Bánh khúc trần Bắc Ninh - Đặc sản đặc sắc Làng Diềm

Khác với bánh khúc Hà Nội với ăm ắp xôi nếp trắng ngần bọc quanh, thì bánh khúc đất kinh kỳ Bắc Ninh lại độc đáo với lớp vỏ xanh mướt từ lá khúc. Bánh khúc trần Bắc Ninh như chiếc há cáo xinh xẻo làm thực khách quyến luyến nhớ mãi không thôi.

Giới thiệu về món bánh khúc trần

Bánh khúc trần, hay còn gọi là bánh khúc không xôi, là món ăn đặc sản của vùng đất Bắc Ninh, nổi bật với sự kết hợp hoàn hảo giữa hương vị của lá khúc và nhân đỗ xanh, thịt lợn, tạo nên một món ăn đậm đà và vô cùng hấp dẫn. Bánh khúc trần không có xôi, nhưng lại có hương vị vô cùng đặc biệt, khác biệt hoàn toàn với các loại bánh khúc mà bạn thường thấy tại các vùng khác.

Lịch sử nguồn gốc của bánh khúc trần Bắc Ninh

Bánh không xôi Bắc Ninh hay bánh khúc trần có nguồn gốc từ làng Diềm, là tên nôm của thôn Viêm Xá, xã Hòa Long, thành phố Bắc Ninh. Không ai trong làng Diềm biết chính xác bánh Khúc xuất hiện từ khi nào, nhưng theo truyền thống, người dân trong làng kể lại rằng món bánh này đã có từ thời Vua Bà, gắn liền với sự ra đời của các làn điệu Dân ca Quan họ. Từ đó, nghề làm bánh Khúc được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, được bảo tồn cho đến nay. Mỗi chiếc bánh là sự gửi gắm tình cảm, tâm huyết của người dân nơi đây. Chính vì vậy, những người làm bánh luôn tỉ mỉ trong việc lựa chọn nguyên liệu và chú trọng từng công đoạn để tạo nên những chiếc bánh hoàn hảo.

Nếu đến Bắc Ninh, bạn không thể bỏ qua việc thưởng thức bánh khúc trần tại làng Diềm, nơi mà mỗi chiếc bánh đều chứa đựng tình cảm, sự khéo léo của người dân nơi đây.
 

Cách làm bánh khúc trần Bắc Ninh

Lá khúc là nguyên liệu chính để làm bánh, do đó, mùa lá khúc rất quan trọng trong việc chế biến bánh khúc trần. Mùa lá khúc thường chỉ có vào mùa xuân, đến hết tháng 3 âm lịch. Đây là thời điểm lá khúc tươi non, mang đến hương vị thơm ngon nhất. Những chiếc bánh khúc trần làm từ lá khúc mùa này luôn có màu xanh đẹp mắt, mùi thơm đặc trưng, và hương vị rất đậm đà.

Món bánh khúc trần được làm từ những nguyên liệu đơn giản nhưng lại cần sự tỉ mỉ và công phu trong từng công đoạn. Dưới đây là các bước làm bánh khúc trần:
 

Bước 1: Chuẩn bị nguyên liệu

Lá khúc: Lá khúc được chọn lọc kỹ lưỡng, phải là lá non và tươi để đảm bảo bánh có hương vị thơm ngon.

Bánh khúc trần không xôi có vỏ xanh làm từ lá khúc. Ảnh: bách hoá xanh

Đỗ xanh: Được ngâm mềm và hấp chín.

Thịt lợn: Thịt lợn tươi, thường là phần thịt ba chỉ, thái nhỏ để dễ làm nhân.

Gia vị: Tiêu, hành, mắm, muối để tạo nên hương vị đậm đà cho nhân bánh.
 

Bước 2: Làm nhân bánh và vỏ bánh

Lớp vỏ bánh khúc trần Bắc Ninh được làm từ gạo tẻ Khang dân hoặc 203, giúp bánh có độ dẻo vừa phải và ít dính. Gạo sau khi ngâm khoảng 3-4 tiếng sẽ được xay nhuyễn, sau đó để ráo bột. Việc giữ độ ẩm của bột rất quan trọng, nếu bột quá khô, bánh sẽ cứng, còn nếu bột quá ướt, bánh sẽ không giữ được hình dáng và dễ bị vỡ. Sau khi ráo nước, bột được chia thành từng phần nhỏ, rồi trần qua nước sôi (công đoạn gọi là trùng bột) để giúp bánh mềm dẻo.

Một nguyên liệu quan trọng không thể thiếu là rau Khúc (hay còn gọi là rau Đồng Khúc). Rau tươi được thu hoạch khi còn nụ và có phấn trắng, sau đó được rửa sạch, luộc qua và vắt hết nước. Rau sau khi vắt khô sẽ được trộn với bột gạo, rồi giã nhuyễn cho đến khi đạt được màu xanh mịn màng và không còn dính tay. Tỷ lệ trộn giữa rau và bột là 1kg rau tươi với 2kg bột gạo.

Lớp vỏ bánh khúc trần Bắc Ninh có độ dẻo vừa phải và ít dính. Ảnh: người hà nội

Nhân bánh có hai loại: nhân đỗ và nhân thịt, tùy theo sở thích của mỗi người. Nhân đỗ được ngâm, hấp chín và trộn đều với thịt ba chỉ, hành khô, tiêu, sau đó gia vị được nêm vừa vặn. Nhân thịt thì được làm từ thịt ba chỉ thái hạt lựu, trộn với mộc nhĩ, hành thái nhỏ và tiêu.

Bước 3: Gói bánh

Bánh khúc làng Diềm có hình dáng đặc trưng với vỏ bánh mỏng và nhân đầy đặn, được nặn thành hình tai mèo. Người làm bánh sẽ xoay tròn viên bột, tán mỏng rồi cho nhân vào giữa, khéo léo bọc lại sao cho vỏ không bị lộ ra ngoài. Bánh sau khi nặn xong sẽ được hấp trong khoảng 30 phút. Khi thưởng thức, bánh có lớp vỏ bóng, dai, hòa quyện với hương thơm đặc biệt của rau khúc, tiêu, đỗ, thịt và mộc nhĩ, tạo nên một hương vị thật khó quên.

Bước 4: Hoàn thành

Sau khi bánh được hấp chín, bạn sẽ có những chiếc bánh khúc trần Bắc Ninh với lớp vỏ lá khúc xanh mướt, nhân bánh thơm ngon, đậm đà. Món bánh này thường được ăn nóng, mang lại hương vị tuyệt vời khi thưởng thức.
 

Các Thương Hiệu Bánh Khúc Trần Nổi Tiếng Bắc Ninh

Bánh khúc trần không chỉ nổi tiếng ở làng Diềm mà còn được nhiều cửa hàng, quán ăn tại Bắc Ninh và các vùng lân cận sản xuất và bán. Dưới đây là một số địa chỉ nổi tiếng bạn có thể tham khảo:
 

Bánh khúc trần bà Viện làng Diềm

Địa chỉ: khu Đương Xá 3, phường Vạn An, thành phố Bắc Ninh

Bánh khúc bà Viện là thương hiệu của hộ sản xuất Nguyễn Thị Huê từ lâu đã trở thành thứ quà quê mộc mạc, được người dân và du kháchmua làm quà tặng người thân, người xa xứ như lời nhắn nhủ nhớ về cội nguồn, hương vị quê hương. Với bí quyết gia truyền, bánh khúc bà Viện luôn sử dụng nguyên liệu tươi ngon, từ gạo tẻ Khang dân đến rau khúc tươi non, cùng những gia vị được lựa chọn kỹ càng để tạo nên hương vị đặc biệt cho mỗi chiếc bánh.

Bánh khúc bà Vượng làng Diềm

Địa chỉ: Viêm xá, Bắc Ninh

Bánh khúc trần bà Vượng, một thương hiệu bánh trứ danh khác ở Bắc Ninh. Bánh Khúc Bà Vượng nổi bật với lớp vỏ bánh mịn màng, dẻo quẹo, cùng nhân đỗ xanh bùi béo và thịt ba chỉ thơm ngon, thấm đượm gia vị. Mỗi chiếc bánh đều được nặn thủ công, đảm bảo vừa vặn với khẩu vị của khách hàng, giúp bạn cảm nhận được trọn vẹn hương vị đặc sắc của món bánh khúc trần Bắc Ninh.

Bánh khúc trần bà Vượng cũng được nhiều người chọn mua về làm quà. Ảnh: bánh khúc bà Vượng

Bánh khúc trần cô Hiệp 

Địa chỉ: Viêm Xá Bắc Ninh

Bánh khúc trần cô Hiệp ược biết đến với hương vị thơm ngon, chất lượng tuyệt vời, mang đến cho khách hàng những chiếc bánh khúc trần có lớp vỏ mỏng, dai, hòa quyện với hương thơm đặc biệt của rau khúc tươi ngon, nhân đỗ xanh và thịt ba chỉ đậm đà. Cô Hiệp đã gìn giữ nghề làm bánh truyền thống, lựa chọn nguyên liệu tươi sạch, đảm bảo mỗi chiếc bánh đều được làm thủ công với sự tỉ mỉ và cẩn thận. Khi thưởng thức, bạn sẽ cảm nhận được vị bùi béo của đỗ, độ giòn giòn của mộc nhĩ, cùng với mùi thơm nức mũi của rau khúc, tất cả hòa quyện trong một chiếc bánh nóng hổi, dẻo dai.

Bánh khúc trần không chỉ là món ăn ngon mà còn mang đậm bản sắc văn hóa của người dân Bắc Ninh. Với nguyên liệu tươi ngon và công thức chế biến công phu, bánh khúc trần đã trở thành món ăn nổi tiếng được nhiều người yêu thích. Nếu có dịp ghé vùng đất kinh kỳ, đừng quên thưởng thức món bánh khúc trần Bắc Ninh đặc biệt này để cảm nhận hương vị độc đáo, thơm ngon mà chỉ có tại nơi đây.

Nguyễn Đức