Gout (gút) là một bệnh lý rối loạn chuyển hóa thường gặp, đặc trưng bởi sự lắng đọng tinh thể urat trong các mô gây tổn thương các cơ quan tương ứng. Bệnh nhân bị gút sẽ bị sưng đau nóng đỏ khớp (viêm khớp cấp vi tinh thể), xuất hiện hạt tophi ở nhiều nơi, sỏi thận.
Bệnh gout thường gặp ở nam giới tuổi trung niên, đặc biệt là ở những người béo, ưa uống rượu, ăn chế độ nhiều đạm. Ở các nước phát triển bệnh chiếm tỷ lệ từ 1- 2%.
Ảnh minh họa/Nguồn Internet
Các biến chứng kinh khủng của bệnh gout đó là:
Hạt tophi: Đây là biểu hiện của gút mạn, ảnh hưởng đến thẩm mỹ, giảm tự tin giao tiếp xã hội, giảm chức năng vận động khớp.
Dò hạt tophi khó liền: Đường vào của vi khuẩn gây nhiễm trùng khớp, nếu trên nền bệnh nhân suy giảm miễn dịch do corticoid thì rất dễ nhiễm trùng huyết.
Biến chứng thận: Sỏi urat của thận: là loại sỏi không cản quang, chỉ có thể phát hiện qua siêu âm hệ tiết niệu. Viêm thận kẽ, viêm đài bể thận, nhiễm trùng hệ tiết niệu do ứ nước ứ mủ do sỏi urat.
Suy thận mạn: Làm giảm thải acid uric, tăng nguy cơ bị cơn gút cấp, khó khăn khi dùng thuốc chống viêm.
Viêm tĩnh mạch nông chi dưới: Cần điều trị bằng colchicin. Thường gặp ở các bệnh nhân có hội chứng chuyển hóa đi kèm: tăng huyết áp, tăng đường máu, rối loạn lipid máu, béo trung tâm...
Ngoài ra, khi điều trị bệnh cũng có thể xảy ra các biến chứng như: Biến chứng do dùng chống viêm giảm đau: Viêm loét dạ dày tá tràng, ruột non. Tăng đông ở bệnh nhân bị chứng mạch vành. Tăng suy thận. Tăng nguy cơ nhiễm khuẩn.
Các biến chứng do dùng colchicin: Tiêu chảy cấp, đặc biệt khi dùng quá liều. Các biến chứng do bị dị ứng thuốc (như allopurinol, kháng sinh...): Bệnh nhân bị gút thường có cơ địa rất dễ bị dị ứng, thậm chí có bệnh nhân dị ứng tất cả các thuốc điều trị gút.
Đặc biệt, các biến chứng do dùng corticoid: Đây là một gánh nặng lớn, thuốc nhóm này rẻ, dễ mua, giảm đau nhanh chóng nên hay bị lạm dụng. Vì lợi nhuận người ta có thể nghiền nhỏ, pha trộn thành các gói bột, viên hoàn tán, dạng chai dịch... bán với giá cao.
Bệnh nhân uống thấy giảm đau tốt nghĩ là thuốc đắt tiền tốt, lần sau bị lại uống. Thuốc nhóm này làm giảm thải acid uric qua thận nên làm acid bị tích tự lại thành các hạt tophi, bệnh trở nên mãn tính.
Có một thực tế đang diễn ra, người bị bệnh gout lại quá lạm dụng thuốc chứa các thành phần corticoid để chữa bệnh. Họ thường mách nhau mua các chế phẩm thuốc không rõ nguồn gốc để sử dụng.
Qua kiểm tra, những chế phẩm này có chứa Corticoid với tác dụng chống viêm mạnh nên bệnh nhân sẽ đỡ đau, hết sưng rất nhanh nhưng sau đó để lại nhiều hậu quả trầm trọng cho người bệnh như: Suy thượng thận do thuốc, đái tháo đường, tăng huyết áp, hạt tophi, biến dạng mất chức năng khớp…
Theo TS.BS Nguyễn Thị Hoa, Trưởng Khoa Cơ xương khớp, Bệnh viện Hữu Nghị, khi bị bệnh sưng đau khớp tuyệt đối không nên tự ý sử dụng thuốc giảm đau chống viêm mà không có chỉ định của bác sĩ; Sử dụng thuốc nam, thuốc đông y, thuốc bắc không rõ nguồn gốc vì có thể chứa Corticoid, gây ra nhiều tác dụng phụ nguy hiểm như suy thượng thận, tăng huyết áp, đái tháo đường, loãng xương, suy giảm miễn dịch, chảy máu đường tiêu hóa…
Tuân thủ tuyệt đối hướng dẫn và chỉ định của bác sĩ điều trị; Uống thuốc theo đơn đúng và đủ liều; Tái khám lại thường xuyên theo hẹn vì các thuốc cần được điều chỉnh liều phù hợp với từng cá thể và giai đoạn bệnh.
Nên thực hiện các chế độ ăn phù hợp với tình trạng bệnh lý. Người bệnh gout nên ăn uống giảm đạm, hạn chế các loại thịt đỏ (thịt lợn, thịt bò, thịt chó…), hải sản, phủ tạng động vật. Hạn chế tối đa rượu bia. Uống nhiều nước, ít nhất 2 lít nước/ngày, ưu tiên nước khoáng hoặc nước kiềm. Đồng thời cần chú ý việc giảm cân và tập thể dục thường xuyên.
