Đây là biện pháp mới nhất trong chuỗi kế hoạch áp thuế quan có khả năng đảo lộn thương mại toàn cầu mà ông Trump đưa ra trong tháng cầm quyền đầu tiên của nhiệm kỳ thứ hai.
Hôm thứ Sáu tuần vừa rồi, ông Trump cho biết thuế quan đối với ô tô nhập khẩu vào Mỹ sẽ được áp sớm nhất vào ngày 2/4 - chỉ một ngày sau khi giới chức Mỹ trình báo cáo về các lựa chọn thuế quan.
Theo hãng tin Reuters, ông Trump từ lâu đã đề cập đến tình trạng mà ông cho là sự đối xử không bình đẳng nhằm vào ô tô Mỹ xuất khẩu sang các thị trường nước ngoài. Chẳng hạn, Liên minh châu Âu (EU) đánh thuế quan 10% đối với ô tô nhập khẩu, cao gấp 4 lần so với mức thuế quan 2,5% của Mỹ đánh vào xe hơi. Tuy nhiên, Mỹ đang áp dụng mức thuế quan 25% đối với dòng xe pickup nhập khẩu từ các quốc gia ngoài Mexico và Canada - một mức thuế mang lại lợi ích lớn cho các nhà sản xuất ô tô Mỹ.
Phát biểu trước các nhà báo ngày 18/2, ông Trump nói thuế quan ngành đánh vào lĩnh vực dược phẩm và con chip cũng sẽ bắt đầu ở mức “25% hoặc cao hơn, và sẽ tăng lên rất cao theo thời gian trong năm”. Tuy nhiên, ông không đưa ra một mốc thời gian cụ thể cho việc áp thuế quan này, và chỉ nói ông muốn các nhà sản xuất dược phẩm và chip có thời gian để mở nhà máy ở Mỹ để có thể tránh được thuế quan.
Kể từ khi nhậm chức cách đây 4 tuần, ông Trump đã áp thuế quan 10% lên toàn bộ hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc, bổ sung cho các mức thuế đã có từ trước. Cơ sở của động thái này là ông Trump cho rằng Trung Quốc không hành động để chặn dòng chất cấm fentanyl xâm nhập vào Mỹ.
Ông Trump cũng đã công bố, sau đó hoãn 1 tháng, việc áp thuế quan 25% lên hàng hóa từ Mexico và Canada. Việc hoãn thuế diễn ra sau khi lãnh đạo hai quốc gia láng giềng ở Bắc Mỹ nhất trí đàm phán để tăng cường các biện pháp quản lý biên giới nhằm ngăn dòng người di cư trái phép và hoạt động buôn lậu fentanyl vào Mỹ.
Ngoài ra, ông Trump dự kiến vào ngày 12/3 sẽ bắt đầu thu thuế quan 25% đối với toàn bộ thép và nhôm nhập khẩu vào Mỹ, xóa bỏ sự miễn trừ trước đó cho thép và nhôm từ Canada, Mexico, Liên minh châu Âu (EU) và một số đối tác thương mại khác. Ông cho biết thuế quan thép và nhôm còn sẽ được áp đối với hàng trăm sản phẩm hạ nguồn nhập khẩu làm từ hai vật liệu này, từ ống dẫn điện cho tới gầu máy xúc.
Mới tuần trước, ông Trump yêu cầu đội ngũ quan chức kinh tế của Nhà Trắng lên kế hoạch cho việc áp thuế quan có đi có lại đối với từng quốc gia, từng hàng hóa.
Giới phân tích nhận định nếu Mỹ áp thuế quan 25% lên ô tô nhập khẩu, động thái đó sẽ là một nhân tố thay đổi cuộc chơi đối với ngành công nghiệp ô tô toàn cầu vốn dĩ đang điêu đứng vì sự bấp bênh mà các kế hoạch thuế quan của ông Trump gây ra.
Một câu chuyện tương tự đã diễn ra vào năm 2018-2019 trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump. Khi đó, Bộ Thương mại Mỹ đã mở một cuộc điều tra trên cơ sở an ninh quốc gia nhằm vào ô tô nhập khẩu và đi đến kết luận rằng xe nhập khẩu làm suy yếu nền sản xuất công nghiệp trong nước của Mỹ. Tại thời điểm đó, ông Trump đã dọa áp thuế quan 25% lên ô tô nhập khẩu, nhưng cuối cùng không hành động và thay vào đó để cho thẩm quyền áp thuế quan của tổng thống dựa trên kết quả cuộc điều tra đó tự động hết hạn.
Tuy nhiên, một số kết quả của cuộc điều tra năm 2018 có thể được tái sử dụng hoặc cập nhật để phục vụ cho nỗ lực áp thuế quan lên ô tô nhập khẩu của ông Trump lần này.
