Biểu tượng Grok chatbot. Ảnh minh họa: REUTERS/TTXVN
Theo phóng viên TTXVN tại Sydney, nghiên cứu - được công bố trên tạp chí JMIR Formative Research - đã thu thập dữ liệu cả trước và sau khi ChatGPT xuất hiện, cho thấy một sự chuyển biến lớn trong việc sử dụng các chatbot AI tạo sinh. Theo đó, người dùng đang đánh giá cao phong cách hội thoại tự nhiên và khả năng thể hiện sự thấu hiểu rõ rệt của các chatbot mới này. Trong khi đó, những chatbot trước đây - vốn chỉ hoạt động theo thuật toán dựa trên quy tắc (rules-based) - bị coi là trở nên nhàm chán, thiếu linh hoạt và không thể hiện được sự thấu cảm như các chatbot sử dụng AI tạo sinh.
Đại học Curtin cho biết, dựa trên nghiên cứu, nhóm chuyên gia tại đây đang phát triển một thế hệ chatbot hỗ trợ sức khỏe tinh thần mới mang tên Monti. Chatbot này được thiết kế với sự tham gia đóng góp của người tiêu dùng với mục đích khuyến khích quá trình tự khám phá cảm xúc một cách an toàn và sâu sắc.
Giáo sư Warren Mansell - Giáo sư Sức khỏe Tinh thần tại Trường Sức khỏe Cộng đồng Curtin thuộc Đại học Curtin, trưởng nhóm nghiên cứu - cho biết sự xuất hiện của AI tạo sinh đã khiến công chúng coi "chatbot trị liệu" là công cụ đáng tin cậy để “tự nhìn nhận ánh bản thân”, thay vì một sản phẩm “nghe có vẻ thú vị như những lời quảng cáo” nhưng không thiết thực. Ông lưu ý rằng để giải quyết tình trạng thiếu hụt dịch vụ sức khỏe tinh thần, công cụ AI cần được thiết kế có trách nhiệm, dựa trên bằng chứng và sự thận trọng.
Các cuộc phỏng vấn trong khuôn khổ nghiên cứu đã chỉ ra rằng người dùng đánh giá cao phong cách đặt câu hỏi mang tính gợi mở, giúp họ khám phá mục tiêu và tạo ra các quan điểm mới về những vấn đề của bản thân. Điểm này hoàn toàn tương thích với các nguyên tắc của Lý thuyết Kiểm soát Nhận thức (Perceptual Control Theory - PCT), nền tảng khoa học cho công trình nghiên cứu của Đại học Curtin.
Các chuyên gia cho biết, với phương châm "Nhận biết nhiều hơn, Khám phá sâu hơn, Suy nghĩ khôn ngoan hơn", Monti đóng vai trò như một chất xúc tác để người dùng gia tăng sự tò mò và làm sáng tỏ suy nghĩ, cảm xúc của bản thân.
Nhóm tác giả của Đại học Curtin mạnh rằng đổi mới có trách nhiệm đòi hỏi thiết kế dựa trên bằng chứng, tính minh bạch, giám sát an toàn và hiểu rõ nhu cầu của người dùng. Các tác giả cũng cho biết những nguyên tắc này hiện đang định hướng giai đoạn phát triển tiếp theo của Monti, với mục tiêu cung cấp công cụ này cho các trường đại học ở Australia từ giữa năm 2026.
