Nhiều người cho rằng gan nhiễm mỡ chỉ xảy ra ở người béo phì, nhưng thực tế, không ít người gầy vẫn mắc căn bệnh này. Gan nhiễm mỡ ẩn mình ở những người có cân nặng bình thường đang trở thành vấn đề đáng báo động trong cộng đồng.
Không chỉ người thừa cân, ngay cả người gầy hoặc cân đối cũng có thể bị gan nhiễm mỡ nếu chế độ ăn uống, sinh hoạt không hợp lý. Việc chủ quan vì trông có vẻ khỏe mạnh khiến nhiều người phát hiện bệnh khi đã muộn.
Gan nhiễm mỡ không còn là chuyện của người béo
Gan nhiễm mỡ là tình trạng mỡ tích tụ trong tế bào gan vượt quá 5% trọng lượng gan. Trước đây, bệnh thường liên quan đến béo phì, tiểu đường hay uống rượu nhiều. Tuy nhiên, các nghiên cứu gần đây cho thấy, khoảng 10–20% người có cân nặng bình thường vẫn mắc gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD).
Nhóm này được gọi là “gan nhiễm mỡ thể gầy” (lean NAFLD), nguy hiểm không kém , thậm chí còn khó phát hiện hơn do người bệnh không có dấu hiệu thừa cân.
Ảnh minh họa/ Nguồn internet
Người gầy vẫn bị gan nhiễm mỡ
Có nhiều nguyên nhân khiến mỡ tích tụ trong gan dù cơ thể không béo:
Chế độ ăn mất cân đối: Dù không ăn nhiều nhưng tiêu thụ quá nhiều thực phẩm tinh chế, đường, nước ngọt, thức ăn nhanh hoặc dầu chiên đi chiên lại đều có thể gây gan nhiễm mỡ.
Thiếu vận động: Cơ thể gầy nhưng ít vận động khiến chuyển hóa kém, mỡ dễ tích tụ trong gan.
Căng thẳng, thiếu ngủ: Stress kéo dài làm rối loạn nội tiết tố, tăng sản xuất cortisol – hormone làm tích mỡ ở gan.
Di truyền và rối loạn chuyển hóa: Một số người có gene khiến gan nhạy cảm với mỡ dù cân nặng bình thường.
Giảm cân đột ngột hoặc nhịn ăn sai cách: Khi cơ thể thiếu năng lượng, mỡ từ mô mỡ được huy động quá nhanh về gan, gây gan nhiễm mỡ tạm thời nhưng nguy hiểm.
Dấu hiệu nhận biết gan nhiễm mỡ ở người gầy
Bệnh gan nhiễm mỡ thường tiến triển âm thầm, hầu như không có triệu chứng rõ ràng trong giai đoạn đầu. Nhiều người chỉ phát hiện tình cờ khi đi khám sức khỏe định kỳ hoặc kiểm tra men gan. Tuy nhiên, cơ thể vẫn có thể phát ra một số tín hiệu cảnh báo như cảm giác mệt mỏi kéo dài, chán ăn, buồn nôn nhẹ, đôi khi tức nhẹ vùng hạ sườn phải. Da có thể sạm hơn, nổi mụn hoặc hơi vàng, và kết quả xét nghiệm máu cho thấy men gan tăng cao.
Những biểu hiện này tuy không đặc hiệu nhưng là dấu hiệu sớm cho thấy gan đang gặp vấn đề, cần được thăm khám sớm để tránh bệnh tiến triển nặng hơn.
Nguy cơ biến chứng không hề nhỏ
Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, gan nhiễm mỡ ở người gầy có thể tiến triển thành viêm gan nhiễm mỡ, xơ gan, thậm chí ung thư gan. Theo các chuyên gia, nhóm người này thường chủ quan hơn, nên bệnh dễ bị bỏ qua đến khi tổn thương gan đã nặng.
Phòng ngừa và kiểm soát bệnh
Ăn uống lành mạnh: Hạn chế đồ ngọt, tinh bột trắng, thức ăn chiên xào. Tăng rau xanh, cá, các loại hạt, ngũ cốc nguyên cám.
Tập thể dục ít nhất 150 phút mỗi tuần: Các hoạt động nhẹ như đi bộ nhanh, yoga, bơi lội giúp gan chuyển hóa mỡ hiệu quả.
Ngủ đủ giấc, giảm stress: Duy trì lối sống điều độ, tránh thức khuya, kiểm soát căng thẳng giúp ổn định hormone chuyển hóa.
Khám sức khỏe định kỳ: Đặc biệt là xét nghiệm men gan và siêu âm ổ bụng để phát hiện sớm bất thường.
Hạn chế rượu bia và thuốc không cần thiết: Gan phải “làm việc quá sức” khi xử lý chất độc hại, dễ dẫn đến tích tụ mỡ.
Lời khuyên từ bác sĩ chuyên khoa
Các bác sĩ cho biết, không nên chủ quan khi thấy mình gầy hay cân đối. Gan nhiễm mỡ thể gầy đang có xu hướng tăng nhanh do thói quen ăn uống và lối sống ít vận động. Mỗi người nên chủ động tầm soát sớm và điều chỉnh lối sống, vì gan không biết lên tiếng cho đến khi bị tổn thương nặng.
Gan nhiễm mỡ không chỉ là bệnh của người thừa cân. Sự chủ quan, sinh hoạt thiếu khoa học và thói quen ăn uống hiện đại khiến ngày càng nhiều người gầy mắc bệnh này. Chăm sóc gan bằng chế độ sống lành mạnh và khám định kỳ chính là chìa khóa bảo vệ sức khỏe lâu dài.
