Sự bùng nổ của thương mại điện tử cùng những lỗ hổng lớn trong truy xuất nguồn gốc đang khiến người tiêu dùng rơi vào vòng nguy hiểm khi hàng giả, hàng kém chất lượng, thuốc và thực phẩm bảo vệ sức khỏe quảng cáo sai sự thật xuất hiện ngày càng nhiều.
Theo daibieunhandan.vn, trước tình trạng quảng cáo sai sự thật lan tràn trên mạng xã hội, Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử yêu cầu các nền tảng xuyên biên giới gỡ nội dung vi phạm, khóa tài khoản sai phạm và phối hợp chặt với cơ quan chức năng. Nhiều quy định mới cũng được bổ sung để tăng trách nhiệm của nền tảng và cá nhân quảng cáo.
Theo Đại diện Cục Phát thanh, truyền hình và Thông tin điện tử (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch), với các quảng cáo trên mạng, đặc biệt trên các nền tảng mạng xã hội xuyên biên giới, khó xác định được danh tính người quảng cáo vi phạm. Cục yêu cầu các nền tảng chặn gỡ nội dung vi phạm, khóa tài khoản quảng cáo vi phạm. Đồng thời, đề nghị Bộ Công Thương siết chặt quản lý hoạt động livestream bán hàng, tiến hành thanh tra, kiểm tra và xử lý các sàn thương mại điện tử vi phạm.
Cụ thể, từ năm 2018 đến nay, các nền tảng mạng xã hội xuyên biên giới YouTube, Facebook, TikTok đã chặn gỡ khoảng 4.000 quảng cáo và tài khoản quảng cáo vi phạm về quảng cáo thực phẩm bảo vệ sức khỏe, thuốc đông y gia truyền, cam kết chữa khỏi 100% bệnh tật.
Quảng cáo thuốc, thực phẩm bảo vệ sức khỏe tràn lan qua mạng xã hội. Ảnh minh hoạ/Nguồn vietnamplus.vn
Bên cạnh đó, Cục Phát thanh, truyền hình và Thông tin điện tử đã tham mưu, hoàn thiện hành lang pháp lý tại Nghị định số 147/2024/NĐ-CP quy định về quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ internet và thông tin trên mạng. Theo đó, bổ sung trách nhiệm của mạng xã hội như: Xác thực tài khoản mạng xã hội bằng số điện thoại để chống ẩn danh khi đăng tải nội dung, khi quảng cáo, livestream bán hàng trên mạng xã hội; cung cấp thông tin tài khoản vi phạm cho cơ quan chức năng khi có yêu cầu; khóa tạm thời hoặc vĩnh viễn các tài khoản thường xuyên vi phạm.
Đồng thời, bổ sung vào Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo 2012 (đã được Quốc hội thông qua vào tháng 6/2025) các quy định nhằm nâng cao trách nhiệm của nền tảng quảng cáo xuyên biên giới và trách nhiệm của người chuyển tải sản phẩm quảng cáo, người có tầm ảnh hưởng thì trách nhiệm càng cao.
Cùng với đó, Cục Phát thanh, truyền hình và Thông tin điện tử đã yêu cầu các nhãn hàng, thương hiệu, đại lý quảng cáo, các Đài Phát thanh và Truyền hình, nền tảng mạng xã hội do mình cung cấp, thực hiện; chấp hành nghiêm quy định pháp luật về quảng cáo thuốc, sữa, thực phẩm bảo vệ sức khỏe, thực phẩm bổ sung; chủ động rà quét, ngăn chặn, gỡ bỏ kịp thời các nội dung quảng cáo liên quan; phối hợp ngăn chặn quảng cáo vi phạm theo yêu cầu từ cơ quan có thẩm quyền.
Đặc biệt, yêu cầu quản lý, giám sát chặt chẽ hoạt động quảng cáo thông qua người có ảnh hưởng trên mạng, đặc biệt là qua hình thức livestream, bài đăng, bài viết chia sẻ trải nghiệm về chất lượng, công dụng, hiệu quả của sản phẩm; chấm dứt tình trạng người nổi tiếng, người có ảnh hưởng trên mạng không hiểu biết về sản phẩm, không kiểm chứng nội dung quảng cáo vẫn tham gia quảng bá sản phẩm vì thù lao, lợi nhuận...
Theo thuonghieucongluan.vn, các chuyên gia nhận định, tình trạng gian lận thương mại trên môi trường số ngày càng phức tạp, đặc biệt khi hàng giả, hàng nhái và sản phẩm quảng cáo sai sự thật đã len sâu vào đời sống tiêu dùng. Do vậy, việc sớm hoàn thiện đồng bộ pháp luật, củng cố công nghệ truy xuất và tăng cường phối hợp liên ngành là yêu cầu cấp thiết nhằm bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng...
Ngoài thuốc, thực phẩm bảo vệ sức khỏe là nhóm hàng có nguy cơ cao với người tiêu dùng. Bộ Y tế cho biết, nhiều sản phẩm được quảng cáo trên sàn thương mại điện tử và mạng xã hội bằng các từ ngữ như: điều trị, chữa khỏi, hiệu quả như thuốc, trong khi chưa được cấp phép lưu hành dưới dạng thuốc.
Cách quảng cáo này khiến người tiêu dùng dễ hiểu lầm, dẫn đến sử dụng không đúng và tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng sức khỏe. Đây là lý do cơ quan quản lý liên tục cảnh báo và yêu cầu các nền tảng kiểm soát chặt chẽ nội dung quảng cáo liên quan đến sản phẩm tiêu dùng trong lĩnh vực y tế.
Trước những rủi ro ngày càng lớn, các chuyên gia tại nhiều diễn đàn, hội thảo thống nhất rằng, Việt Nam cần tiếp tục hoàn thiện cơ chế pháp lý liên quan đến thương mại điện tử và truy xuất nguồn gốc.
Các chuyên gia cũng cho rằng, ứng dụng công nghệ là chìa khóa để kiểm soát tốt hơn thị trường hàng hóa tiêu dùng. Các giải pháp như: Định danh điện tử, truy xuất nguồn gốc bằng mã QR, kết nối dữ liệu liên ngành… được kỳ vọng giúp ngăn ngừa hàng giả, hỗ trợ cảnh báo sớm rủi ro và bảo vệ người tiêu dùng.
