Làn sóng AI tạo sinh thúc đẩy nhu cầu Hyperscale
Sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ AI tạo sinh (Generative AI) đang trở thành động lực chính dẫn dắt nhu cầu về trung tâm dữ liệu trên toàn cầu, và Việt Nam cũng nằm trong xu hướng này. Các số liệu dự báo cho thấy khoảng 70% khối lượng xử lý tại các trung tâm dữ liệu từ nay đến năm 2030 sẽ liên quan trực tiếp đến các tác vụ AI, bao gồm cả huấn luyện và suy luận. Xu hướng này giúp tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) của ngành dự kiến đạt mức 19-22%. Riêng khu vực châu Á - Thái Bình Dương được kỳ vọng sẽ chiếm tỷ trọng lớn, đóng góp khoảng 45-55 GW vào tổng nhu cầu toàn cầu đến năm 2028.
Đặc thù của các tác vụ AI đòi hỏi mật độ tủ mạng dày đặc và hệ thống làm mát hiệu suất cao, vượt xa tiêu chuẩn của các trung tâm dữ liệu truyền thống. Điều này buộc thị trường phải chuyển dịch sang mô hình Colocation quy mô lớn và các trung tâm dữ liệu siêu quy mô (Hyperscale) với công suất trên 5 MW. Mô hình này cho phép các doanh nghiệp tối ưu hóa chi phí đầu tư ban đầu (CAPEX) và duy trì chi phí vận hành (OPEX) ổn định để tập trung nguồn lực vào hoạt động kinh doanh cốt lõi.
Tính đến tháng 10/2025, tổng công suất hoạt động của thị trường Việt Nam ghi nhận ở mức 104 MW. Con số này còn khiêm tốn khi so sánh với các trung tâm tài chính khu vực như Thượng Hải hay Singapore. Cơ cấu thị trường hiện nay có độ tập trung cao khi 97% tổng công suất thuộc về 5 đơn vị lớn, chủ yếu là các doanh nghiệp viễn thông và nhà nước. Trong đó, Viettel IDC đang dẫn đầu với 41% thị phần, kế đến là VNPT nắm giữ 24%. Sự thống trị của các doanh nghiệp nội địa tạo ra rào cản gia nhập nhất định nhưng cũng mở ra cơ hội hợp tác chiến lược cho các nhà đầu tư ngoại.
Lợi thế chi phí thấp và triển vọng thu hút dòng vốn FDI
Mặc dù quy mô hiện tại chưa lớn, thị trường Việt Nam được dự báo sẽ đón nhận thêm 589 MW công suất mới, nâng tổng quy mô tăng gấp 5,6 lần từ sau năm 2030. Các khu vực trọng điểm thu hút đầu tư bao gồm TP.HCM và Bình Dương với tốc độ tăng trưởng dự kiến lần lượt là 811% và 1.071%. Điển hình cho xu hướng này là dự án trung tâm dữ liệu Tân Phú Trung của Viettel tại TP.HCM với công suất thiết kế 140 MW, đánh dấu bước chuyển mình sang tiêu chuẩn Hyperscale của hạ tầng số trong nước.
Yếu tố then chốt giúp Việt Nam cạnh tranh thu hút vốn đầu tư nằm ở chi phí. Số liệu từ CBRE chỉ ra rằng chi phí xây dựng trung tâm dữ liệu tại Việt Nam chỉ xoay quanh mức 7 triệu USD/MW, thấp hơn gần 50% so với các thị trường cấp 1 (Tier 1) như Tokyo hay Singapore. Kết hợp với chi phí đất đai hợp lý, Việt Nam mang lại hiệu quả đầu tư vượt trội cho các nhà phát triển hạ tầng quốc tế. Bà Dương Thuỳ Dung, Giám đốc điều hành CBRE Việt Nam nhận định sự chênh lệch về vốn đầu tư này cộng hưởng với nhu cầu bùng nổ từ AI đang tạo ra cơ hội lớn tại khu vực Đông Nam Á.
Để tận dụng tiềm năng này, Chính phủ đã có những cam kết mạnh mẽ về phát triển hạ tầng kết nối, bao gồm mục tiêu triển khai ít nhất 10 tuyến cáp quang biển mới đến năm 2030. Việc mở rộng băng thông và giảm độ trễ đường truyền là điều kiện tiên quyết để Việt Nam trở thành điểm đặt các Vùng Sẵn sàng (Availability Zones) cho các nhà cung cấp dịch vụ đám mây toàn cầu. Bên cạnh đó, Luật Đầu tư sửa đổi cùng các chính sách ưu đãi đang tạo hành lang pháp lý thuận lợi để dòng vốn FDI chảy vào lĩnh vực công nghệ cao, hướng tới mục tiêu nâng cao chất lượng nguồn nhân lực số trong thập kỷ tới.
