Ngày 9/7, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh đã chủ trì Hội nghị lấy ý kiến cho Đề án"Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác quản lý phát triển vật liệu xây dựng trong giai đoạn mới".
Đây là đề án theo Chương trình làm việc của Bộ Chính trị, Ban Bí thư năm 2025, mà Văn phòng Trung ương Đảng đã nhắc đến trong văn bản số 12967-CV/VPTW gửi Ban cán sự Đảng bộ Bộ Xây dựng ngày 6/1.
Trên tinh thần các nội dung được giao, Bộ Xây dựng đã triển khai, phối hợp với các địa phương rà soát, đánh giá về lĩnh vực vật liệu xây dựng; tổng hợp ý kiến của các địa phương trong xây dựng Đề án.
LOẠI BỎ CÔNG NGHỆ SẢN XUẤT VẬT LIỆU LẠC HẬU
Trình bày tại hội nghị ngày 9/1, ông Lê Trung Thành, Vụ trưởng Vụ Khoa học công nghệ, môi trường và vật liệu xây dựng, Bộ Xây dựng, cho biết mục tiêu tổng quát của đề án là phát triển công nghiệp sản xuất vật liệu xây dựng đạt trình độ tiên tiến, hiện đại. Sản phẩm có chất lượng đạt tiêu chuẩn quốc tế, sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả, có năng lực cạnh tranh cao trên thị trường quốc tế, đáp ứng nhu cầu thị trường trong nước. Loại bỏ hoàn toàn công nghệ sản xuất vật liệu xây dựng lạc hậu, tiêu tốn nhiều tài nguyên, gây ô nhiễm môi trường.
Nội dung chính dự thảo đề án gồm: Thực trạng và bối cảnh của ngành vật liệu xây dựng trong nước; Dự báo tình hình trong nước và quốc tế tác động đến xu hướng phát triển vật liệu xây dựng ở Việt Nam; Phương án tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong công tác quản lý phát triển vật liệu xây dựng.
Thông tin được đưa ra tại Hội nghị cũng cho thấy sản lượng vật liệu xây dựng hàng năm đạt khoảng 110 triệu tấn xi măng, 150 triệu m3 bê tông, 15 triệu tấn thép xây dựng, 5 triệu tấn tôn mạ, 600 triệu m2 gạch ốp lát, 26 triệu sản phẩm sứ vệ sinh, 331 triệu m2 kính xây dựng, 150 triệu m3 cát, 250 triệu m3 đá/sỏi xây dựng… Tuy nhiên, hệ thống chính sách, pháp luật điều chỉnh hoạt động đầu tư phát triển vật liệu xây dựng được quy định dàn trải tại nhiều văn bản luật và nghị định khác nhau, dẫn đến tồn tại nhiều khoảng trống pháp lý, chồng chéo về thẩm quyền và thiếu cơ quan chịu trách nhiệm chính.
Do đó, các đại biểu tham dự hội nghị đều khẳng định việc tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác quản lý phát triển vật liệu xây dựng là rất cần thiết, tạo sự đồng bộ trong công tác quản lý, góp phần hoàn thiện đầy đủ các quy định của pháp luật đối với lĩnh vực vật liệu xây dựng theo hướng phát triển nhanh, bền vững, phù hợp với điều kiện trong nước và xu hướng của thế giới.
Phát biểu tại hội nghị, ông Đinh Quốc Thái, Tổng thư ký Hiệp hội Thép Việt Nam, cho biết hiện nay, nhu cầu đẩy mạnh xây dựng hạ tầng và công nghiệp hóa đất nước là một cơ hội lớn để phát triển lĩnh vực công nghiệp thép. Tuy nhiên, bối cảnh và tình hình mới cũng đặt ra rất nhiều thách thức cần phải chủ động đối mặt và tìm giải pháp thích ứng.
Để ngành thép phát triển bền vững, đáp ứng yêu cầu xây dựng trong nước, Chính phủ cần xem xét phê duyệt Chiến lược phát triển sản xuất ngành thép đến 2030, tầm nhìn 2050, gắn với các cơ chế chính sách đặc thù cho ngành thép tăng trưởng xanh và bền vững; Xây dựng, hoàn thiện hệ thống quy chuẩn, tiêu chuẩn quản lý kỹ thuật, quản lý chất lượng, hàng rào kỹ thuật nhằm ngăn ngừa các sản phẩm thép không đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật an toàn và môi trường tràn vào thị trường Việt Nam…
CẦN CÓ CƠ CHẾ, CHÍNH SÁCH PHÙ HỢP
Theo ông Mai Thế Toản, Phó cục trưởng Cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), đánh giá hoạt động khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng ở Việt Nam là một lĩnh vực quan trọng trong ngành công nghiệp xây dựng, đóng vai trò chủ chốt trong phát triển hạ tầng và kinh tế. Để phát triển ngành khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng theo hướng phát triển bền vững, bên cạnh việc hoàn thiện chính sách pháp luật, cần thiết phải có cách tiếp cận toàn diện để quy hoạch hệ thống mỏ vật liệu xây dựng phù hợp nhu cầu từng vùng, từng khu vực; khuyến khích sử dụng vật liệu thay thế, vật liệu xây dựng tái chế; chú trọng công tác bảo vệ môi trường và tối ưu hóa mục đích sử dụng đất sau khi đóng cửa mỏ.
Về phía doanh nghiệp, đại diện Tổng công ty Viglacera đề xuất cần thành lập trung tâm thông tin về vật liệu xây dựng để các doanh nghiệp có thể cập nhật các thông tin kịp thời, đầy đủ. Nhà nước tiếp tục tăng cường xúc tiến thương mại, hỗ trợ doanh nghiệp mở rộng xuất khẩu và đối phó với các rào cản kỹ thuật quốc tế. Đồng thời, cần xem xét các chính sách thuế ưu đãi cho các doanh nghiệp đầu tư công nghệ xanh, sử dụng nguyên liệu tái chế, tiết kiệm năng lượng, đồng thời, hỗ trợ đầu tư ứng dụng chuyển đổi số cho các doanh nghiệp.
Đại diện Tổng công ty Xi măng Việt Nam, Tập đoàn Hòa Phát… cũng kiến nghị cần có cơ chế, chính sách cụ thể khuyến khích doanh nghiệp sử dụng nguyên, nhiên liệu thay thế thông qua ưu đãi về thuế, đất đai, tín dụng xanh; Rà soát, sửa đổi các quy định liên quan đến quản lý chất thải, tạo điều kiện thuận lợi cho việc cấp phép và sử dụng các loại chất thải công nghiệp, rác thải đô thị làm nhiên liệu, nguyên liệu thay thế.
Ngoài ra, cần xây dựng bộ tiêu chuẩn quốc gia đồng bộ cho vật liệu, trong đó có thép dự ứng lực, để tạo điều kiện thuận lợi cho việc đấu thầu, kiểm định chất lượng sản phẩm tại các dự án. Có chính sách hỗ trợ nghiên cứu phát triển sản phẩm và đào tạo nguồn nhân lực sản xuất sản phẩm chất lượng cao…
Kết luận hội nghị, Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh nhấn mạnh những ý kiến phát biểu của các đại biểu tham dự mang tính thực tiễn cao, chất lượng, có nhiều quan điểm mới để bổ sung cho Đề án. “Lĩnh vực vật liệu xây dựng có vai trò rất quan trọng trong xây dựng kết cấu hạ tầng phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Đây là một trong những lĩnh vực công nghiệp chủ lực, đóng góp lớn vào GDP của nước ta. Trên tinh thần góp ý tại hội nghị, Bộ Xây dựng sẽ ghi nhận và tiếp thu để tiếp tục hoàn thiện dự thảo Đề án trình Đảng ủy Chính phủ và Ban Bí thư Trung ương Đảng theo lộ trình”, Thứ trưởng Sinh cam kết.
