Ông Phùng Đức Tiến, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, cho biết ước tính kim ngạch xuất khẩu rau quả năm 2024 đạt 7,12 tỷ USD, tăng 27,1% so với năm 2023. Đây là năm đầu tiên, ngành rau quả đã chạm và vượt qua ngưỡng 7 tỷ USD.
Về thị trường xuất khẩu của ngành rau quả, Trung Quốc dẫn đầu áp đảo với tới 4,3 tỷ USD, chiếm hơn 60% trong toàn bộ các thị trường xuất khẩu rau củ quả của Việt Nam và tăng 27% so với cùng kỳ năm trước. Đứng thứ hai là thị trường Hoa Kỳ, dù đã tăng 37%, nhưng cũng mới chỉ đạt 320 triệu USD. Hàn Quốc và Thái Lan là các thị trường ở vị trí lần lượt lớn thứ ba và thứ tư tiêu thụ rau quả từ Việt Nam.
THÀNH QUẢ TỪ SẢN XUẤT ĐẾN MỞ CỬA THỊ TRƯỜNG
Xét về các mặt hàng rau quả xuất khẩu, đứng đầu danh sách vẫn là sầu riêng với kim ngạch ước đạt 3,3 tỷ USD; thứ hai là thanh long đạt 435 triệu USD; tiếp đến lần lượt chuối, xoài, mít, dừa, dưa hấu...
Với mặt hàng sầu riêng, dù mới được xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc trong hai năm qua, nhưng đã trở thành mặt hàng thống trị với giá trị xuất khẩu chiếm gần một nửa tổng kim ngạch xuất khẩu toàn ngành. Đặc biệt, loại trái cây rất được thị trường Trung Quốc ưa chuộng này đã có mức tăng trưởng ấn tượng trong năm 2024, khi đã tăng hơn 1,1 tỷ USD so với năm 2023.
Ông Phùng Đức Tiến, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn nhận định: “Cùng với việc khai thác hiệu quả thị trường Trung Quốc, sự chuyển đổi nhiều diện tích lúa kém hiệu quả, cùng với chỉ đạo sản xuất rải vụ, đã tạo ra sự tăng trưởng vượt bậc của sản lượng các loại trái cây chủ lực, đã giúp xuất khẩu rau quả Việt Nam đạt được những thành tích đáng ghi nhận trong thời gian qua”.
"Năm 2024, sản lượng trái sầu riêng đạt 1,45 triệu tấn, tăng 21,2%; sản lượng trái thanh Long đạt 1,35 triệu tấn, tăng 13,3% so với năm 2023. Tổng diện tích rải vụ của 5 loại cây (thanh long, xoài, chôm chôm, sầu riêng và nhãn) tại các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long và Bình Thuận trong năm 2024 là 127,6 nghìn ha, tổng sản lượng rải vụ 1.287,3 nghìn tấn, chiếm 56,4% tổng sản lượng trái cây của cả nước".
Ông Phùng Đức Tiến, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.
Ông Nguyễn Thanh Bình, Chủ tịch Hiệp hội Rau quả Việt Nam, cho hay năm 2024, thị phần của rau quả Việt Nam tiếp tục tăng tại nhiều thị trường lớn, từ vị trí thứ 3 lên thứ 2 ở Trung Quốc, hay Hoa Kỳ tăng trưởng hơn 30%, Thái Lan tăng hơn 80%. Rau quả Việt Nam, hiện có mặt trên hơn 60 thị trường. Ngoài sản phẩm tươi, rau quả Việt Nam còn có các mặt hàng như chế biến, chế biến sâu.
“Kết quả này là do sự tích lũy thành quả của các năm trước. Các loại cây ăn quả đa số đều cần thời gian đầu tư dài, từ 3-5 năm. Số lượng rau quả xuất khẩu chính ngạch ngày càng tăng. Hiện Trung Quốc hiện cấp phép 15 mặt hàng rau quả của Việt Nam, góp phần những sản phẩm như sầu riêng, chuối, dừa… tăng trưởng tích cực. Các hoạt động xúc tiến thương mại về rau quả được các cấp, các ngành, hiệp hội ngành hàng ngày càng quan tâm, đầu tư. Đồng thời với 16 Hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới đã được Việt Nam ký kết, ngành rau quả ngày nay có rất nhiều cơ hội tiếp cận những thị trường tiềm năng”, ông Nguyễn Thanh Bình nhận định.
NĂM 2025: ĐỘT PHÁ MỞ CỬA THỊ TRƯỜNG HOA KỲ
Hướng tới năm 2025, Chủ tịch Hiệp hội Rau quả cho rằng chiến tranh thương mại giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc, xung đột địa chính trị toàn cầu… là những thách thức lớn. Vì vậy, để xuất khẩu bền vững hơn, cần quan tâm đến công nghệ sau thu hoạch, nâng cao chất lượng sản phẩm, nâng cao năng lực tuân thủ của doanh nghiệp. "Đi cùng nhau, chúng ta sẽ đi được xa hơn”, Chủ tịch Hiệp hội Rau quả khẳng định.
Dự báo về triển vọng của năm 2025, ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả, cho rằng xuất khẩu rau quả sẽ đạt mốc 8 tỷ USD, và ngành này sẽ sớm vào nhóm xuất khẩu đạt 10 tỷ USD vào năm 2027.
Theo ông Nguyên, xuất khẩu rau quả còn rất nhiều dư địa mở rộng ở các thị trường lớn. Trong đó, có nhiều yếu tố mới xuất hiện như mặt hàng sầu riêng đông lạnh, dừa tươi xuất khẩu sang Trung Quốc, chanh dây hiện nay đang đàm phán với Hoa Kỳ.
"Các doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu rau quả nói chung và trái cây nói riêng đang đứng trước thời cơ lớn để gia tăng kim ngạch xuất khẩu, bởi nhu cầu thị trường thế giới về nguồn hàng này ngày càng cao, trong khi Việt Nam đang làm rất tốt công tác mở cửa thị trường", ông Nguyên nhấn mạnh.
Với trái chanh dây của Việt Nam, ông Hoàng Trung, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thông tin: Dự kiến năm 2025 sẽ chính thức được cấp phép xuất khẩu sang thị trường Hoa Kỳ. Đây là kết quả từ quá trình đàm phán giữa Việt Nam và Hoa Kỳ về các biện pháp kiểm dịch thực vật đối với loại trái cây này.
“Hiện các bước đàm phán kỹ thuật về xuất khẩu chanh dây sang Hoa Kỳ đã được hoàn thiện và hiện tại hai bên đang hoàn tất những thủ tục pháp lý cần thiết. Việc chanh dây được phép thâm nhập vào thị trường Hoa Kỳ hứa hẹn tạo động lực lớn để ngành rau quả Việt Nam tiếp tục mở rộng xuất khẩu, đặc biệt vào các thị trường khó tính khác”.
Ông Hoàng Trung, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.
Thứ trưởng Hoàng Trung cho biết để xuất khẩu bền vững hơn, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sẽ tiếp tục đàm phán mở cửa thị trường, hỗ trợ xây dựng mã số vùng trồng, mã số cơ sở đóng gói, xây dựng các tiêu chuẩn quốc gia về các mặt hàng chủ lực. Cùng với đó, có những thiết chế luật pháp chặt chẽ hơn, giúp bảo vệ những nhà sản xuất chân chính.
Tuy nhiên, để duy trì, mở rộng thị trường và gia tăng giá trị xuất khẩu, Thứ trưởng Hoàng Trung khuyến cáo các doanh nghiệp phải tuân thủ tuyệt đối các tiêu chuẩn mà nước nhập khẩu đưa ra; đồng thời xây dựng chuỗi liên kết sản xuất bền vững và thực chất từ vùng trồng, cơ sở đóng gói, cơ sở xử lý kiểm dịch thực vật, xuất khẩu để tạo ra sản phẩm chất lượng. Bên cạnh đó, doanh nghiệp cần quan tâm đến công nghệ sau thu hoạch để vừa nâng cao chất lượng sản phẩm, giá trị gia tăng, vừa hạn chế rủi ro mùa vụ.
