Thủ đoạn giả mạo cán bộ y tế lừa đảo người hiến máu
Gần đây, hàng trăm người hiến máu tại TP.HCM bất ngờ nhận được cuộc gọi từ các số lạ, tự xưng là nhân viên của Sở Y tế hoặc các đơn vị y tế uy tín. Nội dung cuộc gọi xoay quanh thông báo kết quả hiến máu “bất thường” nhằm đánh vào tâm lý lo lắng của người dân. Tiếp theo, các đối tượng yêu cầu nạn nhân gửi hình ảnh CCCD, tài khoản VNeID và kết bạn qua Zalo để “hướng dẫn kiểm tra lại sức khỏe”. Thậm chí, có trường hợp bị đe dọa “sẽ bị đưa vào danh sách theo dõi y tế” nếu không hợp tác.
Ngành y tế TP.HCM khẳng định đây là thủ đoạn mạo danh nhằm thu thập thông tin cá nhân để phục vụ mục đích lừa đảo.
Chị L.T.H. (29 tuổi, ngụ quận Bình Thạnh) từng tham gia hiến máu tình nguyện tại một trung tâm di động cách đây 2 tháng. Gần đây, chị bất ngờ nhận được cuộc gọi từ một người đàn ông tự xưng là “bác sĩ của Trung tâm Hiến máu TP”, thông báo rằng kết quả máu của chị “có dấu hiệu bất thường”.
Người này yêu cầu chị cung cấp ảnh CCCD, tài khoản VNeID và kết bạn Zalo để làm thủ tục xét nghiệm lại, nếu không sẽ “báo cáo lên phường vì nghi ngờ truyền bệnh”. Vì hoang mang, chị làm theo. Sau khi gửi xong, chị không nhận được phản hồi và mới biết bị lừa khi gọi điện đến tổng đài bệnh viện xác minh.
Hiện tại có rất nhiều ứng dụng cho vay tiền online chỉ cần chụp hình ảnh CCCD (hay CMND) hai mặt là có thể được giải quyết hợp đồng vay tiền và giải ngân một cách nhanh chóng. Vì vậy mà các đối tượng khác thường tìm cách lấy thông tin cá nhân của người khác, sau đó chụp ảnh và gửi vào những ứng dụng này để vay tiền nhằm mục đích chiếm đoạt.
Các app cho vay tiền online này có ưu điểm là thủ tục đơn giản, giải ngân nhanh, nhưng có nhược điểm lớn nhất đó là bỏ qua khâu xác minh chính chủ, hoặc có xác minh nhưng quá trình xác minh rất sơ sài, từ đó tạo sơ hở và kẽ hở cho những đối tượng khác có cơ hội để chiếm đoạt tiền thông qua hợp đồng vay.
Cũng đã có rất nhiều người bị lợi dụng sử dụng hình ảnh CCCD (hay CMND) hai mặt để đăng ký thuê bao trả sau của các nhà mạng, sau đó thực hiện những cuộc gọi quốc tế, hoặc thực hiện các cuộc gọi trong nước một cách vô tội vạ.
Hiện nay có rất nhiều công ty ảo hoạt động không có nhân viên thường mua lại ảnh CMND/CCCD của người khác đăng ký mã số thuế ảo cho nhân viên công ty nhằm qua mặt cơ quan chức năng. Cũng có nhiều công ty chọn hình thức ra thông báo tuyển dụng nhân sự không giới hạn số lượng với mức lương cao để thu hút người khác nộp hồ sơ xin việc, nhưng cuối cùng thì họ đều thông báo không trúng tuyển, sau đó lấy ảnh CMND/CCCD của người xin việc đó dùng để đăng ký mã số thuế ảo…
Làm thế nào để bảo vệ bản thân?
Trước tình hình này, Ngành y tế Thành phố đã phối hợp các đơn vị liên quan triển khai nhiều hoạt động truyền thông, cảnh báo người dân qua ứng dụng “Giọt máu vàng”, website và fanpage chính thức, cũng như gửi tin nhắn SMS đến cộng đồng người hiến máu để cảnh giác, không cung cấp thông tin cá nhân và không làm theo hướng dẫn của các đối tượng lừa đảo, đồng thời phối hợp với các cơ quan báo đài để truyền thông về quy trình hiến máu nhằm giúp người dân hiểu biết, vừa phòng tránh lừa đảo, vừa góp phần vận động tham gia hiến máu tình nguyện trong đó đưa ra các lời cảnh báo kiến nghị phòng chống lừa đảo bằng tin nhắn với người hiến máu tình nguyện.
Theo đó, các cơ sở y tế và đơn vị tiếp nhận hiến máu chỉ liên hệ với người dân bằng các phương thức chính thống. Tin nhắn gửi đến người hiến máu sẽ hiển thị tên thương hiệu “BVTMHH” hoặc “TTHIENMAUTP”. Bệnh viện tuyệt đối không yêu cầu người dân cung cấp thông tin cá nhân qua ứng dụng, Zalo hay bất kỳ đường link nào. Nếu có nghi ngờ, người dân cần gọi ngay đến tổng đài của Bệnh viện Truyền máu Huyết học theo số 028.3955 7858 để xác minh.
Sở Y tế khuyến cáo người dân tuyệt đối không cung cấp thông tin cá nhân cho các cuộc gọi, tin nhắn lạ. Khi phát hiện dấu hiệu nghi vấn, người dân cần giữ bình tĩnh, không làm theo hướng dẫn của các đối tượng lạ, đồng thời chủ động báo cáo cho cơ quan công an hoặc thông báo về các cơ sở y tế để được hỗ trợ và xử lý kịp thời.
Ngành y tế Thành phố sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các đơn vị liên quan tiếp tục theo dõi tình hình, cập nhật diễn biến và phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng để bảo vệ quyền lợi và bảo mật thông tin của người hiến máu.
Theo khuyến cáo của Công an các địa phương, người dân tuyệt đối không cung cấp thông tin CCCD cho những dịch vụ không thiết yếu, các dịch vụ không có cam kết bảo đảm an toàn thông tin cá nhân. Trong trường hợp bị lừa lấy thông tin CMND/CCCD để đi vay tiền thì người dân cần nhanh chóng thông báo với đơn vị cho vay, đồng thời liên hệ đến cơ quan chức năng để được hỗ trợ nhanh nhất. Còn trường hợp bị các đối tượng khác lợi dụng lấy số CMND hay số thẻ CCCD để đi đăng ký mở tài khoản ngân hàng hay đăng ký thuê bao trả sau thì người dân cũng cần nhanh chóng liên hệ đến ngân hàng, nhà mạng để được hỗ trợ…
Người dân tuyệt đối không cung cấp thông tin CCCD cho những dịch vụ không thiết yếu, các dịch vụ không có cam kết bảo đảm an toàn thông tin cá nhân.
Theo Bộ Công an, tài khoản định danh điện tử chứa đựng thông tin của công dân. Do đó, theo Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Bộ Công an, khi thông tin cá nhân bị rò rỉ, những thông tin cá nhân mang tính bí mật không muốn công khai bị kẻ gian lợi dụng, chiếm đoạt sử dụng nhằm mục đích xấu. Một số mục đích xấu điển hình như: tống tiền, lừa đảo, chiếm đoạt tài sản, bôi nhọ, xâm phạm danh dự, nhân phẩm…
Để đảm bảo an toàn cho tài khoản định danh điện tử, công dân cần đặc biệt lưu ý:
- Không chia sẻ thông tin tài khoản cho người khác.
- Đăng xuất tài khoản khi cho người khác mượn thiết bị.
- Luôn cập nhật các thông tin về ứng dụng để nắm được các tin tức, thông báo mới nhất về các hướng dẫn an toàn thông tin.
Trong trường hợp mất thiết bị đang sử dụng tài khoản định danh điện tử, công dân có thể thực hiện yêu cầu khóa tạm thời tài khoản để đảm bảo an toàn cho dữ liệu cá nhân của mình theo một trong hai cách:
- Yêu cầu khóa tài khoản trên trang thông tin Định danh điện tử Quốc gia.
- Liên hệ cơ quan công an để được hỗ trợ khóa tạm thời tài khoản.
