Con số 4 diệu kỳ hay đen đủi?
Một trong những điều đầu tiên Steve Jobs làm khi trở lại Apple vào năm 1997 là đơn giản hóa danh mục sản phẩm của Apple. Thời điểm đó, hãng chỉ có bốn mẫu máy tính: Hai máy tính xách tay và hai máy tính để bàn, mỗi máy có phiên bản chuyên nghiệp và phiên bản tiêu dùng.
"Bốn sản phẩm tuyệt vời là tất cả những gì chúng tôi cần", Jobs phát biểu tại buổi ra mắt sản phẩm năm 1998.
Ba thập kỷ sau, danh mục sản phẩm của Apple lớn hơn nhiều. Công ty giới thiệu bốn chiếc iPad, bốn chiếc MacBook, hai máy Mac để bàn, một kính Vision Pro, hai mẫu Apple Watch và ba loại AirPods vào năm 2024. Nhưng khi nói đến iPhone, bốn vẫn là con số kỳ diệu.
Đó là số lượng iPhone mà công ty đã phát hành mỗi năm kể từ năm 2020. Năm nay là sự ra mắt của iPhone 16, iPhone 16 Plus, iPhone 16 Pro và iPhone 16 Pro Max.
Apple giới thiệu dòng sản phẩm bốn điện thoại vì theo truyền thống, doanh số bán iPhone của công ty đã chứng kiến mức tăng trưởng mạnh nhất kể từ khi mở rộng thêm dòng sản phẩm với số lượng trên.
Nếu có thể bán được cả bốn điện thoại mới mà không giẫm chân nhau, điều đó sẽ mang lại cho công ty cơ hội tốt nhất để chứng kiến doanh số tăng trưởng có ý nghĩa lần đầu tiên kể từ năm 2022.
Công ty không đưa ra số liệu bán hàng cho từng sản phẩm của mình và tổng doanh số bán iPhone trong năm tài chính 2024 đạt 201,18 tỷ USD. Con số này tương đối ổn định kể từ năm 2022.
Thật không may cho công ty của Jobs, không phải tất cả iPhone đều được ưa chuộng như nhau.
Hàng năm kể từ năm 2020, một trong những mẫu iPhone mới đều tụt hậu so với các mẫu iPhone cùng loại về doanh số. Năm nay là iPhone 16 Plus, nằm ở giữa dòng sản phẩm. Với mức giá 899 USD tại Mỹ, máy đắt hơn iPhone 16 cơ bản nhưng rẻ hơn iPhone 16 Pro và Pro Max.
Theo dữ liệu của DSCC về hoạt động mua sắm tấm nền hàng năm tính đến tháng 10, thị phần của điện thoại Pro và Pro Max đã tăng hàng năm trong khi mẫu Plus giảm từ khoảng 21% tổng đơn đặt hàng màn hình vào năm 2022 xuống còn 10% vào năm 2023. Mặc dù đã phục hồi phần nào lên 16% trong năm nay nhưng đây vẫn là khối lượng thấp nhất trong số các mẫu iPhone mới của công ty.
"Họ vẫn đang thực sự vật lộn với mô hình thứ tư này", người sáng lập DSCC, Ross Young cho biết.
Dữ liệu khác cũng cho thấy Plus tụt hậu. iPhone 16 Plus chiếm 4% tổng doanh số bán iPhone tại Mỹ trong quý 3 trong khi cả Pro và Pro Max đều chiếm 6% doanh số, theo kết quả khảo sát của Consumer Intelligence Research Partners. Phiên bản 16 cơ bản cũng chiếm 4%.
Tương tự, iPhone 15, iPhone 15 Pro và iPhone 15 Pro Max của Apple lần lượt chiếm ba vị trí đầu bảng trong dữ liệu của Counterpoint về các mẫu điện thoại thông minh bán chạy nhất thế giới trong quý 3 năm 2024. Mẫu Plus không lọt vào danh sách top 10.
Những thất bại của Mini và Plus
Kể từ khi iPhone được giới thiệu vào năm 2007, mỗi năm đều có một mẫu mới. Dòng sản phẩm đã mở rộng khá nhiều kể từ đó, trong khi Apple vẫn giữ các mẫu cũ hơn trên kệ hàng như những lựa chọn rẻ hơn cho người dùng.
Năm 2014, Apple giới thiệu iPhone 6 Plus, lần đầu tiên iPhone có hai kích cỡ, dẫn đến ba quý liên tiếp tăng trưởng hơn 27% vào năm 2015. Sau khi Apple phát hành iPhone X vào năm 2017, tăng giá điện thoại cao cấp nhất và tạo ra dòng sản phẩm ba mẫu, công ty đã chứng kiến ba quý liên tiếp tăng trưởng hơn 15%.
Sau khi Apple chuyển sang dòng sản phẩm bốn điện thoại vào năm 2020, tốc độ tăng trưởng đã tăng vọt, đạt 54% trong một quý, mặc dù một phần là do dịch bệnh thúc đẩy. Nhưng kể từ khi dừng lại ở con số bốn như vậy, doanh số bán iPhone về cơ bản là không đổi.
Khi công ty giới thiệu iPhone Mini vào năm 2020, đây là chiếc iPhone mới có giá thấp nhất vào thời điểm đó, ở mức 699 USD.
Apple vẫn giữ nguyên chiến lược này vào năm 2021, hy vọng rằng nhóm thiểu số người tiêu dùng trước đây từng yêu cầu điện thoại nhỏ hơn sẽ đổ xô đến thiết bị mới. Chiến lược không hiệu quả và Apple không còn bán thiết bị có màn hình 5,4 inch nữa.
Đến năm 2022, Apple thay đổi cách tiếp cận và giới thiệu iPhone 14 Plus, có cùng chip và tính năng như iPhone 14 cấp thấp nhưng màn hình lớn hơn. Dẫu vậy, chiến lược Plus cũng không tạo nên đột phá.
Nhìn về phía trước, Apple vẫn sẽ duy trì chiến lược bốn chiếc iPhone của mình, nhưng có thể sẽ thay đổi cách tiếp cận để tìm ra mẫu máy thứ tư thành công cho dòng sản phẩm năm 2025.
Thay vì mẫu Mini ở phân khúc thấp hoặc mẫu Plus ở giữa, Apple có thể giới thiệu mẫu Air ở phân khúc cao nhất.
Mặc dù có mức giá cao hơn, Apple có thể phải đánh đổi thiết bị Air bằng cách giới hạn nó ở một camera để có được trọng lượng nhẹ và thiết kế mỏng. Các điện thoại cao cấp hiện tại của Apple, Pro và Pro Max, có ba camera lớn giúp tăng khả năng chụp ảnh nhưng cũng tăng trọng lượng. DSCC cho biết dự kiến kích thước màn hình của Air sẽ là 6,55 inch, nằm giữa kích thước Pro và Pro Max của năm nay.
Một chiếc điện thoại cao cấp mới có thể có ý nghĩa với Apple. Trong những năm gần đây, các mẫu Max đã vượt trội hơn các mẫu cấp thấp về doanh số, cho thấy nhu cầu về những chiếc điện thoại mạnh mẽ và nhiều tính năng luôn cao hơn so với các mẫu giá rẻ.
Vào tháng 10, Apple có đủ lượng iPhone 16 và iPhone 16 Plus để đáp ứng nhu cầu nhưng dòng Pro và Pro Max đắt tiền vẫn trong tình trạng thiếu hụt.
Bên ngoài nước Mỹ, các mẫu đắt tiền của Apple cũng tăng trưởng nhiều trong những năm gần đây. Trong ba tuần đầu tiên bán iPhone 16 tại Trung Quốc, các mẫu 16 Pro và Pro Max đã tăng 44% so với các mẫu cao cấp của năm ngoái.
Nhà phân tích Varun Mishra của Counterpoint nói với CNBC rằng sở thích về mẫu mã cũng khác nhau ở mỗi khu vực.
"Tại Trung Quốc, dòng Pro bán chạy vì người tiêu dùng ở đó có xu hướng ưa chuộng các mẫu Pro", Mishra cho biết. "Tại Ấn Độ, dòng Pro đang bán tốt, một phần là do giá ra mắt thấp hơn so với năm ngoái vì được sản xuất trong nước".
Đối với Apple, việc chuyển từ Plus sang Air có thể sẽ mang lại doanh số bán iPhone cao hơn, đặc biệt là nếu mẫu mới có giá cao hơn các mẫu iPhone khác, điều giúp Apple mở rộng biên lợi nhuận và tiếp tục xu hướng gần đây là tăng giá bán. Nó cũng có thể giúp thu hút những người dùng lần đầu và người hâm mộ Apple vào một mẫu iPhone cao cấp duy nhất.
"Năm tới họ sẽ thử điều gì đó khác biệt", Young nói.
