Từ một doanh nghiệp dệt may từng có quy mô hàng nghìn công nhân, Garmex Sài Gòn hiện chỉ còn 29 nhân viên và sống nhờ vào việc cho thuê sân chơi môn thể thao mới nổi pickleball.
Khi các ngành nghề truyền thống không còn là lựa chọn bền vững, nhiều doanh nghiệp đã "lột xác" với mô hình kinh doanh mới. Điển hình là câu chuyện của Garmex Sài Gòn - từ "ông lớn" ngành may chuyển sang cho thuê sân pickleball để tồn tại.
Tháng 2/2024, người đi ngang qua khu vực nhà máy Garmex Sài Gòn có thể ngạc nhiên khi thấy tiếng máy may đã được thay thế bằng âm thanh đặc trưng của những trái bóng pickleball chạm vợt. Một phần diện tích 3.000m² của công ty may mặc từng sản xuất hàng nghìn sản phẩm xuất khẩu mỗi ngày giờ đã biến thành sân chơi thể thao thời thượng.
Báo cáo tài chính quý III/2024 cho thấy thực tế đáng buồn: doanh thu hàng ngày của Garmex chưa đến 5 triệu đồng, trong đó hơn 3 triệu đồng đến từ việc cho thuê sân pickleball. Đáng chú ý, trong tổng doanh thu hơn 452 triệu đồng cả quý, có đến 63,5% đến từ hợp đồng cho Công ty cổ phần Vinaprint thuê mặt bằng làm sân thể thao.
Khi môn thể thao "mới nổi" trở thành cứu cánh
Pickleball - môn thể thao kết hợp giữa tennis, bóng bàn và cầu lông - đang trở thành cơn sốt tại Việt Nam, đặc biệt ở các thành phố lớn. Với chi phí đầu tư thấp hơn tennis và không gian chơi nhỏ gọn hơn, pickleball nhanh chóng thu hút người chơi ở mọi lứa tuổi.
"Pickleball có độ dốc học tập thấp hơn so với tennis, người mới chơi có thể bắt nhịp nhanh chỉ sau một vài buổi. Đặc biệt, môn này phù hợp cho việc giao lưu xã hội và kết nối cộng đồng," một người chơi pickleball tại TP.HCM chia sẻ.
Đối với Garmex Sài Gòn, việc chuyển đổi một phần không gian sản xuất thành sân pickleball là quyết định mang tính sống còn. Theo hợp đồng ký kết với Vinaprint vào tháng 2/2024, công ty được nhận tiền đều đặn hàng tháng mà không phụ thuộc vào kết quả kinh doanh của đối tác.
Đây là một trong những nỗ lực của ban lãnh đạo nhằm duy trì dòng tiền cho doanh nghiệp trong bối cảnh hoạt động chính đang "đóng băng". Tuy nhiên, khoản thu từ cho thuê mặt bằng vẫn quá nhỏ so với chi phí vận hành của một doanh nghiệp từng có quy mô hàng nghìn công nhân.
Garmex Sài Gòn thành lập từ năm 1976, từng là một trong những công ty may mặc hàng đầu với doanh thu nghìn tỷ đồng giai đoạn 2012-2021. Thời kỳ hoàng kim, doanh nghiệp sở hữu 5 nhà máy tại TP HCM và Quảng Nam với hơn 70 dây chuyền sản xuất và khoảng 4.000 nhân viên.
Khủng hoảng bắt đầu từ cuối năm 2022, khi đối tác lớn là Gilimex bị Amazon Robotics LLC đột ngột cắt giảm sản lượng. Chuỗi cung ứng bị đứt gãy, đơn hàng không còn, Garmex buộc phải tạm ngừng sản xuất từ tháng 5/2023 và cho hàng nghìn lao động nghỉ việc. Đến cuối quý III/2024, công ty chỉ còn 29 nhân viên - con số chưa bằng 1% so với thời đỉnh cao.
Hiện tại, Garmex Sài Gòn đang phải đối mặt với khoản lỗ lũy kế hơn 124,6 tỷ đồng. Cổ phiếu của công ty đã bị HoSE hủy niêm yết bắt buộc từ cuối năm 2023, sau đó chuyển sang UPCoM nhưng vẫn bị hạn chế giao dịch. Từ mức đỉnh hơn 28.000 đồng năm 2021, cổ phiếu GMC hiện chỉ còn khoảng 5.000 đồng.
Ngoài việc cho thuê mặt bằng làm sân pickleball, ban lãnh đạo Garmex đang triển khai nhiều giải pháp khác để duy trì hoạt động. Công ty đã đa dạng hóa nguồn thu bằng cách bán dược phẩm, thuốc và dụng cụ y tế (chiếm gần 18% tổng doanh thu quý III/2024), cung cấp các dịch vụ khác (chiếm hơn 17%).
Một điểm sáng là công ty hiện có gần 72 tỷ đồng gửi ngân hàng, mang lại doanh thu tài chính hơn 1 tỷ đồng từ lãi tiền gửi và chênh lệch tỷ giá trong quý III. Tuy nhiên, khoản này vẫn chưa đủ bù đắp cho chi phí quản lý doanh nghiệp hơn 7 tỷ đồng cùng kỳ.
Một hướng đi tiềm năng khác là dự án nhà ở Phú Mỹ. Công ty đặt kỳ vọng vào việc đẩy mạnh dự án này để bán sản phẩm, thu hồi vốn đầu tư và cải thiện tình hình tài chính.
Câu chuyện của Garmex Sài Gòn không phải là trường hợp cá biệt. Sau đại dịch Covid-19 và những biến động của thị trường toàn cầu, nhiều doanh nghiệp truyền thống tại Việt Nam phải tìm kiếm các hướng đi mới để tồn tại.
