IR Awards 2025: Kể câu chuyện vươn mình

Vietstock 2 Tuần trước

Trên thị trường tài chính ngày càng phát triển, nhà đầu tư đứng trước rất nhiều lựa chọn. Vậy, điều gì khiến cho một doanh nghiệp trở nên khác biệt trong mắt nhà đầu tư? Vấn đề không chỉ có một câu chuyện hay, mà là làm sao để câu chuyện đó nổi bật giữa hàng ngàn câu chuyện khác.

Trong thời đại thông tin bùng nổ, hoạt động Quan hệ Nhà đầu tư (IR) càng trở nên thách thức hơn. Theo Báo cáo "Tình trạng Quan hệ Nhà đầu tư 2025" của Irwin, 82% các chuyên gia IR coi việc thu hút sự quan tâm của nhà đầu tư là thách thức lớn nhất họ phải đối mặt.

Các chuyên gia IR đang phải đối mặt với thời đại mà một nhà đầu tư có thể nhận được hàng chục email giới thiệu mỗi ngày và rất nhiều thông tin trên mạng xã hội. Việc làm cho công ty mình nổi bật đã trở thành khó khăn lớn. Các công ty không chỉ cạnh tranh với những đối thủ trực tiếp trong cùng ngành mà còn phải đấu tranh với nhiều công ty khác - từ cổ phiếu công nghệ hot đến trái phiếu an toàn, từ bất động sản đến các loại tài sản thay thế.

Khả năng tiếp cận thông tin cũng được nâng cao khi chỉ với vài thao tác, một nhà đầu tư cá nhân có thể nắm trong tay bảng cân đối kế toán, dòng tiền tự do, hay thậm chí là những tin đồn hành lang từ nhóm nội bộ.

Bối cảnh đó đặt ra nhiều thử thách cho hoạt động IR. Vai trò của IR hiện nay không còn chỉ dừng ở việc “truyền đạt đúng thông tin, đúng hạn” mà còn phải “kể câu chuyện doanh nghiệp một cách chiến lược và bền vững”. Một đội ngũ IR bản lĩnh, có năng lực chiến lược và khả năng đồng hành dài hạn chính là một trong những yếu tố cốt lõi để doanh nghiệp thiết kế niềm tin - nền tảng quan trọng nhất để thu hút dòng vốn dài hạn và nâng tầm vị thế trên thị trường.

Trên thế giới, các doanh nghiệp đang tích cực làm mới IR với nhiều chiến lược đa dạng. Chẳng hạn, Tesla chọn cách tương tác chủ động. Tesla minh họa cách tiếp cận này bằng cách thu thập câu hỏi từ công chúng cho các cuộc họp trình bày tình hình tài chính. Không giống như nhiều công ty giới hạn việc đóng góp câu hỏi cho các nhà phân tích trong những phiên này, Tesla nổi bật bằng cách tương tác với đối tượng rộng hơn, không chỉ các chuyên gia tài chính. Những tương tác như vậy cung cấp nền tảng để giữ tất cả nhà đầu tư được thông báo về hướng đi của công ty và giải quyết bất kỳ mối quan ngại nào họ có thể có.

Nhà bán lẻ Phần Lan Kesko tạo sự nổi bật vì khả năng giao tiếp rõ ràng và nhất quán của họ. Công ty này có một trang web blog và podcast về quan hệ nhà đầu tư, trong đó ban quản lý thảo luận các chủ đề liên quan đến nhà đầu tư. Họ cung cấp thông tin sâu về các giám đốc điều hành hàng đầu trong tập đoàn, làm nổi bật hiệu suất xuất sắc trong các công ty con khác nhau, và cung cấp theo dõi chi tiết về hiệu suất của các công ty đã mua trước đó. Cách tiếp cận này không chỉ cung cấp thông tin liên quan cho cổ đông mà còn có khả năng củng cố văn hóa công ty.

Tại Việt Nam, song hành với sự phát triển của thị trường chứng khoán, doanh nghiệp đang chú trọng nhiều hơn tới IR. Chẳng hạn Ngân hàng MB kiên định trở thành “Doanh nghiệp số, tập đoàn tài chính dẫn đầu”, ưu tiên phát triển bền vững, củng cố chất lượng hoạt động, đầu tư nguồn lực và các nền tảng cho chiến lược dài hạn. Câu chuyện của MB thời gian qua được IR truyền tải là chuyển đổi thương hiệu, tăng trưởng nhanh. Và câu chuyện 3 năm tới vẫn là duy trì những cái đó. Việc hỗ trợ Oceanbank cũng giúp MB có thêm hạn mức tín dụng.

Hay như Sacombank trở thành một điển hình tự thân tái cơ cấu bằng chính năng lực nội tại, đóng góp tích cực vào sự ổn định và phát triển của toàn ngành. IR là cầu nối giúp truyền tải lý do, tiến độ và lợi ích tái cấu trúc tới nhà đầu tư, duy trì niềm tin trong giai đoạn Ngân hàng chuyển đổi. Kỷ nguyên vươn mình đánh dấu bước chuyển mình toàn diện của Sacombank - từ một ngân hàng tái cơ cấu thành công trở thành định chế tài chính hiện đại, linh hoạt và có sức cạnh tranh cao. Đây là giai đoạn Sacombank tái định vị thương hiệu theo hướng dẫn đầu mảng bán lẻ, bứt phá trong chuyển đổi số và mở rộng hệ sinh thái dịch vụ tài chính.

Tuy nhiên, vẫn còn nhiều rào cản doanh nghiệp phải đối mặt trong hành trình nâng tầm IR.

Đại diện bên mua, bà Vũ Ngọc Linh - Giám đốc bộ phận Phân tích và Nghiên cứu thị trường, VinaCapital - kể lại câu chuyện tiếp xúc một ngân hàng rất lớn muốn huy động vốn, khi được hỏi chiến lược tiếp theo là gì, người công bố thông tin chỉ nói chung chung là phát triển đều. Lúc này, câu chuyện từ doanh nghiệp không đưa ra được kết luận gì cả. Tuy nhiên, vấn đề không phải do người làm IR, mà do Ban lãnh đạo chuyển giao quyền lực, dẫn đến định hướng chưa thể sớm rõ ràng.

Một trường hợp khác là một công ty xuất khẩu lớn chỉ cung cấp số liệu lịch sử khi được hỏi về nhu cầu của thị trường Mỹ, trong khi quỹ đầu tư cần số liệu tương lai.

2 câu chuyện trên là minh chứng cho việc đội ngũ IR cần được trao quyền để có thể kể câu chuyện hay bằng các chất liệu cần thiết.

Rào cản thứ 2 chuyên gia VinaCapital nhắc tới là một số bên vẫn có tư duy IR mang tính hình thức, tuân thủ, hơn là hành động tạo ra giá trị doanh nghiệp thật sự.

Cuối cùng, để đầu tư cho IR, một số doanh nghiệp nhỏ với nguồn lực chưa nhiều sẽ rất khó để bộ phận IR truyền tải được nhiều thông tin giá trị. IR phải là cánh tay chiến lược chứ không phải bộ phận hành chính, vì nếu không như thế thì IR không thể phát triển.

Ở góc độ của cơ quan quản lý, ông Lê Nhị Năng - Trưởng Đại diện văn phòng, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) tại TP.HCM đánh giá IR đóng vai trò cực kỳ quan trọng với công ty đại chúng, niêm yết trên thị trường chứng khoán. IR là cầu nối, truyền đạt chiến lược kinh doanh, tình hình tài chính đến nhà đầu tư. Đồng thời, hoạt động IR không chỉ góp phần duy trì quan hệ với cổ đông mà còn là điểm tựa đối với các quỹ đầu tư lớn khi tìm hiểu doanh nghiệp. Lúc này, công tác IR tốt sẽ hỗ trợ quá trình huy động vốn dễ dàng hơn.

Theo đó, để đảm bảo quyền lợi cho nhà đầu tư, cơ quan quản lý đã có nhiều quy định về công bố thông tin trên thị trường chứng khoán. Tuân thủ quy định công bố thông tin là nền tảng của hoạt động IR, nhưng để IR đúng nghĩa thì phải làm nhiều hơn thế.

Bà Nguyễn Thị Thanh Hà - Giám đốc Tài chính Chứng khoán SSI nhận xét: Khung pháp lý rõ ràng là nền tảng quan trọng thúc đẩy doanh nghiệp thực hiện công bố thông tin. Các quy định từ cơ quan quản lý là cần thiết và tạo ra một chuẩn mực cơ bản về minh bạch.

Tuy nhiên, chính sách từ cơ quan quản lý chỉ là một phần trong bức tranh tổng thể. Điều quan trọng và có sức ảnh hưởng sâu rộng hơn chính là kỳ vọng ngày càng cao từ phía nhà đầu tư. Các nhà đầu tư, đặc biệt là tổ chức trong và ngoài nước, thường đưa ra những tiêu chí rất chặt chẽ về chất lượng công bố thông tin, tính kịp thời cũng như khả năng tiếp cận dữ liệu. Khi nhà đầu tư coi minh bạch là điều kiện tiên quyết để gắn bó lâu dài, doanh nghiệp buộc phải chủ động thay đổi, nâng cao chuẩn quản trị và IR để đáp ứng.

Chỉ khi doanh nghiệp nhìn nhận minh bạch thông tin không chỉ là “nghĩa vụ pháp lý” mà còn là yêu cầu bắt buộc trong bối cảnh nhà đầu tư có yêu cầu ngày càng cao, IR mới trở thành lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp.

Vậy làm sao để kể được câu chuyện sống động? Ông Yang Seung Won - Phó Tổng giám đốc Công ty TNHH Chứng khoán Shinhan Việt Nam (SSV) mách nước rằng, bộ phận IR không chỉ là người phát ngôn mà còn là người kể chuyện. Trước tiên đội ngũ IR cần đi sâu vào chiến lược và bản chất kinh doanh thay vì chỉ tường thuật lại các con số và sự kiện.

Thông tin tài chính là nền tảng, nhưng giá trị thật sự chỉ được truyền tải khi nó được đặt vào bối cảnh: Doanh nghiệp đang ở đâu, đang giải quyết vấn đề gì của thị trường, và đang hướng tới mục tiêu nào? Vì vậy, thay vì chỉ nêu các con số khô khan, IR phải xâu chuỗi các dữ kiện thành một câu chuyện xuyên suốt với đầy đủ tầm nhìn, lộ trình và mục tiêu.

Tiếp theo, cần khơi dậy cảm xúc trong câu chuyện kể bằng cách gắn các chỉ số khô khan với hình ảnh, ví dụ, trải nghiệm thực tế, hoặc minh chứng từ hoạt động sản xuất, kinh doanh. Đây là con đường giúp tạo sự đồng cảm, liên kết với nhà đầu tư, khiến họ không chỉ biết, hiểu mà còn cảm được giá trị doanh nghiệp.

Cuối cùng, nhưng không kém phần quan trọng, IR đảm bảo phải truyền tải đa kênh và liên tục, duy trì thông điệp nhất quán thông qua báo cáo, sự kiện, roadshow, và các buổi gặp gỡ. Khi thị trường nghe cùng một câu chuyện được lặp lại với chiều sâu và bằng nhiều hình thức, giá trị doanh nghiệp sẽ được khắc sâu trong tâm trí nhà đầu tư.

Nhà đầu tư có thể bị thu hút ban đầu bởi con số, ở lại vì chiến lược, nhưng sẽ nhớ lâu và gắn bó nhờ câu chuyện.

“Con số là thứ dễ thấy nhất, nhưng nó phản ánh quá khứ và có thể thay đổi theo chu kỳ. Chiến lược cho họ lý do để tin vào tương lai: Doanh nghiệp sẽ phát triển ra sao, nắm bắt cơ hội thế nào. Câu chuyện mới là yếu tố chạm tới cảm xúc và trí nhớ. Nó biến những dữ liệu khô khan thành một bức tranh sống động, giúp nhà đầu tư hình dung họ đang đồng hành cùng doanh nghiệp trong một hành trình, chứ không chỉ đơn thuần mua rồi bán một mã cổ phiếu”, ông Yang Seung Won lý giải.

Bên cạnh nỗ lực nâng tầm từ bản thân doanh nghiệp, những hoạt động đánh giá và vinh danh IR cũng mang lại ý nghĩa thiết thực cho hoạt động IR trên thị trường chứng khoán. Trải qua 15 mùa, Chương trình IR Awards do Vietstock phối hợp cùng Hiệp hội VAFE và Tạp chí FiLi đồng tổ chức nhằm công nhận thành tựu và tôn vinh những doanh nghiệp niêm yết có hoạt động IR tốt nhất đã trở thành điểm đến quen thuộc với cộng đồng IR. Tại IR Awards 2025, vượt qua 691 doanh nghiệp niêm yết trên HOSE và HNX, 17 doanh nghiệp đã được xướng tên tại Lễ Vinh danh diễn ra sáng ngày 02/10/2025 tại 2 hạng mục: Nhà đầu tư yêu thích nhất và Định chế tài chính đánh giá cao nhất.

Đối với các đơn vị được vinh danh, IR Awards còn được xem là bảo chứng cho thấy hoạt động của doanh nghiệp đảm bảo được chất lượng, độ minh bạch, và cũng là động lực để tiếp tục duy trì và hướng đến những giá trị mới.

Ở mùa IR Awards 2025, CTCP Sữa Việt Nam (Vinamilk, HOSE: VNM) được vinh danh ở 2 hạng mục: Non-Financial Large Cap có hoạt động IR được Nhà đầu tư yêu thích nhất và Non-Financial Large Cap có hoạt động IR được Định chế tài chính đánh giá nhất. Ông Đồng Quang Trung - Trưởng ban Quan hệ Nhà đầu tư Vinamilk chia sẻ: Đối với Vinamilk, đầu tư cho IR không phải là chi phí, mà thậm chí giúp doanh nghiệp tiết kiệm. Khi đã xây dựng được niềm tin, việc duy trì sự đồng hành của nhà đầu tư, cũng như thu hút thêm dòng vốn, sẽ có thể làm được với mức chi phí thấp hơn. Như vậy, có thể xem IR như một khoản đầu tư, có thể sinh lời, thay vì là chi phí.

“Với chúng tôi, được vinh danh tại IR Awards là minh chứng, một sự xác nhận cho việc Vinamilk luôn cam kết cung cấp thông tin minh bạch, đúng lúc, đầy đủ dành cho nhà đầu tư”, đại diện Vinamilk khẳng định.

Ông Nguyễn Ngọc Minh - Đại diện ban IR của Tập đoàn PAN - Top 3 Mid Cap được Định chế Tài chính đánh giá cao nhất - cho biết: Việc được các định chế tài chính công nhận là một sự ghi nhận cao quý cho doanh nghiệp niêm yết. Ông cho rằng, đây là kết quả của rất nhiều nỗ lực, từ bộ phận IR cho đến chiến lược đúng hướng của tập đoàn, giúp đạt được những kết quả tốt trong những năm vừa qua.

Cũng theo ông Minh, danh hiệu tại IR Awards 2025 có thể xem như tấm giấy thông hành, giúp các nhà đầu tư cảm nhận được sự minh bạch và chuẩn mực trong công tác IR và có cái nhìn rõ ràng hơn về hoạt động của Doanh nghiệp: “Được vinh danh tại IR Awards 2025 chứng tỏ Doanh nghiệp có năng lực và hoạt động hiệu quả”.

Ông Minh cho biết, Tập đoàn PAN sẽ tiếp tục giữ vững những mảng đang làm tốt, đồng thời tìm cách làm mới, tiếp tục nâng cao hoạt động IR bằng cách nghiên cứu và áp dụng công nghệ mới, cụ thể là trí tuệ nhân tạo (AI).

Đại diện cho CTCP Nafoods Group (NAF) - Small Cap được cả Nhà đầu tư yêu thích nhất và Định chế Tài chính đánh giá cao, ông Đỗ Quốc Thái - Phụ trách Kiểm soát tài chính chia sẻ về niềm vui và tự hào khi Nafoods được xướng tên tại IR Awards 2025. Ông cho rằng, việc nhận được sự công nhận từ các định chế tài chính và tổ chức uy tín giống như một "giấy chứng nhận", cho thấy NAF đã có hoạt động chất lượng, đảm bảo độ minh bạch, kịp thời và chủ động trong các hoạt động IR năm vừa qua.

“Sự công nhận từ các định chế tài chính giúp nâng tầm doanh nghiệp. Điều này cho thấy NAF đã cung cấp thông tin rất minh bạch và có các chỉ số tài chính, kết quả kinh doanh rõ ràng, từ đó mới nhận được vinh dự này”, ông Thái nhận xét.

Tại kỳ khảo sát năm 2025, Chương trình IR Awards thực hiện đánh giá 691 doanh nghiệp niêm yết trong khoảng thời gian 12 tháng, từ ngày 1/5/2024 đến ngày 30/4/2025.

Kết quả cho thấy mức độ cải thiện rõ rệt về công bố thông tin trên toàn thị trường chứng khoán. Có đến 460 doanh nghiệp niêm yết được công nhận danh hiệu “Doanh nghiệp đạt Chuẩn Công bố thông tin 2025” (Information Disclosure Best Practices 2025), chiếm 67% tổng số đơn vị khảo sát - tỷ lệ cao nhất trong toàn bộ 15 năm lịch sử IR Awards (2011-2025).

Vượt qua 2 vòng khảo sát và đánh giá độc lập, gồm: Vòng “Khảo sát Công bố thông trên toàn thị trường” với 691 doanh nghiệp niêm yết, và vòng “Đề cử IR Awards”, đã có 36 doanh nghiệp chính thức bước vào vòng chung khảo Bình chọn IR Awards 2025.

Đây là những doanh nghiệp đáp ứng đầy đủ và nổi bật theo Bộ tiêu chí Đề cử IR Awards 2025 - bộ tiêu chuẩn khắt khe đánh giá về chất lượng công bố thông tin, tính minh bạch tài chính và quản trị công ty.

Tại vòng chung khảo, Chương trình mở song song 2 hệ thống bình chọn IR dành cho các Đề cử IR Awards, được phân theo quy mô vốn hóa (Financial Large Cap, Non-Financial Large Cap, Mid Cap và Small Cap).

Cụ thể, cộng đồng nhà đầu tư cá nhân và định chế tài chính chuyên nghiệp cùng thực hiện bình chọn, đánh giá hoạt động IR của các doanh nghiệp Đề cử IR Awards, nhằm lựa chọn và vinh danh Doanh nghiệp niêm yết có hoạt động IR tốt nhất 2025 (IR Best Practice Awards 2025).

Đối với hạng mục Bình chọn IR dành cho nhà đầu tư cá nhân, việc bình chọn được thực hiện trực tuyến, dựa trên bộ tiêu chí xoay quanh 3 trụ cột. Đối với hạng mục đánh giá IR dành cho các định chế tài chính, quy trình được triển khai dưới hình thức chấm điểm kín, dựa trên bộ tiêu chí gồm 7 trụ cột.

Hội đồng bình chọn năm 2025 quy tụ 37 định chế tài chính uy tín trong nước và quốc tế, gồm công ty chứng khoán (góc nhìn bên bán/sell-side) và công ty quản lý quỹ (góc nhìn bên mua/buy-side), đang hoạt động tích cực trên thị trường chứng khoán Việt Nam.