Xín Mần (Hà Giang): Phát triển mô hình trồng cây sa nhân tím ở xã biên giới Nàn Xỉn

Những diện tích cây sa nhân dưới tán rừng Nàn Xỉn đang sinh trưởng và phát triển tốt sau 2 tháng được gieo trồng.

Tạo sinh kế lâu dài cho người dân

Ông Cháng Văn Kinh, Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Xín Mần cho biết: Hiện nay, huyện Xín Mần có diện tích đất lâm nghiệp là hơn 30 nghìn ha, trong đó, rừng sản xuất là hơn 13 nghìn ha và rừng phòng hộ là hơn 17 nghìn ha.

 Đây là một trong những điều kiện, tiềm năng và lợi thế để huyện thực hiện kế hoạch phát triển cây dược liệu dưới tán rừng. Thời gian gần đây, huyện Xín Mần đã định hướng cho xã Nàn Xỉn lựa chọn cây sa nhân tím là cây trồng chủ lực trong việc xây dựng mô hình phát triển của xã.

Bắt đầu từ giữa năm 2024, với nguồn vốn Hỗ trợ phát triển sản xuất cộng đồng thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 – 2025, 22 hộ dân của các thôn Ma Dì Vảng, Chúng Chải, Péo Suối Ngài thuộc xã Nàn Xỉn đã bắt tay thực hiện Dự án hỗ trợ phát triển sản xuất trồng sa nhân tím, với tổng kinh phí hơn 755 triệu đồng.

Là một trong những hộ tham gia Dự án tại thôn Chúng Chải, xã Nàn Xỉn, ông Giàng Mìn Sèng chia sẻ: Trước đây, tôi cũng như bà con trong xã chỉ quen trồng các cây nông nghiệp như ngô, lúa, năng suất các loại cây này thường không cao nên thu nhập bấp bênh.

Ông Sin Văn Chức, Chủ tịch UBND xã Nàn Xỉn hướng dẫn ông Giàng Mìn Sèng cách chăm sóc và kiểm tra mức độ sinh trưởng của cây sa nhân.

 Mấy năm gần đây, một số hộ gia đình trong xã cũng đã mạnh dạn trồng thử nghiệm cây sa nhân tím. Kết quả thực tế của các hộ gia đình trồng thử nghiệm cho thấy, cây sinh trưởng phát triển ổn định, cho giá trị kinh tế cao nên sau khi được cán bộ xã, huyện tuyên truyền, hướng dẫn và nhà nước hỗ trợ trồng cây sa nhân tím bản thân tôi rất phấn khởi.

Được biết Nàn Xỉn là một trong những xã có diện tích rừng lớn của huyện Xín Mần. Mặt khác, nơi đây mang đặc điểm của khí hậu vùng nhiệt đới núi cao, ít chịu ảnh hưởng của bão, việc chênh lệch nhiệt độ giữa ngày và đêm lớn chính là những điều kiện rất thuận lợi cho loại cây sa nhân tím sinh trưởng, phát triển.

 Hiện trạng sản xuất nông nghiệp của xã cho thấy việc phát triển vùng sản xuất chuyên canh sa nhân tím trên địa bàn xã là hướng đi phù hợp với điều kiện tự nhiên của xã và nhu cầu của thị trường. Việc đưa cây sa nhân tím vào trồng là cần thiết, nhằm tận dụng diện tích đất trồng rừng chưa khép tán, cũng như diện tích đất nương kém hiệu quả, tạo sinh kế lâu dài cho người dân, giúp phát triển kinh tế của địa phương.

Tăng thu nhập cho người dân

Ông Sin Văn Chức, Chủ tịch UBND xã Nàn Xỉn đánh giá: Việc trồng cây sa nhân tím giúp bà con trong xã sử dụng có hiệu quả quỹ đất dưới tán rừng và đất nương. Mặt khác công chăm sóc cây sa nhân rất ít, chủ yếu chỉ làm cỏ dưới gốc để giữ chất dinh dưỡng tự nhiên trong đất cho cây, sau thời gian từ 2 đến 3 năm thì không phải chăm sóc nữa. 

Quá trình từ khi cây con đến lúc trưởng thành, cho thu hoạch quả mất khoảng 2 năm, sau đó cây mọc kín mặt đất, người dân chỉ đợi đến mùa để thu quả, xuất bán ra thị trường. Bên cạnh đó, trước khi xuống giống, UBND xã Nàn Xỉn đã tổ chức cho các hộ đi tham quan, tìm hiểu trực tiếp một số mô hình ở các địa phương lân cận, từ đó góp phần để đảm bảo sự hiệu quả và thành công của Dự án.

Ông Sin Văn Chức, Chủ tịch UBND xã Nàn Xỉn; Ông Hạng Kháy Phong, Bí thư Đảng ủy xã Nàn Xỉn cùng kiểm tra diện tích gieo trồng cây sa nhân của địa phương.

Với chủ trương của huyện, sự quyết tâm của chính quyền địa phương và người dân, đến nay 22 hộ gia đình tham gia Dự án hỗ trợ phát triển sản xuất trồng sa nhân tím của xã Nàn Xỉn đã trồng được hơn 40 ha. Qua khảo sát của cơ quan chuyên môn, tỉ lệ cây sống và sinh trưởng tốt đạt trên 95%; khi thu hoạch cho thu nhập bình quân dự kiến đạt khoảng 50-70 triệu đồng/ha, cao hơn nhiều lần so với trồng lúa, ngô; bình quân mỗi 1 ha sản xuất sẽ tạo việc làm thường xuyên cho 5-10 lao động...

Không chỉ đưa cây sa nhân tím trở thành cây chủ lực phát triển sinh kế cho các hộ dân, để có hướng đi lâu dài, bền vững cho những mô hình này, UBND xã Nàn Xỉn, UBND huyện Xín Mần còn chủ động tìm kiếm các đơn vị bao tiêu đầu ra cho sản phẩm cả trong nước và xuất khẩu. Theo đó, dự kiến khi thu hoạch, một lượng lớn sản phẩm từ cây sa nhân tím sẽ được xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc thông qua cửa khẩu Xín Mần – Đô Long.

Cùng với việc tuyên truyền, vận động và hỗ trợ Nhân dân triển khai thực hiện Dự án, việc xây dựng chuỗi liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm sa nhân tím tại xã Nàn Xỉn sẽ là hướng đi bền vững và hiệu quả. 

Hy vọng trong tương lai không xa, đây sẽ là cây chủ lực trong xóa đói giảm nghèo, giải quyết việc làm cho lao động nông thôn, tăng thu nhập cho người dân, góp phần phát triển kinh tế, giữ vững an ninh trật tự tại địa phương.