Lãi suất thấp là động lực cho thị trường chứng khoán trong suốt giai đoạn Covid, VN-Index liên tiếp lập đỉnh huy hoàng có lúc lên tới 1.500 điểm. Tuy nhiên, trong năm nay, dù lãi suất thấp nhưng chứng khoán chưa đạt được mức tăng trưởng như thời kỳ Covid, trong khi đó bất động sản lại có vẻ sôi động. VN-Index luôn đi ngang trong biên độ hẹp 10%.
Nhận định về thị trường năm nay, tại chương trình The Investors mới đây, ông Lã Giang Trung CEO Passion Investment cho rằng giai đoạn này khác với năm 2020. Khi đó, thị trường đồng pha với chính sách tiền tệ thế giới, Việt Nam nới lỏng chính sách tiền tệ rõ ràng. Ở thời điểm hiện tại, chính sách tiền tệ chỉ là muốn nới lỏng, nhưng 6 tháng đầu năm chưa có dư địa nới lỏng nhiều vì Mỹ vẫn đang ở giai đoạn lãi suất cao. Tuy nhiên, từ tháng 9 trở đi, tôi nghĩ việc nới lỏng ở Việt Nam sẽ dễ hơn khi Mỹ chuẩn bị hạ lãi suất và tỷ giá hạ nhiệt.
Nền kinh tế của Việt Nam cũng chưa quá mạnh. Nhìn sang Trung Quốc, họ cũng nới lỏng liên tục trong 2 năm nay nhưng nền kinh tế đi vào pha khó thì bất động sản và chứng khoán đều không hồi phục. Do đó, nới lỏng nhưng mức hấp thụ của nền kinh tế mới là điều quan trọng.
Thêm vào đó, so về định giá, dù ở hai mốc điểm hoàn toàn khác nhau nhưng định giá chứng khoán hiện không thấp hơn năm 2020. Đó là lý do dù chính sách tiền tệ dù nới lỏng, dòng tiền cũng rất phân vân. Do đó, nếu giai đoạn này nới lỏng cộng thêm kinh tế Mỹ ổn định thì thị trường có thể đi lên, nhưng không thể kỳ vọng con sóng mạnh mẽ như năm 2020.
Nhìn vào thị trường chứng khoán Việt Nam, P/E khoảng 9-10 lần là mức rất thấp, định giá quanh mức này thì thị trường tạo đáy. Hiện tại P/E thị trường đang ở mức 13 lần – đây không phải mức thấp nhưng cũng không quá cao. Thị trường hiện có hai nhóm cổ phiếu đang bị định giá rất thấp là bất động sản và ngân hàng (có lý do để bị định giá thấp), các nhóm khác định giá rất cao do lợi nhuận hồi phục mạnh.
Thị trường đang ở trạng thái phân cực về định giá. Nếu bỏ tiền vào nhóm định giá rất cao thì không hợp lý, bỏ tiền vào nhóm định giá thấp lại lăn tăn vì quá khó. Thị trường đang ở giai đoạn rất khó để lựa chọn, nhưng với quan điểm đầu tư an toàn thì định giá rẻ vẫn là ưu tiên.
Chia sẻ quan điểm đầu tư với nhà đầu tư tay ngang, theo ông Trung, quan trọng nhất là lựa chọn phương pháp đầu tư phù hợp. Trading hàng ngày và theo dõi thị trường liên tục không phù hợp với những "nhà đầu tư partime".
Phương pháp đầu tư cho những người không có nhiều thời gian, dù chỉ mang lại hiệu suất vừa phải đó là lựa chọn những công ty tốt, chia cổ tức đều đặn và có định giá phù hợp. Mức định giá có hai loại là cổ tức trên giá và lợi nhuận trên giá và nhà đầu tư cần so sánh hai cái đó với lãi suất tiền gửi. Sau khi chọn được cổ phiếu phù hợp, nhà đầu tư sẽ mua khi giá phù hợp và bán khi giá tăng lên. Phương pháp này sẽ giúp nhà đầu tư dễ dàng có lợi suất 15% mỗi năm.
Về tâm lý, nếu trading thường xuyên thì sẽ liên tục phải đưa ra quyết định. Nếu quyết định sai sẽ tác động tiêu cực đến tâm lý, nhưng ra quyết định đúng cũng có thể khiến chúng ta bị lơ là, chủ quan. Khi đưa ra quyết định sai, nhà đầu tư cần chấp nhận đó là điều tất yếu và chỉ là một phần của cuộc chơi. Khi đưa ra quyết định đúng cũng đừng nên tự tin rằng bản thân xuất sắc.
Chúng ta cần cân bằng cảm xúc vì bản chất thị trường chứng khoán là đưa ra quyết định và dựa trên xác suất. Những người xuất sắc thường xác suất đúng cao và hiệu suất tốt về dài hạn chứ không thể đúng hoàn toàn. Khi tài khoản lãi/lỗ quá nhiều, nhà đầu tư nên có những hoạt động ngoài công việc để thu hút sự tập trung và quên đi trạng thái tâm lý đó.
"Tôi thấy có hai đặc điểm phổ biển là đặt kỳ vọng quá cao khiến mức chấp nhận rủi ro cao và tham gia giao dịch quá nhiều dẫn đến dễ quyết định sai. Dù không dành nhiều thời gian cho thị trường, nhưng không ít nhà đầu tư kỳ vọng lãi gấp đôi một năm. Điều này khiến họ rất dễ tham gia những deal rủi ro, không nghiên cứu kỹ mà muốn đánh nhanh thắng nhanh bằng cách tư vấn đội nhóm. Nếu nhà đầu tư giảm được hai yếu tố đó sẽ bớt thua lỗ", ông Lã Giang Trung khuyến nghị.
