Chuẩn bị cho mùa giải 2026, VFV tiếp tục mở rộng tham vấn, đưa ra bốn phương án về sử dụng ngoại binh để các CLB thảo luận.
Đăng ký 1 ngoại binh, thi đấu 1 trên sân, đăng ký 2 ngoại binh, thi đấu 1 trên sân (hiện hành), đăng ký 2 ngoại binh, thi đấu cùng lúc 2 trên sân, đăng ký 3 ngoại binh, nhưng chỉ 2 người được thi đấu cùng lúc, đây là những phương án được đưa ra cân nhắc. Điều này thể hiện tinh thần cầu thị của Liên đoàn – muốn lắng nghe ý kiến từ chính các đội bóng, nhằm tìm ra hướng đi dung hòa giữa yếu tố chuyên môn, phát triển bền vững và tài chính.
Ngay sau khi công bố, cộng đồng bóng chuyền đã có nhiều phản hồi sôi nổi. Một bộ phận ủng hộ phương án thứ tư, cho phép mỗi đội thuê 3 ngoại binh và thi đấu 2 trên sân để tăng chất lượng và sức hút giải đấu. Tuy nhiên, phần lớn ý kiến vẫn nghiêng về việc giữ nguyên quy định hiện hành – đăng ký 2, thi đấu 1 – vì lo ngại sự mất cân bằng giữa các đội bóng.
Sự xuất hiện của những ngoại binh chất lượng làm gia tăng chuyên môn giải VĐQG
Theo ông Bùi Đình Lợi – Trưởng bộ môn Bóng chuyền Trung tâm Huấn luyện và Thi đấu thể thao Hà Nội, kiêm Tổng thư ký Liên đoàn Bóng chuyền Hà Nội – quy định hiện nay đang vận hành tốt và phù hợp với thực tế. Ông cho rằng nếu mở rộng thêm suất ngoại binh, cầu thủ nội sẽ mất cơ hội ra sân, ảnh hưởng đến nguồn lực cho đội tuyển quốc gia.
Ngoài ra, bài toán tài chính cũng là vấn đề đáng lo ngại. Mức lương cho một ngoại binh chất lượng có thể tương đương kinh phí để đào tạo cả một tuyến trẻ. Nếu các đội quá tập trung vào thuê cầu thủ ngoại, nguồn đầu tư cho công tác phát triển trẻ sẽ bị ảnh hưởng – điều đi ngược lại với mục tiêu phát triển bền vững.
Dĩ nhiên, thêm ngoại binh sẽ giúp giải đấu hấp dẫn hơn, khán giả nhiều hơn, truyền thông sôi động hơn. Nhưng như ông Lợi nhấn mạnh, cần nhìn rõ cả mặt được và mặt mất. Sức mạnh ngắn hạn không thể đánh đổi bằng sự thụt lùi dài hạn.
Thực tế, làng bóng chuyền đang chia thành hai luồng quan điểm rõ rệt. Một bên mong muốn mở rộng cửa cho ngoại binh để gia tăng sức cạnh tranh, cải thiện chất lượng và hình ảnh giải đấu. Bên còn lại lo ngại “ngoại lấn nội”, cầu thủ trẻ mất cơ hội phát triển và khoảng cách giữa các đội giàu – nghèo ngày càng lớn.
Quy định hiện hành vẫn được cho là phù hợp khi đảm bảo dung hoà tất cả yếu tố
Nhiều chuyên gia cho rằng việc sử dụng ngoại binh là xu thế tất yếu, song phải được kiểm soát chặt chẽ. Ngoại binh mang lại tốc độ, sức mạnh, tính chuyên nghiệp và khả năng cọ xát quốc tế cho cầu thủ Việt. Nhưng nếu quá lạm dụng, giải đấu có thể mất cân bằng, và hệ thống đào tạo trẻ – nền tảng cho đội tuyển quốc gia – sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Để tránh rơi vào “vết xe đổ” của quá khứ, VFV cần đặt ra những giới hạn và cơ chế ràng buộc cụ thể. Ngoại binh nên được xem là nhân tố hỗ trợ, không phải trụ cột thay thế. Các CLB cần xây dựng chiến lược phát triển song song: sử dụng ngoại binh để nâng cao sức cạnh tranh, nhưng vẫn duy trì tỷ lệ thi đấu tối thiểu cho VĐV trẻ, qua đó bảo đảm tương lai lâu dài cho nền bóng chuyền nước nhà.
Bên cạnh đó, yếu tố tài chính phải được cân nhắc kỹ. Không phải đội bóng nào cũng có nguồn đầu tư mạnh để theo đuổi cuộc đua thuê ngoại binh chất lượng. Nếu mở rộng quá nhanh, sự chênh lệch giàu – nghèo giữa các CLB sẽ khiến giải đấu mất cân bằng và giảm sức hấp dẫn.
