Tưởng đau đầu bình thường, cô gái 25 tuổi bị xuất huyết não

Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn vừa chẩn đoán và can thiệp kịp thời cứu sống cô gái 25 tuổi bị xuất huyết não tái phát.

Đây là ca bệnh điển hình cho thấy đột quỵ không chỉ xảy ra ở người lớn tuổi. Những cơn đau đầu tưởng chừng “bình thường” ở người trẻ đôi khi lại là tín hiệu của tổn thương mạch máu não cực kỳ nguy hiểm.

Điều đáng chú ý, toàn bộ quá trình điều trị, từ chẩn đoán đến hồi phục chỉ diễn ra trong 3 ngày.

Đau đầu bình thường 3 ngày, phát hiện bệnh nguy kịch

Người bệnh 25 tuổi, tại Đồng Nai, nhập viện trong tình trạng đau đầu âm ỉ nhiều ngày, ba ngày gần đây cơn đau tăng mạnh kèm chóng mặt và nhìn mờ thoáng qua. Người bệnh không có bệnh nền hay tăng huyết áp và ban đầu nghĩ rằng cơn đau chỉ do căng thẳng hoặc thiếu ngủ.

Tuy nhiên, khi các triệu chứng không thuyên giảm mà ngày càng nặng hơn, cô đã quyết định đến bệnh viện để kiểm tra.

Tại khoa nội thần kinh, người bệnh thăm khám bởi ThS.BS Phạm Định Chương, bác sĩ có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực thần kinh và mạch máu não. Trong quá trình thăm khám và khai thác bệnh sử, ThS.BS Phạm Định Chương ghi nhận cơn đau đầu của người bệnh tăng dần và không đáp ứng thuốc, kèm chóng mặt và nhìn mờ thoáng qua dù không có yếu liệt tay chân.

Những biểu hiện này khiến bác sĩ Chương nghĩ đến khả năng người bệnh đang gặp vấn đề nghiêm trọng liên quan đến mạch máu não, có thể là chảy máu do bất thường bẩm sinh của hệ mạch.

Ảnh BVCC

Để xác định chính xác nguyên nhân, bác sĩ chỉ định chụp MRI 3.0 Tesla. Kết quả cho thấy đúng như dự đoán, người bệnh có ổ chảy máu tại thùy trán trái, do vỡ dị dạng động, tĩnh mạch não – một dạng “mạch máu nối sai cách”, nơi động mạch nối trực tiếp vào tĩnh mạch mà không qua hệ mao mạch đệm.

Trong ổ dị dạng còn xuất hiện một túi phình nhỏ, điểm yếu rất dễ vỡ lại nếu không được can thiệp kịp thời. Toàn bộ cấu trúc bất thường này giống như một “ổ mạch máu rối”, nơi dòng máu chảy với áp lực cao khiến thành mạch mỏng yếu và dễ gây chảy máu vào não.

Kịp thời can thiệp tránh phẫu thuật mở sọ, không để lại di chứng

Ngay sau khi có kết quả chẩn đoán, bệnh nhân được chuyển thẳng đến phòng can thiệp mạch máu não, nơi trang bị hệ thống DSA hai bình diện để đánh giá chi tiết cấu trúc mạch bất thường.

Qua hội chẩn, ê-kíp xác định người bệnh bị dị dạng động - tĩnh mạch não đã vỡ, kèm một túi phình nhỏ trong ổ dị dạng, làm tăng nguy cơ chảy máu tái phát bất kỳ lúc nào.

Trước tình trạng nguy hiểm này, các bác sĩ quyết định tiến hành nút tắc toàn bộ ổ dị dạng bằng phương pháp can thiệp nội mạch, nhằm nhanh chóng loại bỏ dòng chảy bất thường và phòng ngừa nguy cơ vỡ lại.

Tại phòng can thiệp mạch máu não, ê-kíp bác sĩ nhanh chóng thiết lập các chỉ số theo dõi và chuẩn bị dụng cụ dưới hệ thống DSA hai bình diện.

Với hệ thống DSA hai bình diện, toàn bộ cấu trúc mạch máu não của bệnh nhân được hiện lên sắc nét, đánh giá lại hình thái dị dạng động – tĩnh mạch và vị trí túi phình có nguy cơ vỡ tái phát. Sau gây mê tại chỗ, vi ống thông được đưa vào qua động mạch đùi, được dẫn dần lên động mạch cảnh trong rồi tiếp cận đúng nhánh nuôi của ổ dị dạng động–tĩnh mạch não.

Ảnh BVCC

Dưới hình ảnh tăng sáng, bác sĩ bơm chất tắc mạch chuyên dụng với tốc độ được kiểm soát chặt chẽ. Chỉ trong thời gian ngắn, dòng chảy bất thường vào ổ dị dạng và túi phình hoàn toàn bị loại bỏ.

Hình ảnh kiểm tra lại cho thấy toàn bộ cấu trúc mạch máu bất thường đã được tắc hoàn toàn, không còn tưới máu. Ca can thiệp diễn ra thuận lợi, không ghi nhận biến chứng. Kết quả này giúp bệnh nhân tránh nguy cơ chảy máu tái phát và không cần phải phẫu thuật mở sọ, mở ra cơ hội hồi phục nhanh chóng.

Ngay sau thủ thuật, bệnh nhân tỉnh táo hoàn toàn, không xuất hiện bất kỳ dấu hiệu yếu liệt hay rối loạn ngôn ngữ nào. Mức độ đau đầu giảm rõ rệt chỉ sau 24 giờ theo dõi. Nhờ xử lý triệt để ổ dị dạng và không có biến chứng sau can thiệp, bệnh nhân được xuất viện chỉ sau 3 ngày trong tình trạng ổn định, sinh hoạt bình thường.

Việc nhận định chính xác của ThS.BS Phạm Định Chương, kèm chẩn đoán hình ảnh kịp thời và can thiệp nhanh, đã giúp bệnh nhân tránh được phẫu thuật mở sọ, hồi phục nhanh và không để lại di chứng.

“Với ca bệnh trên, người bệnh còn rất trẻ, mới 25 tuổi, nhưng lại gặp phải tình trạng nguy hiểm vốn thường thấy ở người lớn tuổi. Triệu chứng lúc đầu khá mơ hồ — chỉ là đau đầu và nhìn mờ thoáng qua, dễ bị nhầm với stress hoặc thiếu ngủ.

Tuy vậy, nhờ khám sàng lọc cẩn thận và chẩn đoán chính xác ngay từ lần tiếp nhận đầu tiên tại Khoa Nội Thần Kinh, bất thường mạch máu não đã được nhận diện sớm. Việc điều trị được tiến hành nhanh chóng, và chỉ với một lần can thiệp nội mạch, ổ dị dạng động–tĩnh mạch não của bệnh nhân đã được xử lý hoàn toàn, giúp cô tránh nguy cơ chảy máu tái phát và hồi phục nhanh chóng”, ThS.BS Phạm Định Chương nhấn mạnh.

Phát hiện, can thiệp sớm để tránh tử vong

Trên thế giới, nhiều nghiên cứu ghi nhận rằng dị dạng động–tĩnh mạch não là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây chảy máu não ở người trẻ. Đáng lo ngại, từ 50–60% trường hợp chỉ được phát hiện khi ổ dị dạng đã vỡ, do bệnh thường âm thầm và triệu chứng khởi phát rất mơ hồ.

Các nghiên cứu y khoa quốc tế gần đây cho thấy, nút mạch nội mạch (embolization) là phương pháp điều trị ít xâm lấn và an toàn, đặc biệt phù hợp với những dị dạng động–tĩnh mạch não có cấu trúc thuận lợi cho việc tiếp cận bằng ống thông.

Khác với phẫu thuật mở sọ, can thiệp nội mạch chỉ cần chọc một đường rất nhỏ ở động mạch đùi để đưa ống thông siêu nhỏ lên não, nhờ đó bệnh nhân ít đau, hồi phục nhanh và giảm tối đa nguy cơ biến chứng.

Nhiều báo cáo ghi nhận tỷ lệ tắc hoàn toàn ổ dị dạng đạt 50–70%, trong khi trên 90% bệnh nhân có kết quả hồi phục thần kinh tốt sau thủ thuật.

Hiện nay, can thiệp nội mạch được xem là phương pháp điều trị hiệu quả trong nhóm bệnh lý này, với tỷ lệ tắc hoàn toàn ổ dị dạng đạt khoảng 50–70% và hơn 90% bệnh nhân hồi phục thần kinh tốt sau thủ thuật. Đây là xu hướng chung của nhiều trung tâm thần kinh – mạch máu lớn trên thế giới trong hơn một thập kỷ qua.

“Đau đầu tăng dần kèm nhìn mờ ở người trẻ không bao giờ được xem nhẹ. Trường hợp của cô gái 25 tuổi là lời nhắc quan trọng rằng đau đầu ở người trẻ không hề là dấu hiệu “vô hại”.

Những triệu chứng như đau đầu kéo dài hoặc tăng dần, đau đầu dữ dội bất thường, chóng mặt, nhìn mờ, tê yếu thoáng qua một bên cơ thể, buồn nôn không rõ nguyên nhân hay cảm giác choáng bất thường đều có thể là biểu hiện của tổn thương mạch máu não.

Trong đó, dị dạng động–tĩnh mạch não là một bệnh lý bẩm sinh nhưng nguy hiểm, có thể âm thầm tồn tại nhiều năm và bộc lộ bằng những dấu hiệu rất mơ hồ trước khi gây chảy máu vào não”, ThS.BS Phạm Định Chương chia sẻ.