Gỏi cá mè Bắc Giang - Đặc sản từ vùng đất Hiệp Hoà

Bắc Giang không chỉ có vải thiều Lục Ngạn được nhiều người biết đến, mà nơi đây còn là vùng đất của nhiều đặc sản ẩm thực dân dã gắn liền với truyền thống địa phương. Một trong những món ăn độc đáo ít người biết tới đó là gỏi cá mè Bắc Giang.

Giới thiệu món gỏi cá mè Bắc Giang

Gỏi cá mè là một trong những đặc sản trứ danh của vùng Hiệp Hòa, Bắc Giang. Đây không chỉ là món ăn khoái khẩu của người dân địa phương mà còn là nét tinh hoa trong ẩm thực vùng Kinh Bắc. Với cách chế biến độc đáo, nguyên liệu tươi ngon cùng hương vị hấp dẫn, gỏi cá mè Bắc Giang đã để lại dấu ấn khó quên trong lòng thực khách.

Gỏi cá mè không chỉ đơn thuần là một món ăn mà còn thể hiện sự khéo léo, tinh tế trong nghệ thuật ẩm thực. Người dân Hiệp Hòa có bí quyết riêng để làm nên món gỏi cá không tanh, mềm ngọt, kết hợp cùng các loại gia vị tự nhiên, tạo nên sự hài hòa tuyệt vời trong từng miếng gỏi. Món ăn này thường xuất hiện trong các dịp lễ hội, tiệc tùng hay những bữa cơm quây quần của gia đình Bắc Giang.

>> Xem thêm: Tour du lịch miền Bắc trọn gói
 

Điểm đặc sắc của món gỏi cá mè Hiệp Hoà Bắc Giang

Gỏi cá mè Bắc Giang không chỉ hấp dẫn bởi hương vị mà còn bởi sự cầu kỳ trong khâu chế biến. Điểm đặc biệt của món ăn này chính là cá phải được lựa chọn kỹ lưỡng, đảm bảo tươi sống. Cá mè dùng làm gỏi phải là những con cá nuôi trong ao cát, nơi có dòng nước ra vào thường xuyên, giúp cá sạch, thịt săn chắc và không bị bùn đất.

Món gỏi cá mè còn đặc biệt bởi cách kết hợp các nguyên liệu đi kèm như riềng, mẻ, lá thơm, bánh đa nem, chuối xanh, khế chua, đậu tương rang… Đặc biệt, phần nước chấm hay còn gọi là "hạt" được chế biến từ đầu cá, gan cá, thịt ba chỉ, trứng vịt và các loại gia vị như mẻ, tỏi, hành khô, tiêu, ớt tạo nên vị đậm đà khó cưỡng.

Cách làm gỏi cá mè Bắc Giang

Món gỏi cá mè được chế biến khá công phu, đòi hỏi sự tỉ mỉ và kinh nghiệm của người đầu bếp. Để có được một món gỏi ngon đúng chuẩn, từng công đoạn đều cần thực hiện cẩn thận.

Bước 1: Chọn và sơ chế cá

Cá dùng để làm gỏi phải là cá mè sống, trọng lượng từ 700-800g.

Rửa sạch cá, đánh vảy kỹ, dùng rơm hoặc lá tre khô lau khô con cá.

Mổ cá dọc theo sống lưng, moi ruột, cắt đầu, vây, đuôi, róc xương, giữ lại đầu và gan cá để làm nước chấm.

Phần thịt cá róc xương có thể ngâm qua rượu trắng trong vòng 2-3 phút để khử mùi tanh rồi vớt ra để ráo.

Bước 2: Thái cá và tẩm ướp

Dùng dao sắc thái thịt cá thành từng miếng vát mỏng.

Cá thái xong trộn đều với bột riềng, bột đỗ tương rang xay thành thính.

Dùng giấy cứng bọc kín để riềng thẩm thấu vào cá.

Bước 3: Chuẩn bị các nguyên liệu ăn kèm

Lá thơm gồm: lá sung, lá lộc vừng, lá mơ lông, lá vọng cách, tía tô, kinh giới, đinh lăng, mùi tàu…

Chuối xanh, khế chua thái lát mỏng.

Thịt ba chỉ luộc thái lát mỏng.

Bước 4: Pha chế nước chấm (hạt)

Đầu cá, gan cá băm nhỏ, trộn với thịt ba chỉ băm nhuyễn.

Phi thơm hành, tỏi với dầu ăn, cho hỗn hợp đầu cá, thịt ba chỉ vào xào chín.

Thêm mẻ, trứng vịt đánh tan vào khuấy đều.

Nêm nếm gia vị vừa ăn, đun nhỏ lửa khoảng 15-20 phút.
 

Cách thưởng thức gỏi cá mè Bắc Giang

Làm ra gỏi cá đã cầu kỳ, nhưng thưởng thức món ăn này cũng là cả một nghệ thuật. Khi ăn, thực khách có thể dùng bánh đa nem hoặc các loại lá thơm như lá sung, lá lộc vừng, lá nhội để gói gỏi cá. Mỗi cuốn gỏi sẽ bao gồm một miếng cá mè thái mỏng, một ít chuối xanh, khế chua, thịt ba chỉ, lạc rang rồi chấm vào phần "hạt" đặc biệt.

Vị ngọt của cá hòa quyện với hương thơm của riềng, vị chua nhẹ của mẻ, vị bùi béo của nước chấm tạo nên một trải nghiệm ẩm thực đặc biệt. Để món ăn thêm phần trọn vẹn, người Bắc Giang thường nhâm nhi cùng một chén rượu gạo làng Vân – loại rượu đặc sản nổi tiếng của vùng này. Sự kết hợp giữa gỏi cá mè và rượu gạo không chỉ làm dậy lên hương vị đặc trưng mà còn mang lại cảm giác ấm áp, đậm đà bản sắc văn hóa vùng miền.
 

Các món gỏi cá nổi tiếng khác tại Bắc Giang

Ngoài gỏi cá mè, Bắc Giang còn nổi tiếng với nhiều món gỏi cá khác cũng hấp dẫn không kém, trong đó phải kể đến gỏi cá chép và gỏi cá trám đen.
 

1. Gỏi cá chép – Món ăn dân dã, đậm đà hương vị quê hương

Gỏi cá chép là một món ăn phổ biến ở vùng trung du Bắc Bộ, trong đó Bắc Giang là một trong những địa phương có cách chế biến gỏi cá chép đặc sắc. Cũng giống như gỏi cá mè, gỏi cá chép được làm từ cá tươi, thái mỏng, trộn với thính gạo rang vàng. Tuy nhiên, điểm khác biệt của gỏi cá chép là cách pha chế nước chấm. Nước chấm gỏi cá chép thường có thêm mẻ chua, tạo nên hương vị chua dịu, thanh mát, giúp trung hòa vị béo của cá.

Cũng như gỏi cá mè Bắc Giang, gỏi cá chép cũng được ăn kèm với các loại rau sống như lá sung, rau thơm, chuối xanh, khế chua, tạo nên sự cân bằng về vị giác. Đây là món ăn thường xuất hiện trong các bữa tiệc hoặc những dịp sum họp gia đình.
 

2. Gỏi cá trám đen – Hương vị độc đáo, lạ miệng

Không phổ biến như gỏi cá mè hay gỏi cá chép, nhưng gỏi cá trám đen lại là một món ăn độc đáo mang hương vị riêng biệt. Trám đen là loại quả đặc sản của Bắc Giang, thường được dùng để kho cá hoặc làm ô mai, nhưng ít ai biết rằng trám đen còn có thể kết hợp với cá để làm gỏi.

Cá được sử dụng cho món gỏi này thường là cá rô phi hoặc cá chép. Sau khi sơ chế, cá được băm nhuyễn, trộn với thịt quả trám đen đã giã nhuyễn, thêm thính gạo rang vàng, riềng, tỏi, ớt và một số gia vị khác. Món gỏi cá trám đen có vị béo bùi đặc trưng, vừa ngậy vừa thơm, ăn kèm với rau sống và nước chấm đặc biệt tạo nên hương vị khó quên.

Gỏi cá mè Bắc Giang nói riêng và các món gỏi cá của vùng đất này nói chung không chỉ đơn thuần là một món ăn mà còn là tinh hoa ẩm thực, phản ánh sự sáng tạo và khéo léo của người dân nơi đây. Với hương vị đặc trưng, cách chế biến công phu và sự hòa quyện hoàn hảo giữa các nguyên liệu, gỏi cá mè đã trở thành một món ăn không thể thiếu trong những dịp quan trọng của người dân Hiệp Hòa.

Nếu có cơ hội đến Bắc Giang, đừng quên thưởng thức món gỏi cá mè Hiệp Hòa để cảm nhận trọn vẹn hương vị của đất và người nơi đây. Và nếu bạn là một người đam mê ẩm thực, chắc chắn sẽ bị mê hoặc bởi sự phong phú và tinh tế của các món gỏi cá khác như gỏi cá chép hay gỏi cá trám đen – những món ăn mang đậm bản sắc vùng trung du Bắc Bộ.

>> Xem thêm: Cẩm nang du lịch Bắc Giang - 12 địa điểm không thể bỏ lỡ

Nguyễn Đức