và dòng tiền ổn định”.

Từ góc độ thị trường, giai đoạn 2025 - 2026 sẽ là phép thử cho sức chịu đựng và khả năng tạo giá trị của các doanh nghiệp công nghệ Việt. Khi chi phí vốn, nhân lực AI và dữ liệu đều tăng nhanh, yếu tố kỷ luật tài chính và kiểm soát đầu tư trở thành ranh giới giữa tăng trưởng bền vững và tăng trưởng ngắn hạn. Nhà đầu tư vì vậy không chỉ nhìn vào tốc độ tăng doanh thu, mà quan tâm nhiều hơn tới chất lượng lợi nhuận và khả năng duy trì dòng tiền dương.

Kỳ vọng của thị trường hiện nghiêng về ba hướng: B2B hạ tầng (FPT, CMC): dẫn dắt chu kỳ tăng trưởng ổn định; Go Global (Viettel Global): tận dụng đòn bẩy quy mô và dịch vụ số; ứng dụng AI nội địa (VNG): khai thác tiềm năng từ người dùng trong nước.

Ngành công nghệ Việt Nam đang tăng tốc, nhưng con đường phía trước vẫn nhiều thách thức. Sự khác biệt nằm ở khả năng biến công nghệ thành giá trị tài chính thực và đó sẽ là tiêu chí phân định rõ nhất trong chu kỳ tăng trưởng mới của năm 2026.

Xem bản gốc