Ở hàng loạt giải đấu lớn từ cấp độ đội tuyển quốc gia đến CLB, bóng chuyền châu Âu đang thể hiện sự thống trị tuyệt đối trên bản đồ thế giới bằng một lộ trình đã được tính toán.
Giải bóng chuyền nam vô địch thế giới 2025 đã đi đến giai đoạn cuối cùng khi xác định được 4 đội tuyển mạnh nhất là Ba Lan, Ý, Cộng Hoà Séc và Bulgaria. Sau vòng tứ kết 2 đội tuyển đại diện cho châu Mỹ và châu Á là Mỹ và Iran đều dừng bước sau 5 set đấu, qua đó chứng kiến vòng bán kết chỉ còn là sân chơi của các đội bóng đến từ châu Âu.
Tuy nhiên không chỉ giải vô địch thế giới đang diễn ra tại Philippines chứng kiến sự thống trị của lục địa già, bóng chuyền châu Âu đã bắt đầu vươn lên từ một thập kỷ trở lại đây, các đội tuyển của họ vô địch hầu hết các giải đấu lớn hàng đầu thế giới.
Một đội tuyển Mỹ giàu kinh nghiệm ở đấu trường thế giới bị đội hình rất trẻ của Bulgaria loại khỏi tứ kết giải vô địch thế giới
Bóng chuyền châu Âu chiếm trọn những chức vô địch danh giá
Tại đấu trường thế giới 3 sân chơi được cho là danh giá nhất gồm FIVB World Championship, Olympic và Volleyball Nations League đều chứng kiến những đội bóng nam/nữ châu Âu vượt trội.
Tại sân chơi dành cho nam, FIVB World Championship sau khi chứng kiến Brazil vô địch 3 kỳ liên tiếp 2002, 2006 và 2010 kể từ đó đến nay châu Âu đã dẫn đầu cuộc chơi với chức vô địch của Ba Lan (2014, 2018), Ý vô địch 2022.
Tại Olympic, Pháp vô địch 2 kỳ gần nhất 2020 và 2024. Trong khi Volleyball Nations League chứng kiến Pháp và Ba Lan thay nhau vô địch 4 năm liên tiếp từ 2022 đến 2025.
Đối với nội dung nữ FIVB World Championship lần gần nhất chứng kiến một đội tuyển ngoài châu Âu vô địch là năm 2014 khi Mỹ lên ngôi. VNL 4 kỳ gần nhất chức vô địch thuộc về Ý (3 lần) và Thổ Nhĩ Kỳ (1 lần). Olympic sân chơi vốn 40 năm không có đội châu Âu vô địch thì năm 2024 đội tuyển nữ Ý đã phá dớp khi lên ngôi đầy thuyết phục.
Ý và Thổ Nhĩ Kỳ, 2 đại diện châu Âu tranh tài tại trận chung kết nữ vô địch thế giới 2025
Các đối thủ cạnh tranh với châu Âu đều tự suy yếu
Ý, Ba Lan, Pháp đang dẫn đầu những đội tuyển nam mạnh hàng đầu thế giới, ở nội dung nữ là Ý, Thổ Nhĩ Kỳ hay Ba Lan và tất cả những đội tuyển này đều đến từ lục địa già.
Ở chiều ngược lại Brazil, Nhật Bản, Trung Quốc, Cuba, Mỹ những đội tuyển vốn đủ sức cạnh tranh sòng phẳng với châu Âu lại đang đến giai đoạn suy yếu. Họ thậm chí chỉ đứng ngang hàng với những đội tuyển tầm trung châu Âu hiện tại như Serbia, Slovenia, Bulgaria,...
Khi lứa VĐV vàng của Trung Quốc qua thời đỉnh cao, bóng chuyền nữ quốc gia đông dân nhất thế giới vẫn đang vật lộn với chính mình, họ có nhiều tài năng trẻ nhưng thiếu một chút bản lĩnh, may mắn và cả đẳng cấp để tìm lại vinh quang như các đàn chị từng làm với chức vô địch Olympic 2004 và 2016.
Brazil cũng gặp tình cảnh tương tự khi những VĐV thế hệ sau này chưa đạt đủ độ chín để bứt phá, Brazil vào đến chung kết nhiều giải đấu ở cả nội dung nam và nữ nhưng họ đều không đủ bản lĩnh để mang về tấm huy chương vàng. Nhật Bản đang trỗi dậy mạnh mẽ nhưng điểm yếu thể lực và thể hình là yếu tố chí mạng khiến đại diện châu Á không thể đạt đỉnh.
Trung Quốc đội tuyển hàng đầu thế giới một thời bị đội tuyển Pháp non trẻ loại ngay từ vòng 1-8 giải vô địch thế giới 2025
Bóng chuyền châu Âu ngày càng hiện đại và đầu tư
Yếu tố hiện đại của bóng chuyền châu Âu không chỉ đến từ lối chơi kỷ luật tới mức lạnh lùng, nó còn đến từ những yếu tố kỹ thuật thống kê, chăm sóc dinh dưỡng, sức khoẻ,... Thể hình của các đội bóng châu Âu vốn đã vượt trội lại được áp dụng kỹ thuật tiên tiến khiến các VĐV được ví von như những chú robot.
Theo thống kê chưa chính thức kể từ năm 2020, những trận đấu kéo dài 5 set thì hơn 76% chiến thắng thuộc về các đội bóng châu Âu. Điều đó cho thấy tầm quan trọng của thể lực, sức bền, độ lỳ tâm lý được đầu tư mang lại hiệu quả cao.
Những giải đấu bóng chuyền quốc gia hấp dẫn nhất hành tinh, những VĐV được trả lương cao nhất thế giới đều đến từ các giải châu Âu như của Ý, Thổ Nhĩ Kỳ hay Ba Lan. Điều này giúp những VĐV nội được trau dồi và phát triển khi còn rất trẻ, qua đó tạo nên lứa kế cận cho ĐTQG.
Brazil đội tuyển hiếm hoi ngoài châu Âu đủ sức cạnh tranh chức vô địch
Châu Âu cũng đi đầu trong việc đào tạo VĐV trẻ, tất cả các giải đấu cấp độ trẻ từ U15, U17, U19, U21 đều chứng kiến rất nhiều đội tuyển châu Âu góp mặt, tạo ra lộ trình phát triển VĐV trẻ liên tục.
Nhiều chuyên gia nhận định châu Âu sẽ còn thống trị bóng chuyền thế giới trong ít nhất từ 5 đến 10 năm tiếp theo. Vấn đề không chỉ đến từ chính các đội bóng lục địa già mà ngay từ những đối thủ của họ đang dần suy yếu.
Ngoài Brazil còn đủ sức cạnh tranh (dù không nhiều), có lẽ còn rất lâu nữa NHM mới được chứng kiến một đội bóng ngoài châu Âu lên ngôi vô địch ở sân chơi thế giới.
