Ở Việt Nam, bia rượu gắn liền với giao tiếp, tiệc tùng và công việc, đặc biệt với nam giới. Nhưng đằng sau những cuộc vui ấy, gan, cơ quan đóng vai trò nhà máy lọc của cơ thể lại phải âm thầm gánh chịu tổn thương.
Làm sao để bảo vệ gan trong khi thói quen uống bia rượu khó thay đổi ngay? Câu trả lời nằm ở việc nhận thức đúng tác hại, điều chỉnh lối sống, kết hợp chế độ dinh dưỡng và thăm khám y tế kịp thời.
Ảnh minh họa/ Nguồn internet
Rượu bia và gánh nặng cho gan
Gan có nhiệm vụ chuyển hóa chất cồn thành acetaldehyde – một chất độc hại – rồi tiếp tục phân giải thành acetic acid ít độc để thải ra ngoài. Khi nam giới uống quá nhiều, acetaldehyde tích tụ sẽ phá hủy tế bào gan, gây ra hàng loạt hệ lụy:
Gan nhiễm mỡ do rượu: Giai đoạn đầu, dễ gặp ở người uống đều đặn từ 2–3 ly mỗi ngày.
Viêm gan do rượu: Tế bào gan sưng viêm, dễ dẫn đến suy giảm chức năng gan.
Xơ gan: Khi tế bào gan chết dần, sẹo hóa thay thế, gan cứng lại và không còn hoạt động hiệu quả.
Ung thư gan: Biến chứng nguy hiểm nhất, thường xuất hiện sau nhiều năm lạm dụng rượu bia.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Việt Nam nằm trong nhóm quốc gia có tỷ lệ nam giới tiêu thụ bia rượu cao hàng đầu châu Á, và cũng thuộc nhóm có tỷ lệ mắc bệnh gan cao.
Vì sao nam giới khó bỏ rượu bia?
Văn hóa giao tiếp: Nhiều cuộc gặp gỡ, ký kết hợp đồng thường gắn liền với bàn nhậu.
Tâm lý “thể hiện bản lĩnh”: Không ít nam giới coi việc uống nhiều là thước đo sự mạnh mẽ.
Thói quen lâu năm: Khi đã hình thành, việc từ bỏ là một thử thách lớn.
Do đó, việc bảo vệ gan không chỉ dừng ở lời khuyên “hãy bỏ bia rượu” mà cần những giải pháp thực tế, phù hợp với cuộc sống.
Giải pháp bảo vệ gan cho nam giới uống nhiều bia rượu
Hạn chế bia rượu một cách khoa học
Đặt giới hạn: Không quá 2 đơn vị cồn/ngày (1 đơn vị tương đương 1 lon bia 330ml hoặc 1 ly vang 100ml).
Tránh uống liên tục nhiều ngày trong tuần, dành ít nhất 2 ngày “không cồn” để gan phục hồi.
Không uống khi bụng rỗng, vì cồn sẽ hấp thu nhanh hơn, dễ gây tổn hại gan và dạ dày.
Uống xen kẽ nhiều nước lọc, nước khoáng để pha loãng nồng độ cồn trong máu.
Bổ sung dinh dưỡng hỗ trợ gan
Thực phẩm giàu chất chống oxy hóa: Cam, bưởi, việt quất, nho, cà chua giúp hạn chế tổn thương tế bào gan.
Rau xanh và ngũ cốc nguyên hạt: Cải thiện tiêu hóa, giảm gánh nặng chuyển hóa cho gan.
Gia vị tốt cho gan: Nghệ, tỏi, gừng giúp kháng viêm, hỗ trợ đào thải độc tố.
Uống trà xanh, atiso: Giúp gan hoạt động hiệu quả hơn.
Tránh đồ ăn nhanh, chiên rán, nội tạng động vật và thực phẩm nhiều muối.
Duy trì lối sống lành mạnh
Tập luyện 30 phút/ngày: Đi bộ nhanh, bơi lội, đạp xe giúp giảm mỡ gan.
Ngủ đủ giấc, giảm căng thẳng: Stress kéo dài làm tăng nguy cơ viêm gan.
Tránh hút thuốc lá, vì kết hợp với rượu bia làm nguy cơ ung thư gan tăng gấp nhiều lần.
Thăm khám y tế định kỳ
Làm xét nghiệm men gan (AST, ALT), siêu âm gan 6–12 tháng/lần.
Nếu men gan cao bất thường, cần ngừng uống rượu bia và điều trị theo chỉ định bác sĩ.
Với người có tiền sử gia đình mắc bệnh gan, càng cần theo dõi sát.
Dấu hiệu cảnh báo gan đang “kêu cứu”
Nam giới uống nhiều rượu bia cần đặc biệt chú ý các triệu chứng:
Vàng da, vàng mắt.
Chán ăn, buồn nôn, mệt mỏi kéo dài.
Đau tức vùng hạ sườn phải.
Nước tiểu sẫm màu, phân bạc màu.
Sụt cân nhanh không rõ nguyên nhân.
Nếu xuất hiện một trong các dấu hiệu trên, cần đi khám ngay để tránh biến chứng nặng.
Ý kiến chuyên gia
Theo bác sĩ chuyên khoa gan mật, cách duy nhất để gan thực sự khỏe mạnh là hạn chế tối đa rượu bia. Tuy nhiên, trong bối cảnh xã hội hiện nay, nếu chưa thể bỏ hẳn, nam giới cần:
Uống có trách nhiệm, biết điểm dừng.
Xây dựng lối sống lành mạnh để bù đắp phần nào tác hại.
Chủ động khám gan định kỳ để bắt bệnh sớm, điều trị kịp thời.
Bảo vệ gan không chỉ là bảo vệ sức khỏe riêng mà còn là giữ gìn chất lượng cuộc sống, tuổi thọ và hạnh phúc gia đình. Nam giới hãy coi việc uống bia rượu có kiểm soát và chăm sóc gan là sự lựa chọn thông minh cho chính mình.
