Vào lúc 0h ngày 1/10 theo giờ Mỹ (11 giờ cùng ngày theo giờ Việt Nam), Chính phủ Mỹ bắt đầu ngừng hầu hết các hoạt động. Nhằm chuẩn bị cho tình huống này, Lầu năm góc - Bộ Chiến tranh Mỹ trước đó đã ban hành hướng dẫn dự phòng cho các lực lượng nêu rõ sáu ưu tiên và kế hoạch đối phó với tình trạng này.
"Các nhóm công việc được xác định không được miễn trừ và cần đến nhóm nhân viên dân sự sẽ bị tạm dừng cho đến khi ngân sách mới được thông qua", thông báo của Lầu Năm Góc cho biết.
Còn theo Bộ trưởng Bộ Chiến tranh Mỹ Pete Hegseth, trong quá trình chính phủ đóng cửa, lãnh đạo Lầu Năm Góc sẽ đánh giá lại các công việc hoặc hoạt động nào thuộc diện được miễn trừ (vẫn có thể hoạt động mà không cần đến ngân sách mới).
An ninh biên giới Mỹ - Mexico được ưu tiên hàng đầu trong trường hợp chính phủ Mỹ đóng cửa. Ảnh: Reuters
Nước Mỹ đã rơi vào một giai đoạn bất ổn mới sau khi Tổng thống Donald Trump và Quốc hội không thể đạt được thỏa thuận ngân sách trước thời hạn chót ngày 1/10, khiến Chính phủ phải đóng cửa và hàng loạt chương trình, dịch vụ bị ngưng trệ. Đây là lần đóng cửa thứ 15 của Chính phủ Mỹ kể từ năm 1981 và là lần đóng cửa đầu tiên kể từ đợt đóng cửa dài nhất trong lịch sử - kéo dài 35 ngày - 6 năm trước.
Đối với Bộ Chiến tranh, việc chính phủ đóng cửa đồng nghĩa là quân nhân đang tại ngũ — bao gồm cả quân nhân dự bị đang tại ngũ liên bang sẽ tiếp tục báo cáo nhiệm vụ và có thể được yêu cầu thực hiện các hoạt động không được miễn trừ mà thường do nhân viên dân sự đã được cho nghỉ phép thực hiện.
Theo hướng dẫn, "những ưu tiên cao nhất" của Lầu Năm Góc sẽ xoay quanh các hoạt động bảo vệ biên giới phía Nam, các hoạt động ở Trung Đông, triển khai hệ thống phòng thủ Golden Dome, bảo dưỡng và duy trì hoạt động của các hệ thống vũ khí.
Ngân sách cho hệ thống phòng không Golden Dome vẫn được chi trả. Ảnh: Reuters
Các nhân sự thuộc Bộ Chiến tranh Mỹ chỉ là một phần nhỏ trong khoảng 750.000 nhân viên liên bang sẽ bị cho nghỉ việc tạm thời, thậm chí một số có thể bị sa thải theo quyết định của chính quyền Tổng thống Trump. Nhiều cơ quan có nguy cơ bị đóng cửa, có thể là vĩnh viễn, khi ông Trump tuyên bố sẽ “làm những việc không thể đảo ngược, gây hậu quả nặng nề” để trả đũa phe đối lập.
Trong khi đó, chương trình trục xuất người nhập cư trái phép được kỳ vọng vẫn tiếp tục, còn các lĩnh vực như giáo dục, môi trường và nhiều dịch vụ công khác sẽ bị đình trệ. Hệ quả kinh tế có thể lan rộng trên toàn quốc.
Kinh nghiệm từ lần đóng cửa dài kỷ lục năm 2018-2019 cho thấy tác động nặng nề đến đời sống xã hội. Khi đó, khoảng 800.000 nhân viên liên bang bị ảnh hưởng trực tiếp. Trong số đó, 300.000 người bị buộc nghỉ việc tạm thời, không được trả lương và không được phép đến cơ quan. Số còn lại vẫn phải tiếp tục làm việc nhưng không nhận lương cho đến khi ngân sách được phê duyệt trở lại. Chỉ đến khi Quốc hội đạt thỏa thuận, họ mới được hoàn trả khoản lương bị nợ.
