Động thái này diễn ra trong bối cảnh Chính phủ đang tích cực xây dựng khung pháp lý và thí điểm sàn giao dịch, mở ra cơ hội nhưng cũng đặt ra những thách thức mới cho ngành ngân hàng.
Cơ hội bùng nổ
Thị trường tài sản mã hóa tại Việt Nam đang cho thấy tiềm năng vượt trội. Theo thống kê từ nhiều tổ chức quốc tế và báo cáo của Triple-A năm 2024, hơn 20% dân số Việt Nam sở hữu tiền số, với khoảng 20 triệu người Việt đang nắm giữ tài sản mã hóa. Điều này đưa Việt Nam vào nhóm 3 quốc gia dẫn đầu thế giới về chỉ số chấp nhận tiền điện tử theo dữ liệu của Chainalysis, với mức độ phổ cập cao gấp 3-4 lần so với mức trung bình toàn cầu.
Dòng vốn chảy vào thị trường blockchain tại Việt Nam cũng vô cùng ấn tượng, đạt trên 105 tỷ USD trong giai đoạn 2023-2024, tạo ra lợi nhuận gần 1,2 tỷ USD chỉ riêng năm 2023. Con số này gấp khoảng 4 lần tổng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) và tương đương 1/4 tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của cả nước.
Trước tiềm năng to lớn này, Bộ Tài chính đang xây dựng Dự thảo Nghị quyết của Chính phủ về thí điểm phát hành và giao dịch tài sản mã hóa, dự kiến ban hành trong tháng này.
Dự thảo quy định công ty vận hành sàn giao dịch tài sản số phải có vốn tối thiểu 10.000 tỷ đồng, trong đó 35% vốn phải do ít nhất hai tổ chức là ngân hàng, công ty chứng khoán, quản lý quỹ, bảo hiểm hoặc doanh nghiệp công nghệ nắm giữ. Quy định này được các chuyên gia đánh giá là mở ra cơ hội lớn cho các ngân hàng tham gia vào thị trường tiềm năng này.
Ông Phan Đức Trung, Chủ tịch Hiệp hội Blockchain và Tài sản số Việt Nam (VBA), nhấn mạnh sự cần thiết của việc thí điểm sàn giao dịch tài sản số để xây dựng chính sách huy động vốn rõ ràng, thu hút doanh nghiệp và cá nhân phát hành tài sản mã hóa một cách minh bạch.
Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Phạm Tiến Dũng cũng khẳng định chính sách mới này sẽ tác động mạnh mẽ đến ngành ngân hàng, và ngân hàng sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ người tiêu dùng, thanh quyết toán và đảm bảo sự ổn định của stablecoin.
Nhiều “ông lớn” ngân hàng sẵn sàng nhập cuộc
Một số ngân hàng thương mại lớn tại Việt Nam đã bày tỏ sự quan tâm và sẵn sàng tham gia khi hành lang pháp lý rõ ràng được thiết lập.
Theo đó, Ngân hàng TMCP Quân đội (MB) đã đi tiên phong bằng việc ký biên bản ghi nhớ hợp tác kỹ thuật với Dunamu, đơn vị vận hành nền tảng tiền điện tử Upbit của Hàn Quốc vào ngày 12/8/2025. Thỏa thuận này tập trung vào chia sẻ công nghệ, hạ tầng, kinh nghiệm để phát triển giải pháp tài sản số tại Việt Nam. Dunamu dự kiến sẽ hỗ trợ xây dựng sàn giao dịch tiền mã hóa trong nước, tư vấn khung pháp lý, cơ chế bảo vệ nhà đầu tư và các tiêu chuẩn quốc tế như FATF.
Còn Techcombank (TCB) cũng không đứng ngoài xu thế. Chủ tịch HĐQT TCB Hồ Hùng Anh từng khẳng định việc tham gia vào các lĩnh vực như blockchain và xây dựng sàn giao dịch tài sản số là xu thế tất yếu trong chiến lược chuyển đổi số của ngân hàng. Ông nhấn mạnh: "Với các cơ hội mở ra và nếu luật pháp cho phép, TCB đương nhiên muốn tham gia và đóng góp vào việc phát triển, sở hữu các nền tảng công nghệ này".
Trước đó, VPBank (VPB) cũng không phủ nhận ý định tham gia. Ông Nguyễn Đức Vinh, Tổng giám đốc VPB, nhận định đây là lĩnh vực mới mẻ và nhiều rủi ro, nhưng các tổ chức tài chính không thể đứng ngoài cuộc. VPB sẵn sàng tham gia và đang trong quá trình đánh giá, phân tích, tiếp xúc đối tác trong khi chờ đề án thí điểm được phê duyệt.
Tuy nhiên, thị trường tài sản mã hóa vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro và thách thức do tính mới mẻ của nó. Bà Đoàn Mai Hạnh, Giám đốc cao cấp Kinh doanh và tự doanh thị trường tài chính, Công ty chứng khoán Techcombank (TCBS) khuyến nghị nên lựa chọn kỹ lưỡng các loại tài sản mã hóa cung cấp cho khách hàng và nên thí điểm với số lượng đồng tiền số giới hạn, ưu tiên những loại có giá trị, thanh khoản cao và được công nhận ở nhiều nền kinh tế.
Ngược lại với sự sôi động của khối ngân hàng tư nhân, các ngân hàng thương mại cổ phần có vốn nhà nước dường như không mấy mặn mà với việc trực tiếp tham gia vận hành sàn giao dịch tài sản số.
Ông Lê Ngọc Lâm, Tổng giám đốc BIDV, cho rằng sàn giao dịch tài sản số sẽ dành cho khối doanh nghiệp tư nhân. BIDV không có kế hoạch hay chủ trương thành lập loại hình sàn giao dịch này, bởi nó yêu cầu vốn và năng lực kỹ thuật rất lớn. Thay vào đó, BIDV sẽ tham gia vào việc xây dựng cơ chế, chính sách và đóng vai trò là một ngân hàng thanh toán trên thị trường này.
Với sự chuẩn bị chủ động từ các ngân hàng tư nhân lớn và vai trò dẫn dắt, hỗ trợ từ các ngân hàng nhà nước, ngành ngân hàng Việt Nam đang từng bước khẳng định vị thế trong việc hình thành một thị trường tài sản số minh bạch và an toàn, sẵn sàng khai thác tiềm năng khổng lồ của xu hướng tài chính mới này.
