Ảnh minh họa: Global Look Press
Theo tờ The New York Times ngày 8/11, ông Lyu Qinghua, Giám đốc công nghệ của Lonvi Bioscience, nói một cách tự tin: “Sống đến 150 tuổi hoàn toàn khả thi. Chỉ vài năm nữa thôi, điều này sẽ trở thành hiện thực”.
Công ty của ông Lyu Qinghua chuyên phát triển viên thuốc chống lão hóa dựa trên hợp chất chiết xuất từ hạt nho. Theo ông, y học hiện đại không thể giúp con người sống mãi, nhưng ông tin rằng khoa học về tuổi thọ đang tiến triển nhanh đến mức điều tưởng chừng bất khả thi có thể trở thành có thật. Ông nói: “Trong vòng 5 đến 10 năm tới, sẽ không ai mắc ung thư nữa”.
Cuộc tìm kiếm “thuốc trường sinh”, vốn được các tỷ phú công nghệ Mỹ như Peter Thiel theo đuổi trong những năm gần đây thực ra đã diễn ra ở Trung Quốc suốt hơn 2.000 năm từ thời Tần Thủy Hoàng, người ra lệnh truy tìm khắp nơi các loại thuốc “trường sinh bất tử”.
Ngay từ đầu, lĩnh vực kéo dài tuổi thọ đã mang tiếng mê tín và giả khoa học. Tuy nhiên, nhờ đầu tư mạnh mẽ từ nhà nước và khu vực tư nhân, cùng với sự quan tâm ngày càng lớn của giới lãnh đạo và người dân, lĩnh vực này đã trở thành một nhánh y học hợp pháp và đôi khi mang lại lợi nhuận lớn.
Với tham vọng bắt kịp và vượt qua phương Tây trong công nghệ sinh học, trí tuệ nhân tạo và các lĩnh vực công nghệ tiên tiến khác, Trung Quốc đã coi ngành “trường thọ” là ưu tiên quốc gia, rót hàng tỷ USD vào nghiên cứu và phát triển.
Ông Vadim Gladyshev, Giáo sư Trường Y Harvard và là người tiên phong trong nghiên cứu về tuổi thọ, nhận xét: “Họ đã tiến bộ rất nhanh. Vài năm trước, gần như không có gì và phương Tây vẫn đi trước rất xa”. Trong chuyến thăm Trung Quốc gần đây để dự hai hội nghị khoa học, ông nói: “Các nhà nghiên cứu Trung Quốc đang nhanh chóng bắt kịp”.
Theo tờ Nhân dân Nhật báo, tuổi thọ trung bình của người dân Trung Quốc năm 2024 đạt 79 tuổi, cao hơn 5 năm so với mức trung bình toàn cầu. Tuy nhiên, con số này vẫn kém xa mức trung bình gần 85 tuổi của Nhật Bản và càng xa so với con số 150.
Mối quan tâm trong lĩnh vực kéo dài tuổi thọ ở Trung Quốc đang phát triển song song với tốc độ tăng trưởng kinh tế nhanh chóng, khi hàng trăm triệu người dân đã có thời gian và tiền bạc để nghĩ đến những điều vượt ra ngoài nhu cầu sinh tồn hàng ngày.
Một công ty hưởng lợi từ xu hướng này là Time Pie ở Thượng Hải, ban đầu kinh doanh thực phẩm bổ sung, nay tổ chức hội nghị khoa học và xuất bản tạp chí “Aging Slow, Living Well” (Già chậm, sống khỏe)
Ông Gan Yu, đồng sáng lập Time Pie, nói: “Trước đây ở Trung Quốc, không ai nói về tuổi thọ, chỉ có người Mỹ giàu có. Giờ đây, nhiều người Trung Quốc quan tâm và có tiền để kéo dài tuổi thọ”.
Tại một hội nghị quốc tế do Time Pie tổ chức gần đây ở Thượng Hải, các nhà khoa học Trung Quốc và quốc tế trình bày nghiên cứu, trong khi các doanh nghiệp quảng bá kem, thuốc chống lão hóa, kỷ tử, buồng đông lạnh, buồng oxy cao áp và nhiều thiết bị chống lão hóa khác.
Công ty Rlab ở Thượng Hải tuyên bố công nghệ có thể ngăn con người lão hóa, mời khách hàng thử thiết bị đông lạnh trông như buồng điện thoại, nhiệt độ giảm xuống âm 128 độ C.
SuperiorMed (công ty y tế điều hành bệnh viện trường thọ lớn nhất thế giới tại Thành Đô) quảng bá ý tưởng về “đảo bất tử”, dù thừa nhận rằng chúng vẫn chưa tồn tại. Người sáng lập Li Dale không nói rõ liệu “đảo bất tử” có thực sự khác gì so với các khu nghỉ dưỡng y tế cao cấp cung cấp xét nghiệm máu và dịch vụ y học dự phòng không.
Hội nghị này cũng thu hút các nhà khoa học như Giáo sư Gladyshev tại Harvard và ông Steve Horvath – nhà nghiên cứu người Đức gốc Mỹ nổi tiếng với công trình phát triển “đồng hồ lão hóa”, thước đo các chỉ dấu sinh học của tuổi tác.
Ông Horvath nói: “Khoa học về tuổi thọ trước đây đầy rẫy những tuyên bố phi lý khiến giới khoa học chân chính xa lánh, nhưng nay đã cải thiện rất nhiều, kể cả ở Trung Quốc. Giờ đây, không ai nghiêm túc nói về ‘bất tử’ tại các hội nghị khoa học nữa vì điều đó thật vô lý”.
Tuy nhiên, ý tưởng sống mãi vẫn là công cụ tiếp thị hấp dẫn. Quỹ đầu tư Immortal Dragons ở Singapore (chuyên tài trợ dự án kéo dài tuổi thọ) do doanh nhân trẻ người Trung Quốc Bo Yang Wang điều hành, đang theo đuổi cơ hội kiếm tiền từ kỹ thuật bảo quản lạnh, in 3D nội tạng và “thay thế toàn bộ cơ thể”.
Lonvi, công ty khởi nghiệp ở Thâm Quyến, đặt mục tiêu khiêm tốn hơn.
Năm 2022, công ty này mở phòng thí nghiệm tại một tòa nhà thương mại gần Hong Kong sau khi các nhà khoa học phát hiện hợp chất tự nhiên trong hạt nho là procyanidin C1 (PCC1) có thể kéo dài tuổi thọ của chuột thông qua tiêu diệt tế bào già cỗi và bảo vệ tế bào khỏe mạnh.
Chuột được điều trị bằng hợp chất này sống lâu hơn 9,4% so với bình thường và lâu hơn 64,2% tính từ thời điểm bắt đầu điều trị.
Kết quả này được công bố trên tạp chí Nature Metabolism năm 2021 và được xem là đột phá. Tuy nhiên, tháng 9 vừa qua, tạp chí đã đăng chú thích cảnh báo về “lỗi dữ liệu”, dù không rút lại bài báo. Các nghiên cứu sau đó, bao gồm ở Nhật Bản, vẫn ủng hộ kết quả ban đầu.
Bác sĩ người Mỹ David Barzilai, nhà sáng lập Barzilai Longevity Consulting, nói rằng việc áp dụng thành công từ chuột sang người cần quá trình thử nghiệm dài và nghiêm ngặt và những gì hiệu quả ở chuột thường gây thất vọng ở người. Ông nói: “Ví dụ kinh điển là rapamycin - hợp chất được chứng minh kéo dài tuổi thọ của chuột và nhiều loài khác nhưng tác dụng ở người trưởng thành khỏe mạnh vẫn chưa rõ ràng”.
Ông cho biết: “Trung Quốc ngày càng coi trọng lĩnh vực nghiên cứu tuổi thọ ở cả cấp thể chế và chính sách. Nhưng ý chí khoa học mạnh mẽ không đồng nghĩa với tính nghiêm ngặt hay thành công trong ứng dụng. Thách thức không chỉ là làm nhiều hơn mà là làm tốt hơn”.
Chiết xuất hạt nho vốn phổ biến trong y học phương Tây và y học cổ truyền Trung Quốc. Nhưng công ty Lonvi cho biết họ đã tách được các phân tử có khả năng “tiêu diệt tế bào zombie”, tức các tế bào già yếu gây hại cho tế bào khỏe, đồng thời có thể sản xuất viên nang chứa nồng độ cao các phân tử này.
Ông Yip Tszho, Giám đốc điều hành Lonvi, nói: “Đây không chỉ là một viên thuốc mới. Đây là chén thánh của y học”.
Công ty này tin rằng viên thuốc của họ, kết hợp với lối sống lành mạnh và chăm sóc y tế tốt, có thể giúp con người sống qua tuổi 100 và đạt đến 120.
Ông David Furman, Phó giáo sư tại Viện Buck (trung tâm nghiên cứu lão hóa thuộc Đại học Stanford), nhận xét các viên thuốc của Trung Quốc có vẻ đầy hứa hẹn, nhưng cần được thử nghiệm lâm sàng quy mô lớn. Ông cho biết Viện Buck sẽ bắt đầu thử nghiệm để chứng minh hiệu quả và xác thực các kết quả mà Lonvi công bố.
